جادوی ادویه ها

ادویه‌ها و خواص آنها (1)

در این مطلب انواع ادویه و بعضا خواص آنها را برایتان نوشته ایم. در دستورهای غذایی نام این ادویه ها را زیاد می بینیم و بد نیست در مورد آنها و خواصشان هم اطلاعاتی داشته باشیم.

پاپریکا

پایریکا نوعی ادویه است که از آسیاب فلفل خشک شده (به عنوان مثال فلفل دلمه‌ای، فلفل تند) تهیه می شود. در بسیاری از زبان‌های اروپایی، پاپریکا به خود کلمه فلفل (دلمه) اشاره می کند. این ادویه برای افزودن رنگ، طعم و عطر در بسیاری از غذاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. پایریکا می‌تواند طیفی از طعم ملایم تا تند داشته باشد. طعم آن نیز از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.

واسابیواسابی یا تُرُب ژاپنی یکی از انواع ادویه ها است. ریشه واسابی مزه‌ای بسیار تند از نوع خردل دارد و سسی که از آن تهیه می‌شود با غذاهای ژاپنی سوشی و ساشی‌می (ماهی خام) خورده می‌شود. سس واسابی بخارهایی تولید می‌کند که برای درون بینی حالتی زننده دارند.

انیسونانیسون که به آن بادیان رومی نیز می‌گویند بسیار شبیه به رازیانه است اما کاربرد آن با رازیانه کاملا مجزاست. آنیسون گیاهی با دانه‌های بسیار معطر است. انیسون از تیره چتریان است و با دانه‌هایی سبز رنگ، گلابی شکل و کوچک که قسمت فوقانی آن نوک تیز و پنچ خط برجسته (ده شیار) بر روی آن کاملا مشهود است. انیسون غالباً با دانه‌های هشت شیاری رازیانه اشتباه گرفته می‌شود.انیسون گیاه چند ساله و بلند با برگ هایی دارای بریدگی های زیاد است و بومی مناطق مدیترانه ایست. میوه آن از دو بخش (فندقه) گلابی شکل تشکیل شده که هر بخش آن دارای قسمت بیرونی سبز و قسمت داخلی کمی تیره‌است و بوئی تند و معطر دارد. کاربرد اصلی آنیسون درمان میگرن است.

آنیسون یک آنتی باکتریای بسیار قوی می باشد که در مراکز بهداشتی می توان از آن به جای الکل استفاده کرد. بهتر است دم کرده ی آنیسون را میل کنید. روش مصرف : مقدار کمی از آنیسون تازه را توی قوری به همراه کمی آب ریخته و 10دقیقه به خوبی بجوشد و در لیوان میل شود. از عوارض انیسون می توان احساس گرفتگی سینه و گلو و در صورت مصرف طولانی مدت به ترش کردن معده اشاره کرد . انیسون در نقاط مختلف جنوب ایران کشت می‌شود و از اقلام صادراتی ایران است.زَنجـِبیلزَنجـِبیل یا زنجفیل، یک گیاه خوراکی، ادویه و گیاه دارویی است. زنجبیل از گیاه زرد رنگ دارای رگه‌های بنفش بدست می‌آید. اگرچه معمولا از زنجبیل به عنوان ریشه آن گیاه نام برده می‌شود ولی در اصل قسمت مورد استفاده گیاه ساقه متورم شده زیرزمینی آن است که «ریزوم» نام دارد.جنس زنجبیل سرده‌ای از تیره زنجبیلیان علفی ایستاده چندساله با حدود ۷۰ گونه بومی آسیای جنوب شرقی است با ساقه باریک و نی‌مانند و برگ‌های سرنیزه‌ای سـبز براق که از زمین‌ساقه‌ای غده‌ای می‌رویند؛ گل‌های آنها سبز مایل به زرد با لبه‌ای ارغوانی و لکه‌های کرم‌رنـگ و گل‌آذین مخروطی و کوچک و سنبله‌ای متراکم است که در تابستان از زمین ساقه بیرون می‌زند.بررسی‌ها نشان داده‌اند که زنجبیل می‌تواند باعث جلوگیری از تهوع ناشی از عمل جراحی و شیمی درمانی شود، مطالعات بالینی در لندن انجام شد نشان داد مصرف یک گرم پودر زنجبیل در جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی به اندازه داروهای آرام‌بخش مرسوم موثر است. خاصیت گرم کنندگی و فعال کنندگی زنجبیل آن را به عنوان شفابخش خانگی معرفی کرده‌است.

