ترجمه و شرح (اللهم انت کشاف الکرب و البلوي)

(بار الها توئي برطرف کننده ي غم و اندوه دلها)
شرح- يکي از وظائف ايماني تضرع و زاري به درگاه حضرت احديت عز اسمه خصوصا در زمان غيبت امام زمان عليه السلام است که گشاينده غم و اندوه از دلها است، و حفظ دين و ايمان از شبهات شياطين که به وسيله کلمات فريبنده؛ ضعفا و بيچارگان را گمراه و عقايد باطله را به وسيله کلماتي به قلوب عوام وارد مي کنند، و امر را بر ضعفاي اهل ايمان مشکل و مشتبه مي سازند، و در اين باره گفته هاي اولياي حق به حقيقت پيوسته و محقق مي شود.
در کتاب غيبت نعماني (1) از حضرت صادق عليه السلام روايت شده که فرمود: «براي صاحب اين امر غيبتي است که حفظ دين در آن زمان همچون کسي است که با دست خود خار شاخه ي درخت خاردار را بتراشد و صاف کند، سپس آن بزرگوار سر به زير انداخت و مکثي کرد، آن گاه فرمود: البته براي صاحب اين امر غيبتي است، و در آن زمان لازم و واجب است که بنده خدا از نافرماني خدا بپرهيزد و به او رغبت نمايد و دين خود را حفظ کند، و آن را محکم بگيرد و آن را رها نکند».
(و اليک أستعي فعندک العدوي)
(و من از تو داد دل مي طلبم و توئي دادخواه مظلومان و درماندگان).
شرح- از جمله وظايف مهم شخص متدين و مؤمن دعا کردن است و چنانچه فرموده اند: «دعا، عبادت، بلکه مخ و مغز عبادت است». (2) در اهميت دعا و فضيلت آن گذشته از روايات و اخبار زيادي که از پيغمبر اکرم و ائمه معصومين عليهم السلام نقل شده، و آيات قرآن هم در سوره هاي مختلف بر آن دلالت دارد چنانکه مي فرمايد: «و قال ربکم ادعوني أستجب لکم ان الذين يستکبرون عن عبادتي سيدخلون جهنم داخرين» (و پروردگارتان گويد مرا بخوانيد تا شما را استجابت کنم التبه کساني که از عبادت من استكبار مي ورزند به زودي با ذلت و خواري وارد جهنم مي شوند) سوره ي مؤمن آيه 60-.
در تفسير صافي از کتاب کافي در ذيل اين آيه ي مبارکه از حضرت صادق عليه السلام روايت شده که فرمود: دعا کن و مگو که مقدرات تقدير شده، و دعا تغييرش نمي دهد، زيرا دعا عبادت است و خداي عزوجل مي فرمايد: «ان الذين يستکبرون عن عبادتي سيدخلون جهنم داخرين»، و فرمود: «ادعوني استجب لکم».
پس بايد در هر حال دعا کرد و نگفت که دعا لازم نيست و کار گذشته است يعني اعتقاد تو به قضا و قدر مانع نشود تو را از اينکه دعا کني، در روايت است که فرمود: «دعا قضا را بر مي گرداند». و امام صادق عليه السلام فرمود: «ايمانت به قضا و قدر مانع از مبالغه و کوشش تو در دعا کردن نشود». (3)
در کتاب وسائل الشيعه از حضرت صادق عليه السلام روايت شده که فرمود: « اگر بنده دهان خود را ببندد و دعا نکند چيزي به او عطا نخواهد شد. پس سؤال کن تا به تو عطا شود». «تا نگريد طفل کي نوشد لبن».
پيغمبر اکرم صلي الله عليه و آله فرمود: «هنگام رقت دل را براي دعا کردن مغتنم شماريد که آن رحمتي است». (4)
پس شخص مؤمن در غيبت امام زمان بايستي شب و روز بدرگاه خداي تعالي دعا و تضرع نمايد، و زمينه را براي تعجيل ظهور امام زمان فراهم سازد، و وساوس شيطاني او را از دعا کردن مانع نشود، و نگويد اگر خداوند ظهور آن بزرگوار را تا مدت معيني مقدر کرده باشد دعاي من چه تأثيري دارد.
