شب یلدا

مراسم شب چله
در ایران باستان و گذشته های دور پیش از اشو زرتشت پیامبر قوم آریا مردمانی كه زندگی خود را با كشاورزی و دامپروری می گذراندند با تضادهای طبیعی مانند سپیدی و سیاهی روشنایی و تاریكی روز و شب و گرما و سرما و تضادهایی در خوی انسانی مانند خوبی و بدی دوستی و دشمنی آشنا شده بودند و در باور خود آن چه را كه برای زندگی مفید قرار می گرفت ازجلوه های خدای خوب و آن چه را كه بد و زیان آور بود از جلوه های خدای بد می پنداشتند .

به همین انگیزه آنها روز و روشنایی را بیشتر دوست می داشتند چون هنگام كار و كوشش خوشی و بالندگی بود وبا فرا رسیدن شب آتش می افروختند تا جلوه های بد زندگی پدیدار نگردد و در شبهای دراز زمستان دور آتش گرد می آمدند تاروشنایی را افزون سازند و چون دراز ترین شب سال یعنی آخرین شب از ماه آذر فرا می رسید به انگیزه این كه از فردای آن شب روشنایی بیشتر خواهد شد و روزها درازتر شادی می كردند .

در گذشته ایرانیان میوه هایی كه تا آن زمان سالم مانده بود با آجیل و خوراكی های دیگر فراهم می نمودند و همه باهم تا پاسی از شب را با شادی و سرور میگذراندند و با این شیوه به پیشباز چله بزرگ می رفتند كه از فردای آن روز شروع می شد و تا جشن سده یعنی چهل روز ادامه داشت و زمانی بود كه سرمای واقعی زمستان فرا می رسید .

پس از آن چله كوچك آغاز می گشت یعنی سرمای زمستان كاهش می یافت و تا چهل روز ادامه داشت و این هنگامی بود كه سرمای زمستان به آرامی كاهش می یافت و پس از آن شكفتن شكوفه ها فرارسیدن بهار را نوید می دادند .

اكنون نیز زرتشتیان در شب چله كه آخرین شب از ماه آذر است گرد هم می آیند خویشان و آشنایان در یكی از خانه ها كه اغلب خانه بزرگترها به ویژه مادربزرگ یا محل مناسب دیگری است باهم دیدار میكنند .

هر خانواده میوه هایی مانند انار هندوانه خربزه سیب به و انگور را تهیه میكنند و با خود به جشن شب چله می آورند . در بین میوه ها هندوانه از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا بعضی باور دارند كه اگر مقداری هندوانه در شب چله بخورند در سراسر چله بزرگ و كوچك یعنی زمستانی كه در پیش دارند سرما و بیماری بر آنها اثر نخواهد گذاشت .

غیر از میوه گاهی آجیل و شیرینی و شربت نیز در خوراكی های شب چله وجود دارد . تا پاسی از شب همه دور هم می نشینند . گاهی مادربزرگ داستان های شیرین روزگارهای گذشته را تعریف میكند . پدر بزرگ یا شخص دیگری شاهنامه می خواند و از حماسه های افتخار آفرینان ایران زمین سخن میگوید . همه با شادی و خرمی شب چله را می گذرانند و شب را همراهی می كنند و آن را به سپیده دم تبدیل می نمایند