وقوع زمین‌لرزه‌های بزرگتر از 7 ریشتر در منطقه زاگرس دور از انتظار است

معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با اشاره به تفاوت رخدادهای لرزه‌ای مناطق مرکزی و شمالی ایران گفت: در زون زاگرس، فرکانس وقوع زمین لرزه‌ها بالاست؛ اما انتظار رخداد زلزله‌ای بزرگتر از 7 ریشتر را نداریم.

دکتر محمد تاتار در گفت‌وگو با خبرنگار علمی ایسنا، افزود: در مناطق شمالی کشور با وجود تعداد نسبتا کمتر رخدادهای لرزه‌ای، احتمال وقوع زلزله‌های با بزرگای بیش از 7 ریشتر وجود دارد.

وی ایران را از مناطق خاص دنیا به لحاظ زمین‌شناختی توصیف کرد و افزود: در همکاری‌های بین المللی که این پژوهشگاه با پژوهشگران سایر کشورها داشته است، اکثر محققان خارجی، ایران را به عنوان یک "آزمایشگاه طبیعی برای مطالعات زلزله‌شناسی" معرفی می‌کنند.

تاتار، ایران و منطقه هیمالیا را دو منطقه بارز لرزه‌خیز در کره زمین دانست که تقریبا دارای ویژگی‌های مشابه زمین شناختی هستند و اظهار داشت: هیمالیا منطقه بسیار زلزله‌خیزی است که از شمال شرق پاکستان آغاز می‌شود و تا سرتاسر شمال هند، نپال و بوتان ادامه دارد. زمین‌لرزه بزرگ اخیر در نپال با بزرگای گشتاوری 7.8 در این رشته کوه به وقوع پیوست.

تاتار به ویژگی زمین‌شناختی ایران اشاره کرد و ادامه داد: ایران از جمله زون‌های برخوردی است که میان دو صفحه همگرای عربی در جنوب و اوراسیا در شمال قرار گرفته و فلات ایران دائماً در حال فشردگی است. در اثر برخورد این دو صفحه، ایران سالانه حدود 25 میلی‌متر در حد فاصل مرزهای شمال و جنوب کشور کوتاه‌تر می‌شود.

معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، علت اصلی لرزه خیزی بالای کشور را گسلش لایه‌های سخت و شکننده پوسته فوقانی فلات ایران دانست که در اثر نیروهای وارد شده از طرف این دو صفحه اتفاق می‌افتد و ادامه داد: تنش‌های وارد شده از طرف این صفحات به مرور در توده‌های سنگی طرفین شکستگی‌ها تجمع می‌یابد و زمانی که از قدرت و توان تحمل سنگ‌های موجود و یا اصطکاک توده‌های واقع در طرفین صفحه گسل تجاوز کند، موجب آزاد شدن ناگهانی انرژی و ایجاد امواج زمین‌لرزه خواهد شد.

وی با تاکید بر این که این پدیده در همه جای ایران مشاهده می‌شود، خاطرنشان کرد: به جز مناطق کویری که سخت و پایدار هستند کمتر جایی از ایران است که شاهد وقوع زمین‌لرزه نباشد.

تاتار در عین حال با بیان این که تفاوت‌هایی در رخدادهای لرزه‌ای در ایران وجود دارد، توضیح داد: در زاگرس فرکانس وقوع زمین‌لرزه‌ها بالاست، به این معنی که تعداد زمین لرزه‌هایی که اتفاق می‌افتد بسیار زیاد است؛ به گونه‌ای که هر روز چند زمین‌لرزه با بزرگای 3 تا 4 ثبت می‌شود اما در زون لرزه زمین‌ساختی البرز، منطقه تبریز واقع در شمال غرب، و زون کپه داغ واقع در شمال شرق، تعداد زمین‌لرزه‌های رخ داده نسبت به منطقه زاگرس به مراتب کمتر است ولی دارای بزرگای خیلی بیشتری هستند.

معاون پژوهش و فناوری پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله با بیان اینکه منطقه البرز به لحاظ مقدار انرژی آزاد شده ناشی از وقوع زمین لرزه‌های بزرگ قابل مقایسه با منطقه زاگرس نیست، اضافه کرد: اگر چه در نقشه‌های لرزه‌خیزی ایران، ظاهرا زاگرس لرزه خیزتر به نظر می‌رسد، ولی به لحاظ میزان انرژی لرزه‌ای نهفته و پتانسل وقوع زمین لرزه‌های بزرگ، مناطق واقع در شمال، شمال غرب، و شمال شرق کشور وضعیت بسیار بحرانی‌تری دارند.

منبع: ایسنا