پاسخ به:مبحث 83 طرح صالحین: «اهمیت حجاب در زندگی و جامعه اسلامی»
یک شنبه 28 دی 1393 1:12 PM
تحكیم بنیان های خانواده با حجاب اسلامی (قسمت اول)
حجاب تنها یك دستورالعمل دینی و وظیفه شرعی برای زنان مسلمان نیست، بلكه از ضرورت های اجتماعی جوامع انسانی است كه با وجود آن منافع و تاثیرات مثبت شگرفی در جامعه پدیدار شده و عدم رعایت آن،آثار مخربی در فرهنگ عمومی جامعه و حتی اقتصاد و سیاست بر جای می گذارد.
هرگاه موضوعی دارای ارزش واهمیت فراوان وفوایدبسیاری باشد سفارشات بسیاری به انجام آن می شود وهرگاه كه موضوعی دارای ضررها و پیامدهای بسیارخطرناكی باشد توصیه فراوان به ترك آن می شود. اگر بخواهیم این موضوع را در زندگی روزمره بررسی كنیم مثلامی توان به درس خواندن فرزندان اشاره كرد،والدین به فرزندان بسیار سفارش می كنندكه درس بخوانند علت این همه اصرار این است كه والدین و معلمان به ارزشمندی علم پی برده اند،اما گاهی فرزندان از اثرات وفواید درس غافلند و این سفارشات را جدی نمی گیرند، كه البته آنهایی كه گوش می دهند وبه جدیت درس می خوانند اثرات مثبت آن اول از همه نصیب خودشان وبعد دیگران وجامعه می شود .البته این یك مثال بسیار ساده بود. حال اگر به مسئله حجاب در آیات ، روایات ، احادیث وكلام بزرگان نگاهی بیندازیم متوجه می شویم كه سفارشات وتاكیدات فراوانی درمورد این موضوع بسیار مهم وجوددارد كه خود بیانگر اهمیت فراوان این موضوع می باشد پس در ابتدا نگاهی مجمل وخلاصه به بعضی ازاین سخنان وسفارشات می اندازیم:
حجاب در قرآن
در قرآن كریم، آیاتی چند به طور صریح، در مورد وجوب حجاب و حد و كیفیت آن نازل شده است. در سوره نور، طی آیه مفصّلی آمده است: «... و به مردان مومن بگو كه چشمهای خود را فرو پوشند و نیز دامان خویش را، كه برای ایشان پاكیزهتر است. همانا خداوند به آنچه انجام میدهند، آگاه است و به بانوان با ایمان بگو چشمهای خود را فرو پوشند و عورتهای خود را از نگاه دیگران پوشیده نگاه دارند و زینتهای خود را جز آن مقداری كه ظاهر است، ننمایند و زینتهای خود را آشكار نسازند، مگر برای شوهرانشان، پدرانشان، پدر شوهرانشان، پسران همسرانشان، برادرانشان، پسر برادرانشان، زنان هم كیششان، كنیزانشان، مردان سفیهی كه تمایلی به زنان ندارند، و یا كودكانی كه از امور جنسی بیاطلاعاند (غیر ممیز) و پاهای خود را بر زمین نكوبند تا زینتهای پنهانشان آشكار شود و همگی بهسوی خداوند بازگردید، ای مومنان! باشد كه رستگار شوید. 1
همچنین در سوره احزاب آمده است: »ای پیامبر! به همسران و دختران خویش و بانوان با ایمان بگو كه روپوش خود را برگیرند تا به عفاف و حُریّت شناخته شوند و مورد آزار و تعرّض هوسرانان قرا نگیرند و خداوند، آمرزنده و مهربان است«.2
»ای زنان پیامبر! شما اگر تقوا داشته باشید، همانند دیگران نیستید. بنا براین، هرگز نرم و نازك با مردان، سخن مگویید تا آن كه دلش بیمار است، به طمع افتد. بلكه متین و نیكو سخن بگویید و خانه را منزلگاه خویش قرار دهید و هرگز مانند دوره جاهلیت نخستین،(برای نامَحرمان) آرایش و خودآرایی نكنید و نماز را برپا دارید و زكات را بپردازید و از خدا و رسولش اطاعت نمایید«. 3
حجاب در كلام معصومین
پیامبر گرامی اسلام(ص) و معصومین(ع) علاوه بر تاكیداتی كه بر رعایت حجاب داشتهاند، با ارائه دستورالعملهایی، جامعه اسلامی را بهسوی تهذیب و پاكی، رهنمون گشتهاند كه در این قسمت، برخی از آنها را نقل میكنیم.
