آموزش حفظ قرآن

هدف از حفظ قرآن كريم

رسول اكرم (ص) فرمود:

انّما الأعمالُ بالنّياتِ و لكّلِ امرءٍ ما نوي فلابدَّ للْعَبد مِنْ خالصِ النيّةِ في كلِّ حركةٍ و سكونٍ.

كارها به نيّتها است و هر كس به مقدار قصدش بهره مند مي شود لذا بر بنده است كه در هر حركت و سكوني نيّت را خالص كند.

و نيز فرمود:

مَنْ كانتْ نيّتُه الدنيا فرَّق اللهُ عَليهِ اَمْره و حعَل الفَقْر بيْن عَيْنيه و لَمْ يأتهِ منَ الّدنيا إلاّ ما كتَب لَه و مَنْ كانتْ نيّتُه و الاخرة جمَع الله شَمْله و جعَل غِناه في قَلْبِه واتتهُ الّدنيا و هي راغِمة.

هر كس هدفش دنيا و رسيدن به مال و مقام باشد خداوند كارش را به ثمر نمي رساند و او را فقير مي كند و از دنيا چيزي اضافه تر از آنچه برايش مقرر شده به او نمي رسد. و كسي كه نيتش آخرت باشد، خداوند كارش را به ثمر مي رساند و او را بي نياز مي كند و خداوند دنيا را در حالي كه پيش چشم او بهايي ندارد نيز به او مي رهد.

محقق طوسي در تعريف نيت مي فرمايد:

النيّةُ هيَ القصد إلي الفعلِ و هيَ الواسِطةُ بينَ العِلْم و العمَلِ اذا مالَم يُعْلم الشيء لم يكُنْ قَصده و مالَمْ يَقْصْده لَمْ يَصدْر عَنه.

نيت عبارت است از قصد انجام كاري و نيت واسطه بين علم و عمل است زيرا اگر آگاهي از چيزي نباشد قصد آن ممكن نيست و زماني كه قصد نباشد كاري انجام نمي شود.

بعضي ديگر نيز گفته اند:

انّه انبعاثُ القَلبِ نحوَ الّاعةِ غَيْرَ ملحوظٍ فيه شيءٌ سِوي وَجه اللهِ سبحانَه.

نيت صادقه عبارت است از برانگيخته شدن قلب به سوي خداوند بدون توجه كردن به چيزي ديگر جز پروردگار متعال.

پس نيت ركن اصلي براي عمل انسان است يا بهتر است بگوييم نيت به مثابه جان و عمل به منزله تن است و ارزش و اعتبار عمل هر فرد در گرو نيت و هدف اوست. حفظ قرآن كريم نيز ممكن است با هر هدفي صورت بگيرد. بعضي ممكن است هدفشان اين باشد كه در پرتو قرآن زندگي بهتري از لحاظ مادّي و يا شهرتي پيدا كنند و يا به وسيله حفظ و يا قرائت قرآن نزد ديگران محبوب شوند و يا در خود احساس غرور و منيّت كنند، اين را بايد دانست كه قرآن اين اهداف را نمي پسندد. بهترين نيت آن است كه انسان قرآن را كتاب معشوق بداند و شايسته است حافظ نور الهي نيت و هدفي همسنگ با نور براي خود در نظر بگيرد و نيتش را صادق و خالص نمايد و با اين انگيزه به حفظ و تلاوت قرآن بپردازد كه به دنبال آن به مفاهيم قرآن عمل نمايد تا بتواند از قرآن حظّ واقعي را ببرد.

اگر انسان در مفاهيم قرآن دقت نكند و به ظاهر بسنده كند از نور قرآن در ذهن و قلب او جاري نخواهد شد. به عبارت ديگر يك قاري يا حافظ اگر بعد از مدتها قرائت و حفظ قرآن ئر وجودش تغييراتي بوجود نيامد بداند كه قرآن اثر كامل و جامع در او نگذاشته است. البته قرآن آنقدر جذابيّت دارد كه ظاهر آن در انسان تاثير بگذارد اما بايد توجه داشت كه اين تاثير اولين مرحله قرائت و حفظ است زيرا خداوند مي فرمايد:

اِنَّما الْمُؤمِنُونَ الَّذينَ اِذا ذُكِرَ اللهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهم و اِذا تُلِيَتْ عَليهِم آياتُه زادتهم ايماناً و علي ربِّهِم يَتوكّلَون.

بدرستي كه مومنان افرادي هستند كه هرگاه ذكر خدا شود قلبهاي آنها جلا پيدا مي كند و هرگاه تلاوت قرآن بر آنها شود ايمان آنها زيادتر مي شود و بر پروردگارشان توكل مي كنند.

پس از اهداف تلاوت، زيادي ايمان است. حال اگر قاري و حافظ قرآن، قرآن بخواند ولي اين اثر در او پيدا نشود بايد در نيت خود تجديد نظر كند.