امر به معروف و نهى از منكر بـركات وفوايدى دارد كه در سايه اجراى آن صحيح نصيب جامعه اسلامى مى شود وبدون ترديد آمران به معروف وناهيان از منكر نيز از آن بهره مند خواهند شد . ليكن اينان علاوه بر فوايدى كه عايد عموم مردم مى شود از بركات ويژه اى نيز بهره مند مى گردند كه پاره اى از آنها عبارتند از:

الف ـ آثار دنيوى

1 ـ سـلامـتى دين ودنيا: آمر وناهى ، ديگران را از بدى باز مى دارد وبه خير ودرستى دعوت مى كـنـد. آثـار وضـعـى ايـن امـر و نهى ، روح وزندگى خودش را نيز متاءثر مى كند . در نتيجه از آفات وبدى ها در امان مى ماند واز سلامت دين ودنيا برخوردار مى شود.

حضرت على (ع ) در اين باره مى فرمايد:

( مـَنْ كـانَتْ فيهِ ثَلاثٌ، سَلِمَتْ لَهُ الدُّنيا وَ الاْ خِزَةُ يَاءْمُرُ بِالمَعْروُفِ وَ يَاءْتَمِرُ بِهِ وَيَنْهى عَنِ الْمُنْكَرِ وَيَنْتَهى عَنْهُ وَ يُحافِظُ عَلى حُدوُدِ اللّهِ جَلَّ وَعَلا)(38)

هر كس سه خصلت در او باشد، دنيا وآخرتش سالم مى شود: امر به معروف كند وخود نيز بدان عمل نمايد، از منكر نهى كند وخود نيز گرد آن نگردد؛ نگهبان حدود خداوند بزرگ باشد.

2 ـ نـصـرت الهـى : (امـر بـه مـعـروف و نـهـى از منكر) فرمان الهى است وآمران وناهيان ، اجرا كنندگان اراده خداوند وماءموران اويند. بنابراين ترديدى نمى توان داشت كه خداوند، نيروهاى خود را يارى مى كند.

حضرت امام محمد باقر (ع ) در اين باره مى فرمايد :

( اءَلاَْمـْرُ بـِالْمـَعْرُوفِ وَالنَّهْىُ عَنِ الْمُنْكَرِ خَلْقانِ مِنْ خَلْقِ اللّهِ فَمَنْ نَصَرَهُما نَصَرَهُ اللّهُ وَ مَنْ خَذَلَهُما خَذَلَهُ اللّهُ)(39)

امر به معروف و نهى از منكر دو آفريده از آفريده هاى الهى هستند ( ووجودشان مستند به مشيّت خـداست ). هر كس آنها را يارى كند ( وبه آنها تحقّق بخشد )، خدا او را يارى مى كند و هر كس آن دو را تنها گذارد، خدا تنهايش مى گذارد.

3 ـ كـم نـشـدن عـمر وروزى : از آنجا كه كار امر به معروف و نهى از منكر، در برخى موارد به كـشـمكش ودرگيرى مى انجامد وطرف مقابل از خود واكنش تند وتهديد آميز نشان مى دهد، ممكن است كـسى بپندارد كه امر به معروف يا نهى از منكر موجب به خطر افتادن جان وكوتاهى عمر انسان مى شود يا از حيث مالى ، ضرر وزيانى را به او متوجّه مى سازد.

چـنـيـن فردى بايد بداند كه به تصريح اولياى بزرگوار اسلام ، امر به معروف و نهى از مـنـكـر نه تنها هيچ گونه خطر وضرر جانى ومالى را براى انسان موجب نمى شود، بلكه همان گونه كه در فراز بعدى خواهد آمد، بسيارى از بلاها ومصيبتها در سايه امر به معروف و نهى از منكر از او دور مى شود.

حضرت على (ع ) در اين باره مى فرمايد:

(اِنَّ الاَْمـْرَ بـِالْمـَعـْرُوفِ وَ النَّهـْىَ عـَنِ الْمـُنـْكـَرِ لا يـُقـَرِّبـانِ مـِنْ اءَجـَلٍ وَ لا يـَنـْقـُصـانِ مـِنـْ رِزْقٍ)(40)

امر به معروف و نهى از منكر مرگ را نزديك نمى كند واز روزى نمى كاهد.

4 ـ نـجـات از بلا ومصيبت : آمران به معروف وناهيان از منكر از عذاب وبلاهايى كه گريبانگير گنهكاران ومنحرفان مى شود در امان هستند.

قرآن كريم در اين باره چنين مى فرمايد:

(فَلَمّا نَسُوا ما ذُكِّرُوا بِهِ اءَنْجَيْنَا الَّذينَ يَنْهَوْنَ عَنِالسُّوَّءِ وَ اءَخَذْنَا الَّذينَ ظَلَموُا بِعَذابٍ بَئيسٍ بِمَا كَانوُا يَفْسُقُونَ)(41)

امـّا هنگامى كه تذكّرات داده شده را فراموش كردند، ( لحظه عذاب فرارسيد، و ) نهى كنندگان از بـدى را رهـايـى بخشيديم ، وكسانى را كه ستم كردند، به خاطر نافرمانى شان به عذاب شديدى گرفتار ساختيم .

امر به معروف و نهي از منکر

نویسنده: محمد سروش

منبع : مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی

پینوشت:

38- شرح غرر الحكم ، ج 5، ص 440.

39- وسائل الشيعه ، ج 11، ص 398.

40- نهج البلاغه ، حكمت 366، ص 1263.

41- اعراف (7)، آيه ، 165.