♣مباحث حدیثی همراه با شرح♣

وصيت






متن حديث:
يَا عَلىُّ: مَنْ لَمْ يَحسنُ وَصيِّتَه عِنْدَ مَوْتِهِ كَانَ نَقْصاً فىِ مُروَّتِهِ، وَلَمْ يَمْلِكْ الشَّفَاعَةَ.

ترجمه:
اى على، كسى كه هنگام مرگش وصيّت خوبى نكند داراى نقص و كمبودى در مروّت و مردانگى اش است، و مالك شفاعت نمى شود (يعنى شفاعت ما به او نمى رسد).
اى على والاترين جهاد (اين است كه) كسى شب را به صبح رساند و به احدى ظلم نمى كند.

شرح حديث: 
در اين جا به مناسبت بحث وصيّت، مقدارى درباره آن توضيح دهيم:

فلسفه وصيّت چيست؟ 
از قانون ارث، تنها يك عدّه از بستگان آن هم روى حساب معيّنى بهره مند مى شوند، در حالى كه شايد عدّه ديگرى از فاميل، واحياناً بعضى از دوستان و آشنايان نزديكت نياز مبرمى به كمكهاى مالى داشته باشند.
و نيز در مورد بعضى از وارثان گاه مبلغ ارث پاسخگوى نياز آنها نيست، جامعيّت قوانين اسلام، اجازه نمى دهد كه اين خلاءها پر نشود، لذا در كنار قانون ارث، قانون وصيت را قرار داده و به مسلمانان اجازه مى دهد نسبت به يك سوّم از اموال خود براى بعد از مرگ خويش تصميم بگيرند.
از اينها گذشته گاه انسان مايل است كارهاى خيرى انجام دهد امّا در زمان حياتش، به خاطر نيازهاى مالى خودش موفّق به اين امر نيست، منطق عقل ايجاب مى كند كه او از اموالى كه زحمت تحصيل آن را كشيده براى انجام اين كارهاى خير لااقل بعد از مرگش محروم نماند.
مجموع اين امور موجب شده است كه قانون وصيّت در اسلام تشريع شود(1).


1. براى مطالعه بيشتر در اين باره به تفسير نمونه، ج1، 618 الى 620 مراجعه فرماييد