مبحث 105 طرح صالحین: «فضای مجازی»

بنام خدا

آیا مراجع تقلید گفته‌اند که وایبر واتس‌آپ حرام است؟ نظر آنان چه بوده است؟

دقت شود که اسلام نه با علم مشکل دارد و نه با تکنولوژی؛ بلکه جایگاه، هدف، چگونگی و چرایی استفاده و نتایج حاصله از آن است که مورد بحث قرار می‌گیرد. اگر یکی بپرسد: "حکم مصرف قلم، کاغذ، چاقو ... و یا فراگیری علم پزشکی، علم مهندسی، علم نجوم، علم موسیقی ...، و یا انجام کاری (چه نماز باشد و چه بازیگری) چیست؟ پاسخ روشن است. در ذات قلم، کاغذ، علم، ابزار یا بازیگری که چیز حرامی نیست، بلکه هدف، نیت، چگونگی و چرایی استفاده است که حلال یا حرام بودن را معین می‌کند و تشخیص این مصادیق به خود فرد بر می‌گردد. اگر نمازِ قربة الی الله می‌خواند، خوشا به حالش، اگر ریایی می‌خواند، بدا به حالش. اگر برای فساد علم می‌آموزد و یا از تکنولوژی استفاده می‌کند، وای بر روزگار، دنیا و آخرتش و حتماً اشکال دارد.

فتوا:

مقام معظم رهبری، حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای، در یک جمله فرمودند: «‌به طور کلی استفاده از شبکه‌های اجتماعی و مانند ان اگر مستلزم مفسده (مانند ترویج فساد نشر اکاذیب و مطالب باطل) بوده و یا خوف ارتکاب گناه باشد و یا موجب تقویت دشمنان اسلام و مسلمین شود و یا خلاف قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی باشد جایز نیست.‌» (شماره پیگیری استفتاء :۴۶۵۱۸۵)

حالا یکی بپرسید: فیس بوک چی؟ آن یکی بپرسد: واتس‌آپ چطور؟ دیگری بپرسد: وایبر، لاین، اینستاگرام، اسکای و ... چطور؟ همه مصداق است و به همان "حکم" کلی بر می‌گردد.

آن چه بد است:

الف - این است که دست هر کسی از کوچک و بزرگ، زن و مرد و پیر و جوان، یک دستگاه گوشی باشد و از اول صبح تا آخر شب، چشمش به صفحه کوچک یا بزرگ آن دوخته شود و بالتبع در یک دنیای مجازی (غیر حقیقی)، یک زندگی مجازی بکند. ارتباطات حقیقی‌اش با خودش، خانواده‌اش و خویشان و همسایگان و دوستانش همه قطع یا مجازی شود. وقتی مطلبی نوشت و ده‌تا یا صدتا لایک خورد، فکر کند دیگر شخص مهمی شده است و بسیاری (مثل خودش) به او و حرفش می‌باشد. هر حرفی را بزند، هر حرفی را بشنود و هر یاوه‌ای را قبول کند و یا دست کم دچار شک و شبهه گردد.

ب – این است که انسان با تمامی استعدادهایی که خدا به او داده است، کار فکر، ذهن و زبانش این باشد که بازار حرف مُفت (لَهْوَ الْحَدِيثِ) را گرم کند. حال فرقی ندارد که یک سخن بی‌منطق باشد، یا یک دروغ و شایعه، یا یک جوک توهین‌آمیز یا یک طنز جهت‌دار و تخریبی و یا رواج انواع شایعات، خرافه‌ها و بدعت‌ها. همه حرف مُفت است. کار یک عده (شیطان و شیاطین) این است که یک بازار مکاره راه می‌اندازند که کالایش فقط "حرف" است و آن هم "حرف مُفت". بعد با سر و صدای تبلیغاتی، یک عده را به این بازار می‌کشانند و کالای بی‌ارزش و حتی ضد ارزش خود را به قیمت عقل، شعور، ایمان، گمراهی در زندگی و تباهی دنیا و آخرت، به آنها می‌فروشند!

«وَمِنَ النَّاسِ مَن يَشْتَرِي لَهْوَ الْحَدِيثِ لِيُضِلَّ عَن سَبِيلِ اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَيَتَّخِذَهَا هُزُوًا أُولَئِكَ لَهُمْ عَذَابٌ مُّهِينٌ» (لقمان، 6)

ترجمه: و برخى از مردم كسانى‏اند كه سخن بيهوده را خريدارند تا [مردم را] بى [هيچ‏] دانشى از راه خدا گمراه كنند، و [راه خدا] را به ريشخند گيرند براى آنان عذابى خواركننده خواهد بود.