راه و بی راه (هر شب یک شبهه)ویژه ماه رمضان

1. اهالي مصر و بصره و ديگر بلاد اسلامي برعليه مفاسد و مظالم عثمان و اطرافيانش در مدينه گرد‌ آمده بودند ولی با وساطت حضرت علي عليه السلام راه برگشت در پيش گرفتند. اما زماني كه قاصد عثمان را كه دستور قتل آنان را به سوي والي مصر مي برد، دستگير كردند، بازگشتند و كار عثمان را يكسره ساختند! حضور فيزيكي حسنين عليهم السلام و سخنان اميرمومنان علي عليه السلام نيز سودي نبخشيد. پس عثمان به دلیل خیانت خودش به قتل رسید و از قدیم گفته اند خودکرده را تدبیر نیست.

2. هيچ گاه در تاريخ به صراحت به قاتل يا قاتلان عثمان اشاره نمي شود يا اجازه ندادند اين حقيقت مشهور شود! تنها به نام فردي ناشناخته از مردم مصر به نام «اسودان بن حمران» (يا سودان بن رومان يا اسود بن حمران) اشاره شده كه اهل تُجيب مصر بوده است.[1] به فرض كه قاتل شخصي به اين نام بوده باشد بعدها كه حكومت مصر در دست عمرو عاص كه عامل معاويه بود, افتاد وي چرا قاتل را قصاص ننمود. جالب تر آن كه علي رغم نامه نگاري هاي فراوان بين طالبان خون عثمان (به عنوان نمونه طلحه, زبير, عايشه و ازهمه مهمترمعاويه) و اميرالمومنين علي عليه السلام هرگز آنان اشاره اي به نام قاتلين نمي كنند! كه به عنوان مثال فلان شخص را تحويل ما بده!.

3. برخي كوركورانه و بدون جهت و تنها به دليل محبت فراوان مالك اشتر و محمد بن ابي بكر به اميرالمومنين علي عليه السلام و تنها به دليل حضورشان در خانه عثمان به هنگام كشته شدن وي, اين بزرگ مردان را متهم به شراكت در قتل نموده اند اما اسناد تاريخي موجود از نويسندگان خود اهل سنت دلالت بر اطاعت ايشان از اميرالمومنين علي عليه السلام در مخالفت با قتل عثمان دارد به عنوان نمونه نقل شده است كه:
مالك اشتر در جريان محاصره عثمان كوشيد تا با استفاده از هودج ام حبيبه (همسر پيامبر خدا), عثمان ار از گير محاصره كنندگان به در آورد اما محاصره كنندگان اجازه ورود به خانه را به او ندادند.[2] گويا او در صدد بوده است تا پنهاني عثمان را از دست محاصره كنندگان خشمگين بيرون ببرد.[3]

4. علاوه بر تمام نكات فوق بايد گفت: همان گونه كه از تاريخ و نيز كلمات امام عليه السلام استفاده مي شود، قاتل عثمان شخص واحدي نبود، بلكه وي در جريان يك انقلاب كشته شد كه در آن هزاران نفر از اهالي مدينه، بصره، كوفه و باديه نشينان شركت كرده بودند. آيا مي شود يك توده مردمي هزار نفره را به خاطر شركت در قتل يك نفر, قصاص نمود. (در چنين مواردي در آن زمان معمولا به گرفتن خون بها (ديه) رضايت مي دادندهمان گونه كه در آغاز هجرت پيامبر قريش براي كشتن پيامبر چنين نقشه اي كشيد و خواست با جمع كردن افرادي از قبايل مختلف عملا قصاص را براي بني هاشم غير ممكن كرده و آنان را راضي به دريافت ديه كند) و اينكه چرا در تاريخ نيامده كه خونخواهان عثمان بعدها كه حكومت مصر را به دست گرفتند قاتل يا قاتلان عثمان را قصاص نكردند.
اكنون سوال اصلي اين است كه اگر قصاص قاتل لازم مي باشد, چرا عثمان, با وجود آنكه مي دانست عبدالله بن عمر (فرزند عمر بن خطاب خليفه دوم اهل سنت) فردي آدم كش است و بدون هيچ دليلي اقدام به قتل سه بي گناه كرده بود, قصاص ننمود؟

[1] . ابن قتيبه دينوري, الامامه و السياسه, ج1, ص54-55؛ ابن شبه نميري, تار يخ المدينه المنوره, ج3, ص1166.
[2] . ابن شبه نميري, تار يخ المدينه المنوره, ج3, ص1313.
[3] . رسول جعفريان, تاريخ خلفا, ص181-182.