خانه تقوی های گرگان

اين مجموعه از بناهاي دوره قاجار است که در مساحتي بيش از 2000 متر مربع ساخته شده و ساخت آن منسوب به حاج ميرزا محمدتقي تقوي (تقي اف) مي باشد. اين مجموعه ي تاريخي شامل بيش از ده حياط اصلي و فرعي بوده که تا کنون 10 حياط اصلي آن توسط سازمان ميراث فرهنگي خريداري و بازسازي شده است. اين حياط ها عبارتند از: حياط هاي بيروني اول و دوم ، حياط هاي اندروني اول و دوم، حياط مطبخ، حياط سرطويله، هشتي ها و پشت حياط ها و… مصالح به کار رفته در اين ساختمان ها ، کچ ، خاک ، آهک ، آجر ، خشت خام و چوب مي باشد. چوب هاي به کار رفته در ستون ها اغلب چوب درخت سرخدار و چوب هاي به کار رفته در درها اغلب چوب درخت ازدار (آزاد) مي باشند.
ساختمان ها اغلب دو طبقه هستند و کف طبقه ي دوم با چوب، لمبه کوبي شده تا بار کمتري بر سقف طبقه ي تحتاني وارد شود. اين ساختمان ها اغلب يک متر بالا تر از سطح زمين ساخته شده و زير آن ها خالي مي باشد تا از نفوذ رطوبت به داخل بنا جلوگيري شود.
در داخل حياط ها ايوان ها يي طراحي شده که به آن ها “مهتابي” مي گويند. اين ايوان ها از تابش مستقيم نور خورشيد در امان بوده و محل خوبي براي نگهداري برخي آذوقه ها بودند. در داخل يکي از حياط هاي بيروني، جلوي نماي ورودي ساختمان در طبقه ي بالا، کنسولي طراحي شده که به بنا زيبايي و ابهت خاصي بخشيده است که اصطلاحاً به اين گونه بناها کلاه فرنگي گفته مي شود. اين ساختمان محل تجمع تجار و سياستمداران بزرگ منطقه بوده و حتي در چند دوره هم دفتر انتخابات نمايندگان تجار بوده است.
در برخي قسمت هاي بنا هم، چوب هاي زير “شير سر” ها با نقوش اسليمي ، اشعارفارسي به خط نستعليق و آيات قرآن به خط نسخ تزيين شده اند. که علاوه بر زيبايي، به بنا ؛ تيمن ، تبرک و تقدس مي دهند و نقش نگاه دارنده و محافظ در مقابل بلايا را هم ايفاء مي کنند. داخل هر حياط يک حوض طراحي شده که دسترسي ساکنين آن حياط را به آب آسان مي ساخته، آب حوض ها هم توسط جوي هاي روبازي که از خارج بنا آب را به داخل هدايت مي کردند تأمين مي شده است.