∞ آیه شب بیست و چهارم ماه مبارک رمضان ∞

بنام خدا

تفسیر مجمع البیان:
وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَعْبُدُ اللَّهَ عَلى‏ حَرْفٍ: در ميان مردم كسانى هستند كه خدا را از روى ضعف ايمان عبادت مى‏كند. آنها بقدرى در اين راه ضعف نشان ميدهند كه مثل اشخاصى هستند كه بر لبه پرتگاه ايستاده ‏اند. قدرتى بر تحصيل دلائل قوى ندارند و خدا را با مختصر شبهه اى عبادت ميكنند يا از ياد مى‏برند. حسن مى‏گويد:
دين دو حرف است: زبان و قلب. هر كس خدا را به زبان عبادت كند نه بقلب، بر لبه پرتگاه سقوط است.
فَإِنْ أَصابَهُ خَيْرٌ اطْمَأَنَّ بِهِ: اگر بر اثر عبادت، برفاه و عافيت و فراوانى نعمت برسند، بعبادت خدا اطمينان پيدا مى‏كنند.
وَ إِنْ أَصابَتْهُ فِتْنَةٌ انْقَلَبَ عَلى‏ وَجْهِهِ: اما اگر گرفتارى پيدا كنند، بكفر مى‏گرايند. يعنى بحال اول خود برميگردند.
خَسِرَ الدُّنْيا وَ الْآخِرَةَ: بر اثر جدا شدن از دين در اين دنيا و بر اثر نفاقش در آن عالم، گرفتار زيان مى‏شود.
ذلِكَ هُوَ الْخُسْرانُ الْمُبِينُ: اين است زيان آشكار. زيرا شخصى كه اينطور است نه دنيا را دارد نه آخرت را.

نکات اخلاقی:
عده ای ‍ خدا را مى پرستند در صورتى است كه پرستش او خير دنيا برايشان داشته باشد. و معلوم است كه لازمه اين طور پرستش اين است كه دين را براى دنيا استخدام كنند اگر سودى مادى داشت پرستش خدا را استمرار دهند و بدان دل ببندد و اطمينان يابند و اما اگر دچار فتنه و امتحان شوند روى گردانيده به عقب برگردند به طورى كه حتى به چپ و راست هم ننگرند و از دين خدا مرتد شوند و آن را شوم بدانند و يا اگر شوم هم ندانند به اميد نجات از آن آزمايش و مهلكه از دين خدا روى بگردانند. این افراد دچار خسران در دنیا و آخرت می شوند. که این خسرانی آشکار است.
نکات تربیتی:
1. دين دو حرف است: زبان و قلب. هر كس خدا را به زبان عبادت كند نه بقلب، بر لبه پرتگاه سقوط است.
2. با هر رویکردی خوشحال نشده و با هر از دست دادنی ناراحت نشوید.
لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‏ ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ
نکات اعتقادی:
1. خدا را فقط باید برای اینکه سزاوار پرستش است پرستید.
نکات سیاسی:
و در كافى به سند خود از زراره از امام ابى جعفر (عليه السلام) روايت كرده كه گفت : از آن جناب از معناى كلام خداى عز و جل پرسيدم كه مى فرمايد: (و من الناس من يعبد اللّه على حرف ) فرمود: بله مردمى هستند كه خدا را به يگانگى مى پرستند و از پرستش غير خدا دست بر مى دارند و از شرك بيرون مى شوند، ولى نمى دانند كه محمد (صلى اللّه عليه و آله و سلم) رسول خدا است.
در نتیجه ایمان قلبی و باور قلبی رسول و امام در طی مسیر و اطاعت بی چون و چرا از معصوم نقش مهمی دارد.
نتیجه کلی: این آیه قرآن را می‌توان با آیه لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‏ ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ تفسیر کرد. که با هر رویکردی خوشحال نشده و با هر از دست دادنی ناراحت نشویم. خدا را از آن جهت بپرستیم که او سزاوار پرستیدن است.