پاسخ به:مبحث هشتاد و نهم طرح صالحين: «کاربرد اخلاق در رفع مشکلات رانندگی»
دوشنبه 11 اسفند 1393 7:50 AM
بنام خدا
بخش هائی از کتاب «سبقت در اخلاق آزاد» قسمت چهارم :
و نیز امیرالمومنین (علیه السلام) می فرمایند: اگر جاهل ساکت باشد، مردم اختلاف نمی کنند.
به همین خاطر است که بزرگان ما احتیاط در اظهار نظر را سر لوحه خویش می دهند؛ مثلاً علامهء حلّی وقتی می خواست در درس فقه خود دراین باره بحث کند که آیا آب چاه به مجرد ملاقات با نجاست نجس می شود یا نه؟ و آیا حکم آن مانند آب جاری است؟
ابتدا دستور داد چاهی را که در منزل خودش است، پر کنند، بعد شروع کرد به بحث درباره ی این مسئله فقهی؛ زیرا می خواست علاقه و استفاده ی این چاه، کوچک‌ترین تأثیری در اظهار نظر و فتوایش در این مساله نداشته باشد.
این اظهار نظرها متأسفانه در جامعه امروزی در هر گوشه و کناری به چشم می خورد.یکی از مواردی که این مشکل را در آن به وفور می بینیم ، اظهار نظر در رانندگی است.
در احوال مرحوم علامهء طباطبائی صاحب تفسیر بزرگ «المیزان» آمده است: گاه از ایشان سوالی پرسیده می شد، امّا ایشان در جواب بلند می گفتند: نمی دانم.
اظهار نظر بی جا در رانندگی
1- در هنگام تصادف از روی حدس و گمان کسی را مقصر اعلام کردن. این کار،گاه موجب حق الناس می شود چون در نتیجه ی این اظهار نظر ممکن است دو طرف از خبر کردن پلیس صرفنظر کنند و خود به توافقی غیر عادلانه برسند.
2- وقتی کسی درباره ی تعمیر خودرو اطلاعات کافی ندارد از روی حدس و گمان کمک کردن نه تنها کمک نیست بلکه با توجه به احادیث ،ضرر بیش‌تری ایجاد می کند.
3- اگر کسی نشانی خیابانی را بلد نیست با راهنمایی غلط ممکن است سوال کننده را به دردسر زیادی بیاندازد و این خود نوعی حق الناس است که موجب مسئولیت اظهارکننده می شود و باید در قیامت جوابگو باشد و همه می دانند که خدا ممکن است از حق خود بگذرد، امّا از حق الناس نمی گذرد؛ تا آنجا که در روایات متعدّد آمده است: وقتی کسی به شهادت می رسد، تمام گناهان او بخشیده می شود الا حق الناس.
نکته: البته ذکر این موارد به معنی دریغ از راهنمایی و لو در حد وسع یا اطلاعات خویش نیست بلکه منظور آن است که مواظب باشیم به قول معروف به جای ثواب کردن مردم را کباب نکنیم.
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منبع: کتاب سبقت در اخلاق آزاد! ؛ نوشته محمد قربانی مقدم
