نوروز چقدر قدمت دارد؟

برخی قدمت نوروز را به سال ۵۳۸ پیش از میلاد بازمی‌گردانند، بعضی می‌گویند كورش كبیر بنیان جشن نوروز را بعد از غلبه بر بابلیان گذاشت و برخی هم معتقدند نوروز از زمان زرتشت وجود داشته است.
 

 

 آخرین نشست اندیشگاه فرهنگی كتابخانه ملی در سال ۹۳ با عنوان «نوروز در اشعار حافظ»  در سالن اندیشگاه فرهنگی این سازمان در تهران برگزار شد.
 
حبیب نبوی پژوهشگر در زمینه تاریخ و ادبیات در این نشست، گفت: در منابع تاریخی روایات متعددی درباره نوروز وجود دارد و هر یك از این روایات به نوعی به اهمیت نوروز اشاره می كند، اما مهمترین نكته ای كه در نوروز نهفته است این است كه انسان ها برای نوروز باید هدیه تازه ای به ارمغان ببرند.
 
وی افزود: این ارمغان گاه در معنای هدیه دادن به دیگران است كه از گذشته در فرهنگ ایرانی مرسوم بوده است و هم به معنای ارمغان برای خود است كه سال جدید را با ایده ها و افكار نو شروع كنیم.
 
نبوی در ادامه گفت: مولانا در دفتر دوم مثنوی بارها به نوروز و ارمغان نوروز اشاره می كند و یكی از ارمغان های نوروز را شادی و طراوت عنوان می كند. در مثنوی مولانا اشاره می كند كه زمین به واسطه باد پاییز و زمستان سرد شش ماه شلاق می خورد اما با وزیدن نخستین نسیم نوروزی زمین زنده و تازه می شود و در اواخر اسفند از زندان زمستان رهایی می یابد.
 
وی ادامه داد: نوروز در ایران به دو شكل برگزار می شده نوروز عام و نوروز خاص. در نوروز عام مرسوم بوده كه فردی ساده لوح به عنوان میر نوروزی انتخاب می شده و این میر نوروزی برای پنج روز هر چه فرمان می داده پادشاه نیز ملزم به انجام آن بوده است و در پایان روز پنجم، نوروز خاص كه خرداد نامیده می شده آغاز می شده است و در ایام دوره دیگر شاه با عوام هیچ دیداری نداشته وتمام حكم های میر نوروزی را لغو می كرده است. حافظ نیز در برخی از ابیاتش به موضوع میر نوروزی اشاره داشته است.
 
این پژوهشگر افزود: درباره منشاء پیدایش نوروز بحث های متعددی وجود دارد برخی نوروز را به بابلیان نسبت می دهند  و معتقدند قدمت نوروز به سال ۵۳۸  پیش از میلاد باز می گردد. برخی نیز معتقدند كورش كبیر زمانی كه در جنگ با بابلیان پیروز شد بنیان جشن نوروز را گذاشت. برخی نیز معتقدند نوروز از دوران زرتشت در ایران رواج پیدا كرده است.
 
نبوی در ادامه گفت: در برخی از روایات ذكر شده كه در دوران پادشاهی تهمورث ،آیین صابئین رواج پیدا كرد و در روز نوروز تهمورث به این آیین كه در اسلام به آن اشاره شده و همچنان پیروان آن در ایران زندگی می كنند‌، گروید.
 
وی درپایان این نشست این نشست اشعاری از مولانا، امیرخسرو دهلوی، حافظ وسعدی را كه در آن به موضوع نوروز اشاره شده است خواند.