مبحث 100 طرح صالحین: «سربازی؛ چالش‌ها و راهکارها»

در دین اسلام تا به امروز توجیه و استنادی در اجباری بودن خدمت سربازی بخصوص در دوران صلحمطرح نشده است. کتاب تفسیر موضوعی نهج البلاغه، اثر مصطفی دلشاد تهرانی (صفحات ۸۷ الی ۸۹) به پاسداشت آزادی در حکومت امیر مومنان(ع) اشاره نموده و در قسمتی از آن به نقل از اندیشمند برجسته معاصر، جناب جرج جرداق نوشته است: "برای علی بن ابی طالب در جنگ، یاران و همراهانی لازم و ضروری بود، ولی علی هیچ یک از دوستان و یاران و نزدیکان خود را بر جهاد و پیکار مجبور نساخت، و با اینکه حق ولایت و حکومت داشت، و قدرت و نفوذ هم در دست وی بود، و می توانست در جنگ با قاسطین تبهکار، مردم را در پهلوی خود نگه دارد، ولی او هیچ کس را به این کار وادار نکرد."

توجه کنید که امام حتی در دوران جنگ هم مردم و یارانش را اجبار به خدمت نظامی نمی کرده چه رسد به دوران صلح.

جدا از استدلال شرعی، استدلال عقلی (که مطمئنا شرع از عقل جدا نیست) خدمت سربازی اجباری در دوران صلح هم مورد اشکالات جدی است. با نگاهی به کشورهایی که خدمت اجباری ۱۸ ماه یا بیشتر دارند می توان فهمید که چنین سیاستی در بین چه نوع کشورهایی مرسوم می باشد. بورکینافاسو، ارمنستان، تاجیکستان، ترکمنستان، کره شمالی، کنگو، کوبا، گینه، لیبی، مصر، سودان، سوریه، سومالی و ... خدمت وظیفه ۱۸ ماه یا بیشتر دارند. البته در این کشورها هم حقوق سربازان معادل یک کارمند بوده و به نظر نمی رسد در هیچ کدام جوانان کشورشان را به صورت تقریبا رایگان بکار بگیرند.

مسئله دیگر اینکه به گفته مسئولین نظام وظیفه، تنها ۴۰ درصد مشمولین تهرانی به خدمت نظام وظیفه رفته و با بررسی سربازان مرزی، متوجه می شویم که اکثرا شهرستانی و از اقشار ضعیف می باشند. به عبارت دیگر رویه فعلی کاملا ناعادلانه و با خلاهای قانونی نسبتا بالا عمل می کند.