∞ آیه شب چهاردهم ماه مبارک رمضان ∞

متن آیه:
 

قالَ رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي فَغَفَرَ لَهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ
 

ترجمه آیه:
 

(سپس) عرض کرد: «پروردگارا! من به خويشتن ستم کردم؛ مرا ببخش.» خداوند او را بخشيد، که او آمرزنده و مهربان است.
 

تفسیر آیه:
 

16- عرض کرد پروردگارا! من به خويشتن ستم کردم، مرا ببخش، خدا او را بخشيد که او غفور و رحيم است.
سپس قرآن از قول موسي چنين مي‏گويد: «او گفت: پروردگارا! من به خويشتن ستم کردم، مرا ببخش، و خداوند او را بخشيد، که او غفور و رحيم است» (قال رب اني ظلمت نفسي فاغفرلي فغفر له انه هو الغفور الرحيم).
مسلماً موسي در اينجا گناهي مرتکب نشد، بلکه در واقع ترک اولائي از او سر زد که نمي‏بايست چنين بي‏احتياطي کند تا به دردسر و زحمت و رنج بيفتد او در برابر همين ترک اولي از خدا تقاضاي عفو کرد و خدا نيز او را مشمول لطفش قرار داد.
نکته‏ها:
1- آيا اين کار موسي منافي مقام عصمت نيست؟
مفسران بحثهاي دامنه‏داري در مورد مشاجره مرد قبطي و بني‏اسرائيلي و کشته شدن قبطي به دست موسي کرده‏اند.
البته اصل اين عمل مسأله مهمي نبوده، چرا که جنايتکاران فرعوني مفسدان بي‏رحمي بودند که هزاران نوزاد بني‏اسرائيلي را سر بريدند، و از هيچگونه جنايت بر بني‏اسرائيل ابا نداشتند، و به اين ترتيب افرادي نبودند که خونشان مخصوصاً براي بني‏اسرائيل محترم باشد.
آنچه براي علماي تفسير ايجاد مشکل کرده تعبيراتي است که خود موسي عليه‏السلام در اين ماجرا مي‏کند:
يکجا مي‏گويد: «هذا من عمل الشيطان».
جاي ديگر مي‏گويد: رب اني ظلمت نفسي فاغفرلي: «خدايا! من بر خود ستم کردم مرا ببخش».
اين تعبيرات چگونه با عصمت انبياء که حتي قبل از نبوت و رسالت بايد داراي مقام عصمت باشند سازگار است؟
اما با توضيحي که در تفسير آيات فوق داديم روشن مي‏شود که آنچه از موسي سر زد ترک اولائي بيش نبود، او با اين عملش خود را به زحمت انداخت چرا که قتل يک قبطي به وسيله موسي چيزي نبود که فرعونيان به آساني از آن بگذرند، و مي‏دانيم ترک اولي به معني کاري است که ذاتاً حرام نيست، بلکه موجب مي‏شود که کار خوبتري ترک گردد، بي‏آنکه عمل خلافي انجام شده باشد.
نظير اين تعبير در سرگذشت بعضي ديگر از انبياء از جمله حضرت آدم عليه‏السلام نيز آمده است که شرح آن را در ذيل آيه 19 سوره‏ي اعراف (جلد 6 تفسير
نمونه صفحه 122 به بعد) داده شد.
در حديثي که در «عيون الاخبار» از امام «علي بن موسي الرضا» عليه‏السلام در تفسير اين آيات آمده چنين مي‏خوانيم: «منظور از جمله هذا من عمل الشيطان نزاع و جدال آن دو مرد با يکديگر بوده که عمل شيطاني محسوب مي‏شده، نه عمل موسي، و منظور از جمله رب اني ظلمت نفسي فاغفرلي اين است که من خود را در آنجا که نبايد بگذارم گذاردم، من نبايد وارد اين شهر مي‏شدم، و منظور از جمله فاغفرلي اين است که مرا از دشمنانت مستور دار تا بر من دست پيدا نکنند (يکي از معاني غفران پوشانيدن است).
 

بحث و گفتگو پیرامون آیه
 

گاهی لازمه اقرار کنیم که اشتباه کردیم. از اینکه خطا کردیم و به خود ستم کردیم باید به خدا پناه ببریم و از او طلب بخشش کنیم.
 

تطبیق مفاهیم آیه با روحیات و منش و رفتار خودمان
 

همونطور که برای آمرزش گناهان دیگمون از خدا طلب بخشش می کنیم ( یعنی هر گناهی ) اگر به خودمون هم ظلم کنیم باید از او طلب بخشش کنیم خداوند بخشنده، غفار و مهرباه است و ما را می بخشد.
 

به کار بستن آیه در زندگی شخصیمان
 

ما نسبت به همه چیز در این دنیا مسوول هستیم حتی نسبت به خودمون نباید به خودمون ظلم و ستم کنیم و اگر کردیم باید توبه کنیم و دیگر تکرار نکنیم. خداوند غفور و رحیم است و ما رو می بخشه اگه دیگه تکرار نکنیم.