پرهیز از پوشش بدن نما و نازك:
روزی، اسما - كه خواهر زن پیامبر بود - ، با جامه بدننما و نازكی به خانه پیامبر آمد. پیامبر، روی خود را از او برگرداند و فرمود: ای اسما! زن، وقتی به حدّ بلوغ رسید، نباید جایی از بدن و اندامش دیده شود، مگر صورت و دستها. 4
نهی از آرایش و استعمال عطر در خارج از خانه:
پیامبر، در ضمن حدیثی، نهی فرمودند از اینكه زن، برای دیگران، خود را بیاراید، و فرمود: »اگر برای غیر شوهر، خود را آرایش نمود، لازم است خداوند او را با آتش بسوزاند«. 5
پرهیز زنان از شبیه ساختن خود به مردان:
پیامبر(ص) فرمود: خداوند، مردانی را كه شبیه زن میشوند و زنانی را كه خود را شبیه مرد قرار میدهند، نفرین كرده است». 6
امام باقر(ع) نیز، در ضمن حدیثی فرمودند: «جایز نیست كه زن، خود را شبیه مرد نماید؛ زیرا پیامبر، مردانی را كه مشابه زنان میشوند و همچنین زنانی كه خود را شبیه مردها قرار میدهند، نفرین كرده است». 7
در قرآن و روایات، علاوه بر دستورهایی كه در مورد حفظ حجاب زنان آمده است، مسئولیتهایی نیز به مردان واگذار شده است كه ذیلاً به آنها اشاره میگردد:
پیامبر فرمود: «نسبت به زنان مردم، عفیف باشید تا زنان شما عفیف بمانند». 8
در مورد دوری از چشمچرانیاز امام صادق(ع) نقل شده كه میفرماید: «چشم چرانی، تیری است مسموم از تیرهای شیطان؛ چه بسا، نگاهی كه حسرتهای طولانی را درپی دارد». 9
قال رسول الله(ص) : آن هنگام كه پوشش سر زنی باشد ارزش آن از دنیا وآنچه در آن است بیشتر است. 10
امام علی (ع) : پوشیده و محفوظ داشتن زن مایه آسایش بیشتر و دوام زیبایی اوست . 11
حجاب در كلام بزرگان
نقش زنان در عالم از ویژگی های خاصی برخوردار است. صلاح وفساد یك جامعه از صلاح وفساد زنان در ان جامعه سرچشمه می گیرد . زن، یكتا موجودی است كه
می تواند از دامن خود افرادی به جامعه تحویل دهد كه از بركاتش یك جامعه، بلكه جامعه ها
به استقامت وارزش های والای انسانی كشیده شوند ومی تواند بعكس باشد. 12
در این قسمت به پرسشی از امام خمینی(ره)، در مورد حجاب و حد آن و پاسخ ایشان، كه میتواند نشانگر نظرات دانشمندان مسلمان باشد،می پردازیم:آیا حجاب از ضروریات اسلام است و منكر آن و كسانی كه به این دستور الهی مخصوصا در جامعه اسلامی بیاعتنایی میكنند،چه حكمی دارند؟ اصل حكم حجاب ازضروریات است ومنكرآن،حكمِ منكر ضروری رادارد ومنكر ضروری، محكوم به كفر است،مگر اینكه معلوم باشدكه منكرخدا یارسول نیست. حدود حجاب اسلامی برای بانوان چیست؟برای این منظور،لباس آزاد وشلواروروسری كفایت میكند؟واصولاً چه كیفیتی درلباس و پوشش زن دربرابر افراد نامحرم بایدرعایت شود؟واجب است تمام بدن زن به جز قرص صورت ودستها تا مچ،ازنامحرم پوشیده شود ولباس مذكور اگرمقدار واجب را بپوشاند،مانعی ندارد؛ولی پوشیدن چادر،بهتر است وازلباسهایی كه توجّه نامحرم راجلب كند، بایداجتناب شود. 13
