ناوشکن ضدهوایی Smetlivy ، پاسدار تیزهوش آسمان

در دهه ی 70 و با نمود روزافزون قدرت هوایی و خصوصا موشک های کروز ضدکشتی در دکترین ناتو و غرب ، به منظور حفاظت ناوگروه های دریایی شوروی در مقابل تهدیدات هوایی، طبقه بندی جدیدی از ناوها موسوم به "ناوهای نگهبان" (storozhevoi korabl) در نیروی دریایی شوروی معرفی شدند که ماموریت ویژه ی آنها  ، حفاظت از ناوگروه های دریایی شوروی مستقر در سراسر جهان در مقابل انواع تهدیدات هواپایه مانند موشک های کروز و هواگردهای ارتفاع پایین بود.

سفارش شوروی مبنی بر تولید 20 ناو از این کلاس ، چهار بندر کشتی سازی Zhdanov ، Kommuna ، Nikolayev و Leningrad را برای طراحی و ساخت ناوهای ضدهوایی مورد نیاز نیروی دریایی گرد هم جمع کرد که ناوشکن های porject 61 روسی نتیجه ی این تلاش بود که توسط ناتو بعنوان کلاس Kashin نام گذاری شد. این ناوها طی یک پروژه ی ارتقا تسلیحات و تجهیزات الکترونیکی به Project 61M ارتقا یافتند.
ناوشکن های ضدهوایی کلاس Kashin اولین ناوهای با ماموریت ضدهوایی (Anti-Air warfare) نیروی دریایی شوروی بودند که در 1962 وارد خدمت شدند.بنابراین در هر منطقه ای که ناوهای هواپیمابر غربی حضور داشته باشند، سایه ی حضور ناوشکن های کلاس کاشین دور از انتظار نیست.
ناوشکن های این کلاس ، اولین ناوهای بزرگ جهان بودند که از توربین گازی به عنوان پیشرانه استفاده کردند، 4 توربین مدل M8E با قدرت 72000 اسب بخار و سیستم COGAG ، قدرت لازم برای به حرکت در آوردن این غول 4750 تنی با سرعت حداکثر 33 نات (61 کیلومتر بر ساعت) را تامین میکنند.
در این تاپیک ، با توجه به نصب جدیدترین تجهیزات ناوشکن های کلاس Kashin روی ناو Smetlivy و اعزام اخیر این ناو از دریای سیاه به شرق مدیترانه در پی افزایش تنش ها بر سر سوریه ، این ناو را مورد بررسی قرار خواهیم داد (Smetlivy در لغت به معنای "تیزهوش" میباشد) :
نقش نبرد هوایی محول شده به این ناو باعث ایجاد یکی از نامتعارف ترین چینش تسلیحات ناوهای شرقی روی ناوهای کلاس Kashin گشته است. این ناوها برخلاف اکثر شناورهای شوروی در از تسلیحات ضدکشتی بی بهره اند و تمامی جایگاه های موجود در کشتی به رادارهای هوایی و سیستم های پدافندی و ضدزیردریایی اختصاص داده شده است.
چشمان تیز بین این ناو در بلندترین نقطه ی این کشتی متشکل از رادار باند L (فرکانس کاری 850 مگاهرتز) اخطار زودهنگام و جتسجوی هوایی MR-500 Kliver کد ناتو Big Net با برد کشف 150 کیلومتر ، رادار باند اس 3 بعدی کشف هوایی MR-310U Angara-M کد ناتو Head Net-C با برد 140 کیلومتر در برابر اهداف هوایی با ارتفاع پروازی 10 کیلومتر (برد 85 کیلومتر برای ارتفاع پروازی 1 کیلومتر) میباشد که در دکل اصلی ناو نصب شده. گفته میشود رادار Head Net در ارتقاهای جدید با رادار مدرن Top plate تعویض شده اما آخرین عکس های ناو Smetlivy چنین چیزی نشان نمیدهد.

