مبحث هشتاد و پنجم طرح صالحین: "اعتیاد؛ علل و راهکارها"

شواهد پراکنده‌ ای هست که روند فزاینده شیوع اعتیاد در زنان را تأیید می‌کند.

همشهری نوشت: آمار رسمی رشد حدود ۴درصد جمعیت معتادان کشور در سال ۱۳۷۷به حدود ۷درصد در سال ۱۳۸۹ را تأیید کرده‌ اند. مطالعات اخیر پژوهشگران حوزه آسیب‌ های اجتماعی بیانگر رشد پدیده اعتیاد به مواد در میان زنان است. اما چرا باید به اعتیاد زنان به‌عنوان گروه خاص پرداخت؟

آسیب‌پذیری جسمانی، روانی و اجتماعی زنان به‌علت ویژگی‌های متفاوت آنها با مردان، موضوع اعتیاد را در زنان پیچیده‌تر کرده. حتی می‌توان گفت، زنان در برابر آسیب‌های فیزیکی، اجتماعی و روانشناختی ناشی از مصرف مواد آسیب‌پذیر‌تر از مردان هستند. زنان سریع‌تر از مردان به مواد وابسته می‌شوند. فاصله زمانی مصرف تا تزریق مواد برای زنان کوتاه‌تر از مردان است. در عین حال تجربه خشونت خانگی، تغییرات هورمونی زنان در دوره‌های مختلف زندگی همراه با اضطراب، افسردگی و تحریک‌پذیری نیز می‌تواند عامل بازگشت به اعتیاد و مانعی برای درمان آن باشد. با وجود تعداد کمتر زنان مصرف‌کننده در برابر مردان، میزان مرگ‌ومیر در آنها بیشتر است.

مصرف مواد در زنان با رفتارهای پرخطری مانند فرار از منزل، روسپیگری و ابتلا به ایدز همراه است. اما از آنجایی که بیماری اعتیاد زنان یک قبح فرهنگی محسوب می‌شود و توسط جامعه و خانواده زن معتاد پذیرفته نمی‌شود، پنهانکاری به‌وجود می‌آید. زنان ایرانی انگ قوی‌تری را از اعتیاد به مواد تجربه می‌کنند و نسبت به درمان بی‌انگیزه‌اند و البته محیط‌های درمان اعتیاد بیشتر مردانه هستند.

در ایران خدمات پیشگیرانه زیادی برای کاهش اعتیاد ارائه می‌شود و این در حالی است که تفاوت‌های بیولوژیک، روانشناختی و جامعه شناختی زنان مغفول مانده و به‌عنوان گروه خاص دیده نشده‌اند. سیستم حمایتی که مبتنی بر نیازها و مشکلات زنان در معرض اعتیادباشد،طراحی نشده است. بنابراین ساختار مردانه مدل‌های درمانی اعتیاد موجود در کشور، اعتیاد زنان را تبدیل به پدیده‌ای کرده است که گاهی در خفا می‌ماند، اما ستون‌های اصلی یک جامعه را آشکارا تخریب نخواهد کرد.