كه البته این تنها مواردی بسیار اندك از توصیه ها وسفارشات پیرامون حجاب بود كه به دلیل طولانی شدن نوشتار به همین اندك قناعت می كنیم كه البته به قول شاعر))توخود حدیث مفصل بخوان از این مجمل))
علل مقابله با حجاب
حال كه به اهمیت موضوع حجاب پی بردیم ،
می توان علت مقابله غرب با آن را بهتر درك كرد و عوامل بی شماری رابرای مقابله غرب با این موضوع مهم نام برد كه ما در این مقاله تعدادی از این علل را به تفسیر بیان می كنیم :
1- علل اجتماعی
تضعیف استحكام خانواده
شهید مطهری در این مورد می فرمایند: ((شك نیست كه هرچیزی كه موجب تحكیم پیوند خانوادگی وسبب صمیمیت رابطه زوجین گردد برای كانون خانواده مفید است ودر ایجاد آن باید حداكثر كوشش مبذول شود وبالعكس هرچیزی كه باعث سستی روابط زوجین ودلسردی آنان گردد به حال زندگی خانوادگی زیانمند است وباید با آن مبارزه كرد . فلسفه پوشش ومنع كامیابی جنسی از غیر همسر مشروع ، از نظر اجتماع خانوادگی این است كه همسر قانونی شخص از لحاظ روانی عامل خوشبخت كردن او به شمار برود.)) 14
یكی از علل مقابله غرب با حجاب هدف قرار دادن استحكام خانواده هاست زیرا وقتی مرد چهره های آرایش كرده زنان را در خیابان می بیند وعواطف واحساساتش را در خیابان خرج زنان دیگر می كند دیگر میل وعلاقه ای نسبت به همسر خود ندارد زیرا متاسفانه بعضی از مردان با دیدن زنان آرایش كرده آنها را با زن خود مقایسه می كنند ،
در حالی كه در پشت این چهره های نمایشی گاه چهره هایی كریه وپر اِشكال خوابیده است و همین مقایسه نادرست و غیر اخلاقی باعث می شود كه مرد به همسر خود بی اعتنا وكم محبت شود و تضعیف روابط زناشویی درست از همین نقطه شروع
می شود. وقتی مرد نیاز جنسی وغلیان عاطفه خود را در خیابان وبا نگاه به زنان دیگر هدر می دهد در نتیجه محبت وعاطفه در خانواده كمتر واساس اختلافات وبگو مگو ها پیش
می آید. البته از بُعد دیگری هم می توان این موضوع را بیان كرد وآن اینكه زنی كه مدام دنبال این است كه چه چیزی مد شده است وچه مدلی بهتر به او می آید یا چه كار كند تا زیباتر شود و......یقینا وقت رسیدگی به كارهای خانه ، محبت به فرزندان وهمسرش را نخواهد داشت .كه در این باره استاد مطهری در كتاب مسئله حجاب متن شكایت مردی از زنش را این چنین آورده است: (( زنم در موقع خواب به یك دلقك درست وحسابی مبدل می گردد. برای اینكه موهایش خراب نشود یك كلاه توری بزرگ به سرش می بندد. جلو آیینه میز توالت
می نشیند وگریم صورتش را می شوید .
