بنام خدا

درس هایی زنانه از واقعه عاشورا

نقش بانوان در شکل گیری نهضت حسینی

وفا، صبر، ایثار، ثبات در همراهی همسر همه ویژگیهایی است که لازم است یک زن برای شیرین شدن طعم زندگی داشته باشد.

شاید عده ای از زنان امروز یادشان رفته است، زن با احساسات، استقامت وگذشت به روزهای زندگی معنا می بخشد. حماسه حسینی مکتبی است که زنان می تواند از آموزه های آن در خانواده استفاده کنند.
این واقعه از حضور زنان و شهامت  هایشان سخن می گوید. حماسه ای که الگو برداری از آن کمک می کند تا حال و روز زندگی های امروز بهتر شود. یکی از درس های بسیار مهم واقعه کربلا، نشان دادن جایگاه صحیح و نقش زنان در اجتماع است. آنان با حفظ عفت خود به خوبی این مهم را انجام دادند و شهادت پسر،پدر و شوهر را تحمل کردند و تکیه گاه خانواده در امتحان الهی بودند.

سنگین ترین مسئولیت ادامه قیام و رساندن پیام شهدا بر دوش بانوان بود. نمونه هایی از نقش حساس بانوان در شکل گیری نهضت به چشم می خورد؛ از جمله همسر زهیر بن قین که شوی خود را  به یاری امام علیه السلام دعوت کرد(1)، نیز همسر مسلم بن عوسجه که خود را همراه او به اردوگاه حسین علیه السلام رساند(2) و به نظر می رسد هم او بوده که بعد از شهادت مسلم، فرزند خود را آماده نبرد کرد و به میدان فرستاد.(3) هم چنین مادرانی که هنگام جانبازی عزیزان خود در مقابل خیمه ها ایستاده بودند و آنان را نظاره می کردند.(4) همچنین رباب همسرامام حسین (علیه السلام) که نقل شده است: تحمل ایشان در شهادت طفل شیرخوار حضرت علی اصغر(علیه السلام) مثال زدنی است بدین جهت اسوه و الگویی برای تمام عالم بالاخص زنان است.

مهمترین نکته در این حماسه این است که پس از شهادت ابا عبدالله (علیه السلام)، پناه کودکان و زنان، دختر امیر المومنین علیه السلام ، حضرت زینب(سلام الله علیها)، نمونه ای از نقش بانوان در شکل گیری نهضت حسینی است.
بنابرگزارش مسلم جصاص، بانو ام کلثوم (علیه السلام) هنگام ورود به کوفه فرمود: شما زنها می توانستید به نحوی ما را یاری کنید و حداقل مردان خود را از جنگ با ما بازدارید، ولی این کار را نکردید و حال فقط گریه می کنید، این گریه ها چه سودی دارد.(5)
شاید امروز هم زنان ما در حماسه حسینی دیگری هستند و وظیفه سنگین شان را در زندگی فراموش کرده اند. به راستی امروز زنان در این کارزار چه باید بکنند؟

ذائقه خانواده در دستان زن

عنصر زن در تربیت و تکوین خانواده و برانگیختن فرزند و همسر در موقعیت های خطیر و تصمیمات بزرگ و سرنوشت ساز نقش اصلی را ایفا می کند. یک زن به عنوان مرکز  ثقل خانواده محسوب می شود. او می تواند طبع زندگی را تغییر دهد و به نوعی قبله زندگی را برای شوهر و فرزندانشان معلوم کند. ذائقه خانواده را زن با دیانت و صداقت و عفافش تغییر می دهد. تمایل به بی بند و باری از سوی مادر، مسیر زندگی فرزند و همسر را تحت الشعاع قرار می دهد.

و او یک رهبر است

زن رهبر خانواده است و در این رهبری مسئولیتی سنگینی دارد. او با افکار خود به زندگی  و خانواده اش جهت می دهد و با طریقه برخوردش با مشکلات به فرزندان و همسرش، غیر مستقیم آموزش می دهد. آرزو و اهدافی که او در راستای آن تلاش می کند، خانواده را به سمت اندیشه های مثبت یا منفی هدایت می کند. یک مادر به کودکانش رمز ایستادگی، صبر و ایثار را می آموزد. اگر مادری حتی نخواهد به خاطر فرزندانش ایثار کند، او چگونه  می تواند رمز و راز  از خودگذشتگی را بیاموزد. انسجام خانواده به عهده زنان است، این پیوند فراهم نمی شود مگر اینکه زنان با تعهدی که به خانواده دارند اسباب آن را فراهم آورند تا خانواده در تمام شرایط کنار هم باشند.

آموزه های حماسه حسینی برای زنان

آنچه در نهضت حسینی دیده می شود، حضور زنانی است که تا آخرین لحظه همسرانشان را همراهی کردند. سیمای ملکوتی زینب(سلام الله علیها) ازیک سو بیانگر منزلت زن در این آموزه ی ناب و اصیل است و می تواند روشن ترین الگو برای زنان امروز باشد. زنان نقش آفرین در حادثه عاشورا زنان با ایمانی بودند که شهادت فرزندان و برادران  و همسران خویش را تحمل کرده و با صبر و مقاومت و مدیریت مصائب، پیام آنان را به همه عصرها و نسل ها رساندند. آنها در کنار شهادت عزیزانش، نقش های گوناگونی چون همسری، مادری، خواهری و دختری را ایفا کردند. شاید امروز این نقش ها کمرنگ شده و پایه های چارچوب زندگی سست شده است.

پی نوشت ها:
1)طبری،ج5،ص396؛اخبار الطول،ص246؛انساب الاشراف،ص 54
2)ابصارالعین،ص62 و128.
3)نفس المهموم،ص 293.
4)ر.ک:ابصار العین، ص130.
5)المنتخب،ص 478؛بحارالانوار،ج45،ص115 و عوالم ،ج17،ص 373.

منبع :بخش خانواده ایرانی تبیان،امیرحسین منفرد