در داستان بني اسرائيل آمده است که چون آنها از شدت ظلم و ستم فرعون و فرعونيان به تنگ آمده بودند شبي در بيابان اجتماع کردند، و به درگاه باري تعالي تضرع و زاري نمودند، خداوند هم دعايشان را اجابت فرمود و فرج آنها را زودتر ظاهر ساخت.
در اهميت دعا و تضرع و زاري به درگاه حضرت باري تعالي اخبار و روايات زيادي وارد است، و از حضرت صادق عليه السلام روايت شده که فرمود: «دعا قضاء مقدر را پس مي زند، و زياد دعا کنيد که دعا کليد هر رحمت و سبب رسيدن به هر حاجتي است، کسي به آنچه نزد خداست است جز به دعا کردن و درخواست نمودن نرسد، و هر دري که زياد کوبيده شود البته باز خواهد شد». (5)
از رسول خدا صلي الله عليه و آله نقل شده که فرمود: «ان الله يحب الملحين في الدعاء». (6) يعني البته خداوند ملتزمين و مصرين در دعا را دوست مي دارد.
(و انت رب الاخرة و الاولي)
(و توئي پرودگار آخر و اول- يعني دنيا و آخرت).
شرح- البته لازم است که در مقام دعا خدا را به أسماء حسني خواند يعني به نامهاي نيکو چنانکه فرمايد: «و لله الأسماء الحسني فادعوه بها»- اعراف: 180- «خدا را نامهاي نيکوتر است بس بخوانيد او را بدان نامها» که خدائي است ذوالجلال و الاکرام.
و أسماء حسناي الهي زياد است و هر اسمي از او دلالت بر صفتي از صفات او دارد، ولي مي توان گفت که جامع ترين اسماء الهي بعد از اسم مبارک «الله»، اسم «رب» است که اسم مبارکي است و دلالت دارد بر علم و قدرت و رأفت و حکمت، زيرا که مقتضاي صفات ربوبيت کامله آنست که هر موجودي را به مقدار قابليت و استعدادش پرورش دهد و کمالش را عطا کند. قال الله تعالي: «قال ربنا الذي اعطي کل شيء خلقه ثم هدي»- طه: 50- گفت پرودرگار ما آن کسي است که خلق کرد هر چيزي را آنگاه هدايتش کرد.
پس توسل به ذکر «يا رب» در مقام دعا باعث اجابت است.
در کتاب وسائل الشيعه از امام صادق عليه السلام روايت شده که فرمود: هر کس ده مرتبه کلمه «يا رب» گويد، در جواب او گفته شود لبيک (حاجتت چيست) ؟.
(فاغث يا غياث المستغثين عبيدک المبتلي)
(پس به فرياد رس اي فرياد رس فرياد خواهان به اين بنده ي بيچاره بلا و ستم رسيده است).
شرح- انسان با ايمان با توجه به مقام الوهيت و صفت ربوبيت و مالکيت حضرت أحديت و با اعتقاد به اينکه مقتضاي صفت ربوبيت فراهم نمودن تمام موجبات سعادت دنيا و آخرت است و با التفات به شدت گرفتاري که در اثر غيبت و عدم حضور آن خليفه ي زمان و حجت وقت، که بدو روي مي آورد، در مقام استغاثه بر آمده و مي گويد اي فرياد رس دادخواهان به فرياد اين بنده ي بيچاره و مبتلا به محن و گرفتار مفارقت مولاي خود برس و او را درياب (آمين يا رب العالمين)
(و أره سيده يا شديد القوي)
(و به او سرورش را بنمايان اي کسي که بسيار مقتدري)
يعني اي خداي بسيار مقتدر و توانا سرورش را به او بنمايان و او را ظاهر گردان.
(و أزل عنه به الاسي و الجوي)
(و به وسيله ظهورش غم و اندوه و گرفتاري را از او برطرف ساز، و او را از اين عشق پر شور و جوششي که نسبت به وصال او دارد برهان).
صد هزاران اوليا روي زمين
از خدا خواهند مهدي را يقين
يا الهي مهديم از غيب آر
تا جهان عدل گردد آشکار
مهدي هادي است تاج انبياء
بهترين خلق و سراج اولياء
اي تو ختم اولياي اين زمان
وز همه معني نهاني جان جان