لهجه شیرازی

کلماتی که در فارسی رسمی به مصوت بلند ( a = ا ) ختم می شه در لهجه شيرازی به مصوت کوتاه( o = ـُ ) ختم می شه مانند بابا : بو، بالا : بالو، بابا : بابو، حالا : حالو، کاکا: کاکو .

تمام کلمات مذکور چه به تنهايي و چه درترکيب با ساير کلمات اين تغيير رادارند، اما کلماتی مانند پا، شفا با آنکه به مصوت بلند (a ) ختم ] می شوند به تنهايی تغيير را نمی پذيرند و فقط در ترکيب با ساير کلمات مصوت بلند پايانيشان تبديل به مصورت کوتاه (o ) می شوند. ]مثلاً : شفا اگر موصوف يا مضاف واقع شود می شود شفُ مصوت بلند (u ) (او ) در آخر کلمه به عنوان معرفه ساز به کار می رود. ( مداد _ مدادو ) ( کتاب _ کتابو ) ( گاو_ گاوو). همين مصوت معرفه ساز در کلماتی که به هاء بيان حرکت ( هاء غير ملفوظ ) ختم می شوند. ]پس از حذف مصوت کوتاه(e ) ( -ِ ) در آخر کلمه به (ow ) تبديل می شود :]( نامه _ نامو ) (شيشه _ شيشو ) ( خونه_ خونو) (شونه _ شونو) [/در مورد صرف افعال، پيروی از دستور زبان رسمی معمول است و بازهم هر جا عادت زبانی شيرازی ايجاب کرده، صامت يا مصوتی دگرگون شده است . ](بشکن _ بوشکون ) ( می جويم _ موجورم ) [/ضمير های اشاره ( اين ) و ( آن) درگويش شيرازی به ( ای ) و (او) و جمع آنها به ( اينا) و ( اونا) تغيير پيدا می کند .ضماير مفعولی مرا( من) ، ترا( تر)،] مارا ( مار) ها در آخر کلمه بعد از الف در لهجه شيرازی از تلفظ ساقط می شوند: (چاه_ چا) ( روباه _ روبا) ( شاه _ شا )( ماه _ ما ) (b = ب ) در آخر بعضی کلمات دو حرفه در گويش شيرازی تبديْ به (ow ) می شود. ( آب _ او ) ( تب _ تو ) ( لب _ لو ) می شود.درتعدادی از کلمات که وسط آنها الف است موقع تلفظ الف تبديل به واو می شود:(ارزان_ ارزون ) (تکان _ تکون ) ( جان_ جون )[/JUSTIFY][JUSTIFY]از نمونه لهجه رايج کاکو تو شهر ما اینا هسن :

آسيو = آسياب
باريکلو = بارک لله

برو بالو = برو بالا
بو = بابا ، پدر
بونه = بهانه
تارف = تعارف]توه = تاوه ،تابه تويدن = تابيدن چپو = چپاول
داتی = دهاتی
آتيش= آتش
آخرشو= آخرشب
آفتو= آفتاب
آمو= اما
ازب = ازبس که
افتيدن = افتادن
اقد= اين قدر
اگه= اگر اوبر= آن طرف اوتو = درآن اطاق
اور = او را
اورک = آورک ، تاب ]اوسار= افسار
اوسن = آبستن اوشن = آويشن
اوطو= آن طور[/اوکله = آبگوشت کله، کله پاچه[]اوکی = آبکی
اوله (رو)= آبله (رو)
اوله مرغون = آبله مرغون ( مرغان)
پاشدن= بلند شدنT اووختا= آن وقت ها
اووختال = آن وقت تا به حال[/Tاو ياری کردن = آبياری کردن
ای شم _ آهای ، با شما هستم
ای طو= اين طور
اينه= آينه
بادبادک = بادکنک بادبيزن = بادبزن
باقله = باقلا
بالخونه= بالاخانهب ت= با تو
ب دونه = به دانه
ب ز = بهتر از
بس = بست است، کافی است[/
بض = بعض
بکری = بکرايي (يکی از مرکبات)
بون= بام
پخشه = پشه