منجی ﻣﻮﻋﻮد در آﻳﻴﻦ ﻫﻨﺪو

شاید درک این موضوع کمی برایتان دور از ذهن باشد که حتی هندو ها هم به آمدن منجی و فراگیری عدالت در زمین توسط او معتقدند و آن مرد سوار بر اسب در اعتقاد هندوها همان منجی است.

در تفکر و اعتقادات هندوها، ﺟﻬﺎن از ﭼﻬﺎر دوره ی رو ﺑﻪ اﻧﺤﻄﺎط ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. در چهارمین دوره که به آن عصر ﻛﺎلکی می گویند، موعودی نجات بخش به نام کالکی ظهور خواهد کرد.

توصیف جهان قبل از ظهور کالکی
در آیین هندو، زمان پیش از ظهور این منجی، شرایط جهان این طور توصیف می شود:
ﻇﻠﻢ و ﻓﺴﺎد و ﺗﺒﺎهی ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن را ﻓﺮا می ﮔﻴﺮد.
افراد ناشایست ﺑﺮ ﺟﺎن و ﻣﺎل ﻣﺮدم ﻣﺴﻠّﻂ میﺷﻮﻧﺪ.
دروغ و دزدی و رﺷﻮه، ﺳﺎیه ﺷﻮم و ﺳﻴﺎه ﺧﻮد را ﺑﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ میﮔﺴﺘﺮاﻧﺪ.

 زﻧﺪﮔﺎنی اﺟﺘﻤﺎعی و ﻣﻌﻨﻮی ﺑﻪ پایینترین ﺣﺪّ ﺧﻮد ﻧﺰول میﻛﻨﺪ و ﻣﻮﺟﺒﺎت زوال ﻧﻬﺎیی را ﻓﺮاﻫﻢ میﺳﺎزد.(1)

در ﻋﺼﺮ ﻛﺎلکی ﻳﻮﮔﻪ ﻳﺎ دوره اﻧﺤﻄﺎط ﻛﻪ ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺑﺎورﻫﺎی ﻫﻨﺪویی از ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺑﻴﻦ 17 و 18 ماه فوریه سال 3102 پس از ﻣﻴﻼد ﻣﺴﻴﺢ ﺷﺮوع ﮔﺮدﻳﺪه و ﻣﺎ اﻛﻨﻮن در آن ﺑﻪ ﺳﺮ میﺑﺮﻳﻢ، ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم دﻳﻦ ﻳﺎ ﻧﻈﻢ ﻛﻴﻬﺎنی ﻋﻤﻞ میشود و ﺳﻪ ﭼﻬﺎرﻣﺶ ﺑﻪ ﻓﺮاﻣﻮشی ﺳﭙﺮده ﺷﺪه اﺳﺖ.

مردمان زمانه کالکی
ﻣﺮدﻣﺎن اﻳﻦ دوره، مردمانی ﮔﻨﺎﻫﻜﺎر، ﺳﺘﻴﺰهﺟﻮ معرفی شده اند و گفته شده که ﭼﻮن ﮔﺪاﻳﺎن، ﺑﺪ اﻗﺒﺎلند و ﺳﺰاوار خوشاﻗﺒﺎلی ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ. آنها ﭼﻴﺰﻫﺎی بیارزش را ارج میﻧﻬﻨﺪ، با حرص و آز میﺧﻮرﻧﺪ و در ﺷﻬﺮﻫﺎیی زندگی می کنند ﻛﻪ ﭘﺮ از دزدان اﺳﺖ.(2)

ظهور منجی
ممکن است نام ویشنو برایتان آشنا باشد. برخی معتقدند وﻳﺸﻨﻮ یکی از ﺧﺪاﻳﺎن «رﻳﮓ ودا»(3) اﺳﺖ ﻛﻪ میﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻦ ﺳﻪ ﮔﺎم ﺗﻤﺎم ﻋﺎﻟﻢ را ﺑﭙﻴﻤﺎﻳﺪ.(4)
وﻳﺸﻨﻮ منشأ ﺧﻴﺮات و ﺑﺮﻛﺎت و ﻣﻈﻬﺮ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻬﺮ و ﻣﺤﺒّﺖ و لطف اﺳﺖ و او از ﻓﺮاز آﺳﻤﺎن، ﻣﺮاﻗﺐ اﻋﻤﺎل ﻣﺨﻠﻮﻗﺎت اﺳﺖ و ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﻨﺪ شیئی ﻋﺰﻳﺰ در ﺧﻄﺮ ﻳﺎ نفسی شریف در ﻣﻬﻠﻜﻪ اﺳﺖ، ﻗﻮّه و ﻧﻴﺮوی ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻛﺎر میﺑﺮد ﺗﺎ او را ﻳﺎری کند.