رادار جستجوی هوایی Big Net

رادار جستجوی هوایی سه بعدی Head Net-C

از دیگر تجهیزات الکترونیکی نصب شده روی این ناو میتوان به رادار کنترل آتش پدافندی Yatagan/Peel Group برای سامانه ی پدافندی Volna ، سامانه های جنگ الکترونیک شامل سامانه ی شنود Bell shroud ، سامانه اخلالگر MP-401MS کد ناتو Bell Squat و 4 دیکوی PK-16 اشاره کرد. اخلالگر راداری Bell Squat دارای قابلیت جمینگ فعال روی 4 باند رادیویی و قابلیت DF امواج راداری با دقت 7.5 درجه میباشد و آنتن های آن بصورت 4 تایی یا 6 تایی روی ناوهای روسی نصب شده است.
ناو Smetlivy دارای گستره ای از تسلیحات پدافندی برای مقابله نزدیک با انواع هواگردها و تهدیدات هوایی است که به اختصار توضیحاتی درباره ی آنها داده خواهد شد :

1- سامانه پدافندی M-1 Volna-P
سامانه ی دفاع هوایی Volna-P ، نمونه ی دریاپایه ی پدافند معروف S-125 pechora (سام-3) است که دارای موشک های V-601M سوار شده روی لانچرهای دوتایی ZIF-101 جهت مقابله با هواگردهای دشمن در برد 22 کیلومتر و ارتفاع 14 کیلومتر میباشد. موشک های سامانه ارتقا یافته ی Volna-P علاوه بر هدایت بیم راداری دارای سامانه هدایت تلویزیونی و ایمنی بالاتر در برابر جمینگ هستند

سر جنگی این موشکها از نوع انفجاری شدید/ترکشی با وزن 154 پوند میباشد، دو واحد از این سیستم روی ناو کلاس کاشین نصب شده است.

2- سامانه دفاع هوایی برد متوسط 3S90 Uragan
این سامانه ی دریاپایه بر اساس سیستم پدافندی Buk برای ناوهای روسیه توسعه یافته است و کد ناتو Gadfly را به خود اختصاص داده است که قابلیت دفاع هوایی All round را به موشک میدهد، موشک های این سامانه ی منحصر بفرد همانند بوک ، از مدل 9M38 هستند و از رادار جستجوی MR-750 Top Steer  با برد حداکثری 300 کیلومتر (بنابر مدل) برای Target Acquisition استفاده میکند و نحوه ی هدایت آن بصورت نیمه راداری بوده که در صورت اخلال سنگین قابلیت استفاده از تجهیزات هدایت الکترواپتیکال وجود دارد.
برد درگیری حداکثری این سیستم برای هواگردها 30 کیلومتر ، برای موشک های کروز 12 کیلومتر و سرعت موشک های آن برابر 3 ماخ است. ارتفاع درگیری این سامانه حداکثر 15500 متر میباشد و 2 واحد از این سیستم روی ناو Smetlivy نصب گردیده است.

علاوه بر سیستم های پدافندی بالا ، ناو های کلاس کاشین عموما قابلیت های لازم برای انجام ماموریت های ضدزیردریایی را نیز در اختیار دارد ، سامانه های سونار عمق متغیر MG-335 Platina و Mare Tail برای کشف اهداف زیردریایی ، 5 لانچر اژدر 533 میلیمتری و راکت لانچرهای ضدزیردریایی RBU-6000 و RBU-1000 برای درگیری با زیردریایی ها در نظر گرفته شده.
لازم به ذکر است ناو Smetlivy علاوه بر سامانه های استاندارد بالا مجهز به سیستم غیرآکوستیکی کشف زیردریایی کششی МНК-300 است که با یک کابل 300 متری توسط ناو کشیده میشود. این سیستم قابلیت کشف اثرات حرارتی ، تشعشعات اثرات بدون نویز زیردریایی ها را دارد.

منبع:میلیتاری