سخن نيكو از منظر قرآن
احمد شجاعى-1
سخن گفتن، از نعمتهاى بزرگ الهى است كه نقش تعيينكننده در ساختار شخصيتى انسان دارد. قرآن كريم علاوه بر تأكيد بر اهميت سخن، به گفتن «سخن نيكو» تأكيد نموده است. اين مقاله با رويكرد تحليلى و نظرى درصدد تبيين ديدگاه قرآن درباره سخن نيكو با بررسى اقوال مفسّران و تكيه بر آراء دانشمندان لغتشناس است و نيمنگاهى نيز به برخى روايات در اين زمينه دارد. درباره «سخن نيكو» چند تعبير در قرآن به چشم مىخورد: قول معروف، قول حَسَن، قول احسن، قول سديد، قول كريم.
قول معروف، سخن حقى است كه مردم طبق فطرت پاك خود آن را مىشناسند. قول حسن همان گفتار نيكو است و قول احسن، سخنى است كه در آن دعوت به سوى حق توأم با عمل صالح و از سرِ تسليم در برابر خداوند باشد.
قول سديد، گفتار محكم، استوار و خللناپذير است. قول كريم، سخنى نفيس و ارزشمند و به دور از لئامت و پستى است. از منظر قرآن، اصلاح اعمال و بخشايش گناهان از آثار قول سديد (محكم و خللناپذير) است و قول احسن، زمينه اختلاف و فتنه شيطان را از بين مىبرد. در روايات نيز آثار فراوانى براى سخن نيكو شمرده شده است كه از جمله آنها مىتوان به بسيارىِ دوستان و فراوانى روزى، فزونى عمر و محبوب شدن نزد خانواده خويشان نام برد. سخن نيكو معيارها و آدابى نيز دارد، از جمله اينكه برخاسته از علم و بههنگام و بهاندازه باشد.