اگر به کشیدگی عضله دچار شده‌اید، گلودرد دارید و یا از بیماری مسافرت در رنج هستید برای خود یک تونیک زنجبیل درست و میل کنید تا به قدرت شفا بخش فوق العاده آن پی ببرید. زنجبیل فواید فراوانی برای سلامتی دارد. مطلب ما درباره ساقه گرد پیچ خورده‌ای است که گاهی برای غذا سرخ کردنی از آن استفاده می‌شود.زنجبیل را می‌توان به آب گرم اضافه کرد و در مواقع سرمازدگی پاها را در آن قرار داد. در مواقع دندان درد می‌توان آن را جوید و هنگام گلو درد از غرغره آن استفاده کرد. همچنین برای درمان سرماخوردگی آن را به آب گرم، لیمو و عسل افزود. اگر علاقه‌ای به استفاده از این محلول ها ندارید می‌توانید آن را پس از خرد کردن برای تسکین سردرد به ناحیه پیشانی بمالید؛ روغن زنجبیل را می‌توان با روغنهای دیگر رقیق کرده و برای تسکین دردهای ناشی از کشیدگی ماهیچه آسیب دیده روی آن ماساژ داد تا گردش خون را بهبود بخشیده و باعث تسکین درد شود."دلیل سودمند بودن زنجبیل اجزای تشکیل دهنده اصلی زنجبیل شامل نشاسته، اسانسها مانند زینجیبرن (zingiberen) که به زنجبیل بوی خاص می دهد، و رزین است. به نظر می‌رسد بیشتر ارزش درمانی زنجبیل به واسطه ترکیبات ادویهای آن یعنی جینجرول‌ها (Gingerols) است که طعم تند و سوزاننده آن ناشی از آنهاست، اگرچه هنوز طرز عمل آن مشخص نیست.کاربردهای دیگر زنجبیل:•    زنجبیل تازه را برای سرماخوردگی و آنفلوآنزا بکار ببرید.•    زنجبیل خشک شده را جهت درمان سرگیجه و تهوع مصرف کنید.•    قرص آن را برای درمان آرتریت و مشکلات گردش خون مورد استفاده قراردهید.•    مصرف زنجبیل در افراد دچار زخم معده و یا زخم دوازدهه و یا هم‌زمان با مصرف داروهای ضد انعقاد - که می‌تواند برای رقیق شدن خون شوند - اکیداً منع شده‌است.همچنین در مورد استفاده از گیاهان دارویی، بویژه اگر به نوزاد خود شیر می‌دهید یا باردار هستید با پزشک خود مشورت کنید.زَردچوبهزَردچوبه یا زَرچوبه، نوعی گیاه و ادویه‌ای است که از آن گیاه تهیه می‌شود.پودر زردچوبه به رنگ زرد تیره‌است که یکی از پرکاربردترین ادویه جات به شمار می‌رود. رویشگاه اصلی این گیاه هند است و قسمت اصلی ادویه معروف کاری را که در بسیاری از غذاهای هندی به کار می‌رود، تشکیل می‌دهد.زَردچوبه، گیاهی است چندساله که در هند و کشورهای جنوب آسیا بار می‌آید و دمای حدود ۲۰-۳۰ درجه سانتیگراد و محیط مرطوب بارانی نیاز دارد. ساقه های زیر زمینی گوشتی گیاه ریزوم rhizomes جمع‌آوری شده و پس از جوشاندن در آب و سپس خشک کردن آسیاب شده و پودر زرد مایل به نارنجی تهیه می‌گردد. زردچوبه عمده ترین ادویه مورد مصرف در غذاهای آسیائی است. در جنوب و جنوب شرقی آسیا این گیاه بصورت خودرو در جنگل‌ها وجود دارد.

موارد مصرفریشه خشک شده و آسیاب شده آن به تنهائی و یا مخلوط با دیگر ادویه‌ها در ایران پاکستان و هند مصرف زیادی دارد. از برگ‌های آن در بعضی مناطق آسیا بصورت دُلمه نیز استفاده می‌کنند. هرچند زردچوبه بعنوان طعم دهنده از مواد اصلی ادویه ها است، اما از آن بعنوان رنگ غذائی نیز در پاره‌ای از مناطق استفاده می‌کنند.ویژگی‌های درمانیزردچوبه به دلیل خصوصیات آنتی آکسیدانی قوی خود یکی از مؤثرترین مواد در جلوگیری از سرطانی شدن سلول‌های بدن است. این گیاه همچنین موجب افزایش ترشح انسولین و کاهش قند خون در بیماران دیابتی می‌گردد. زردچوبه می‌تواند شدت علائم بیماری آلزایمر را کاهش دهد. همچنین ماده موثر زردچوبه یعنی Curcumin اثرات ضد التهابی و ضد درد شبیه داروهای مسکن معمولی را دارا می‌باشد.سیاه‌دانهسیاه‌دانه گیاهی یک‌ساله و گلدار و بومی جنوب غربی آسیا است. در ایران این گیاه به‌ویژه در اراک و اصفهان به فراوانی می‌روید. از دانهٔ این گیاه به عنوان ادویه استفاده می‌شود.دانه‌اش دارای اثر قاعده‌آور، ضد کرم، ضد باکتری، مسهل و زیادکننده ترشحات شیر است.

سیاه‌دانه مزه‌ای تلخ و ادویه‌ای دارد با کمی ته‌مزهٔ توت فرنگی. از سیاه‌دانه در شیرینی‌جات و شربت‌ها استفاده می‌شود. بر گونه‌ای از نان پاکستانی معروف به نان پیشاوری همیشه سیاه‌دانه می‌پاشند.سیاهدانه برای افزایش نیروی ایمنی جان و تن سودمند است. سیاه دانه و روغن آن موثرترین و مفیدترین چیزی است که برای تقریباً هر بیماری، آلرژی یا حساسیت و حتا بیماری های جدی مانند نفس تنگی، دیابیت، اختلالات در سیستم دفاعی بدن، زردی (Hepatit) ، ایدز (AIDS) و حتا سرطان دارو است.