 ﺑﺮای وﻳﺸﻨﻮ ده تجلّی ﻗﺎﺋﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ آﺧﺮﻳﻦ تجلّی آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺑﻮدا اﺳﺖ ﻛﻪ ایجاد کننده ی ﺷﺮﻳﻌﺖ ﺑﻮدایی در ﺟﻬﺎن است. او ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺴﻴﺢ (ع) ﺑﺮای ﻧﺠﺎت ﻋﺎﻟﻢ میآﻳﺪ و ﺷﻤﺸﻴﺮی از شعله آﺗﺶ در دﺳﺖ دارد و ﺑﺮ ﭘﺸﺖ اسبی ﺳﻔﻴﺪ ﺳﻮار اﺳﺖ و میآﻳﺪ ﺗﺎ ﺣﻖ را ﺑﺮﻗﺮار و ﺑﺎﻃﻞ را ﻣﺤﻮ و ﻧﺎﺑﻮد ﺳﺎزد.(5)

در ﭘﺎﻳﺎن ﭼﻨﻴﻦ دوران ﺳﻴﺎهی، آﺧﺮﻳﻦ و دﻫﻤﻴﻦ تجلّی وﻳﺸﻨﻮ، ﻣﻮﺳﻮم ﺑﻪ ﻛﺎلکی، ﺳﻮار ﺑﺮ اسبی ﺳﻔﻴﺪ و ﺑﻪ هیئت اﻧﺴﺎن ﻇﻬﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد. وی ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن را ﺳﻮاره و ﺑﺎ ﺷﻤﺸﻴﺮی آﺧﺘﻪ و رﺧﺸﺎن در میﻧﻮردد ﺗﺎ ﺑﺪی و ﻓﺴﺎد را ﻧﺎﺑﻮد ﻛﻨﺪ.

ﺑﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮدن ﺟﻬﺎن، ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺮای آﻓﺮینشی ﻧﻮ آماده میشود ﺗﺎ در ﻣﻬﺎﻳﻮﮔﺎی(6) آتی، دﻳﮕﺮ ﺑﺎر ﻋﺪاﻟﺖ و ﻓﻀﻴﻠﺖ ارزش ﻳﺎﺑﻨﺪ.(7)
ﻛﺎلکی در آﺋﻴﻨﻪ آیینﻫﺎ و اﻋﺘﻘﺎدات ﻫﻨﺪوان اﻧﻌﻜﺎسی ﻗﻮی دارد. ﺗﺼﺎوﻳﺮ او ﺑﺎ ﻫﻴﺒﺖ ﻣﺮدی ﺳﻮار ﺑﺮاﺳﺐ ﺳﻔﻴﺪ و ﺷﻤﺸﻴﺮی ﺑﺮﻛﺸﻴﺪه در دﺳﺖ، در ﺟﺎی ﺟﺎی ﻧﻤﺎد ﻧﮕﺎری ﻫﻨﺪویی ﻳﺎﻓﺖ می شود.

ﻟﺬا ﺑﺎ اﻳﻦ اوﺻﺎف و ﺗﻌﺎﺑﻴﺮ، گفتنی اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻋﻮد ﻫﻨﺪو، ﻣﻮﻋﻮدی شخصی و دارای جنبه الهی اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻛﺎرﻛﺮد، ﺑﻪ ﻧﺠﺎت دادن ﺟﻤﻊ میاﻧﺪﻳﺸﺪ و رﺳﺎلتی ﻣﻌﻨﻮی، اﺟﺘﻤﺎعی را ﺑﻪ ﻋﻬﺪه دارد. از اﻳﻦ ﻟﺤﺎظ و ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ وﻳﮋگیﻫﺎی ﻇﺎﻫﺮی و شخصیتی، ﺷﺒﺎﻫﺖ عجیبی ﺑﻪ ﻣﻮﻋﻮد اﺳﻼمی دارد. اﻧﺪیشه ﻣﻮﻋﻮد در آیین ﻫﻨﺪو ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وجه ﻗﻮم ﻣﺪار ﻧﻴﺴﺖ و علیرغم ظاهر نژادپرستانه آیین هندو، ﻛﺎﻣﻼً ﺟﻬﺎن ﺷﻤﻮل اﺳﺖ.

پی نوشت:
1.    دﻳﻦ اﻳﺮانی ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺘﻦﻫﺎی ﻣﻌﺘﺒﺮ ﻳﻮﻧﺎنی، ﺗﺮﺟﻤﻪ سرکاراتی، ص 85.
2.     دﻳﻦ و اﺳﻄﻮره در آﻣﺮﻳﻜﺎی وسطی، ﻛﻨﺪری، ص 187.
3.    ریگ‌ودا (به سانسکریت: ऋग्वेद ṛgveda) مجموعه‌ای از اشعار و سرودهای مذهبی هندو به زبان سانسکریت ودایی است و یکی از چهار متن اصلی در مجموعهٔ شنوده‌های (شروتی) مقدس هندوئیسم یعنی وداها و کهن‌ترین بخش آن است که احتمالاً حدود سال‌های ۱۷۰۰ تا ۱۱۰۰ پیش از میلاد در منطقهٔ شمال غربی شبه‌قاره هند تألیف شده است. ریگ‌ودا از کهن‌ترین متون به زبان‌های هندواروپایی است و از نظر زبان‌شناسی و محتوایی پیوند نزدیکی با اوستا دارد.
4.     «ادﻳﺎن و ﻣﻜﺘﺐﻫﺎی فلسفی»، 1/ 261.
5.     «ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﺎﻣﻊ ادﻳﺎن»، ﺗﺮﺟﻤﻪ حکمت، ص 283.
6.    هندوها عمر جهان را به ادواری تقسیم می کنند. هر دوره را یک «مهایوگا» می نامند که شامل چندین یوگاست. هر یوگا شامل یک دوره از نسل حیات بشری است
7.    رسالة «ﺳﻮﺷﻴﺎﻧﺲ»، ﭘﻮرداوود، ص 265.

منبع: مقاله موعود در قرآن و ادیان بودایی، آمنه شاهنده، با تصرف و تلخیص.