نماز و بازدارندگى از منكرات
سؤال: چگونه نماز فرد و جامعه را از فحشا و منكر باز مى دارد؟
پاسخ:
1. ریشه ى تمام منكرات غفلت است و خداوند در آیه 179 سوره ى اعراف، انسان غافل را از حیوان بدتر شمرده است. «اولئك كالانعام بل هم اضلّ اولئك هم الغافلون» و نماز چون یاد خدا و بهترین وسیله ى غفلت زدایى است، پس زمینه ى منكرات را از بین مى برد.
2. اقامه ى نماز و داشتن رنگ الهى، مانع گرفتن رنگ شیطانى است. چنانكه كسى كه لباس سفید بپوشد، حاضر نیست در جاى كثیف و آلوده بنشیند.
3. در كنار نماز، معمولاً توصیه به زكات شده است، كه فرد را از منكرِ بخل و بى تفاوتى در برابر محرومان و جامعه را از منكرِ فقر كه زمینه ى رویكرد به منكرات است، رها مى سازد.
4. نماز، داراى احكام و دستوراتى است كه رعایت هر یك از آنها انسان را از بسیارى گناهان باز مى دارد، مثلاً:
* شرط حلال بودن مكان و لباس نمازگزار، انسان را از تجاوز به حقوق دیگران باز می دارد.
* رعایتِ شرطِ پاك بودن آب وضو، مكان، لباس و بدن نمازگزار، انسان را از آلودگى و بى مبالاتى دور مى كند.
* شرط اخلاص، انسان را از منكرِ شرك، ریا و سُمعه باز مى دارد.
* شرط قبله، انسان را از منكر بى هدفى و به هر سو توجّه كردن باز مى دارد.
* ركوع و سجده، انسان را از مُنكرِ تكبّر باز مى دارد.
* توجّه به پوشش مناسب در نماز، انسان را از منكر برهنگى و بى حیایى حفظ مى كند.
* توجّه به عدالت امام جماعت، سبب دورى افراد از فسق و خلاف مى شود.
* نماز جماعت، انسان را از گوشه گیرى نابجا نجات مى دهد.
* احكام و شرایط نماز جماعت، بسیارى از ارزشها را زنده مى كند از جمله: مردمى بودن، جلو نیافتادن از رهبر، عقب نماندن از جامعه، سكوت در برابر سخن حقّ امام جماعت، نظم و انضباط، ارزش گذارى نسبت به انسان هاى با تقوا، دورى از تفرقه، دورى از گرایش هاى مذموم نژادى، اقلیمى، سیاسى و حضور در صحنه كه ترك هریك از آنها، منكر است.
* لزوم تلاوت سوره حمد در هر نماز، رابطه ى انسان را با آفریننده ى جهان، «ربّ العالمین»، با تشكّر، تعبّد و خضوع در برابر او، «ایّاك نعبد» با توكّل و استمداد از او، «ایّاك نستعین»، با توجّه و یادآورى معاد، «مالك یوم الدین» با رهبران معصوم و اولیاى الهى، «انعمت علیهم»، با برائت از رهبران فاسد، «غیرالمغضوب» و رابطه ى انسان را با دیگر مردم جامعه «نعبد و نستعین» بیان مى كند كه غفلت از هریك از آنها منكر، یا زمینه ساز منكرى بزرگ است.