وقتی رویش را بر می گرداند احساس
می كنم او زن من نیست زیرا اصلاشكل سابق را ندارد . ابروهایش را تراشیده وچون مداد ابرو را پاك كرده بی ابرو می شود . كِرِمی كه برای چین وچروك به صورتش می مالد بوی كافور می دهد. كلفت كیسه ها
را به دست وپای او می كند وبیخ آن را با بند می بندد. چون ناخنهای دست وپایش مانیكور شده ودراز است، برای اینكه به لحاف گیر نكند وچندشش نشود واحیانا نشكند دست وپای خود را در كیسه می كند وبه همین ترتیب می خوابد . )) 15
كه در این مورد در كتاب «بهترین حضور» این چنین می خوانیم:
وقتی از ارزش حضور زن در خانواده واز محوریت عاطفی او در محیط خانه صحبت می كنیم ، بسیاری این مسئله را به پای محدودیت حضور زن وكوچك شمردن توانمندی های او حساب می كنند، در حالی كه حقیقت این است كه همه چیز از خانه شروع می شود ، شخصیت انسانها در محیط خانه شكل می گیرد وبعد در اجتماع تكمیل می شود .اصالت حضور زن در خانواده است چون، او انسان ساز است واگر عمده سرمایه وتوانایی های خود را در راه تربیت انسان ها وهمراهی باهمسرش هزینه نكند، جامعه، خلاء مادر وهمسر را به صورت فساد وعقده های اخلاقی - تربیتی وروانی، بروز خواهد داد. 16
مقام معظم رهبری نیز در این مورد می فرمایند:
در هر جای دنیا كه می بینید آزادی های جنسی هست ، به همان نسبت خانواده ضعیف است ، چون مرد وزن برای اشباع این غریزه احتیاجی به این كانون ندارند. 17
ودر پایان قسمتی ازكتاب فلسفه حجاب را كه به این موضوع پرداخته است از نظرمی گذرانیم:
حجاب لذتها وبهره های جنسی را به محیط خانواده مخصوص ومحدود می گرداند وبه دنبال آن ازدواجهای مشروع به وجود
می آید . این گونه ازدواجها پیوند زن وشوهر را محكم می سازد ودر نتیجه ، كانون خانواده گرمتر می شود ، در حال كه بد حجابی و
بی حجابی و آزادی بدون قیدو شرط، باعث فروپاشی كانون خانواده می شود .زیرا در چنین نظامی ، اساس خانواده را بر دشمنی ونفرت پایه گذاری می كند ومعمولااین نوع زندگیها وروابط زناشویی دوام نخواهد داشت .
زیرا زندگی بر پایه غریزه جنسی بنا می گردد وچون غریزه جنسی بعد از مدتی فروكش می كند . مسائل دیگر از قبیل نداشتن توافق اخلاقی ومشكلات خانوادگی و ........بروز
می كند ودر نتیجه ، به طلاق وآوارگی فرزندان منجر خواهد شد . در واقع بی حجابی وبی عفتی ، سبب گریز جوانان از ازدواج وشانه خالی كردن از زیر بار مسئولیت زندگی می شود . زیرا راه برای رسیدن به هوسهای آنان باز وآماده است . به گزارش « سی ان ان»
برآورد موسسات بین المللی وپیگیری امور خانوادگی نشان می دهد كه از هر سیزده ازدواج درآمریكا، یكی به مرحله طلاق كشیده می شود وهمین امر باعث می شود كه كودكان را ناپدریها ونامادریها آزار دهند حتی به دست آنها كشته شوند . « روزنامه كیهان 7-4-1371» آمارهای قطعی ومستند نشان می دهد كه با افزایش برهنگی وبی حجابی در جهان ، طلاق واز هم گسیختگی زندگی زناشویی به طور مداوم بالارفته است ،چرا كه « هر آنچه دیده بیند دل كند یاد » وهوسهای سركش هر روز دل را به دنبال دلبری تازه می كشاند .
اما در محیطی كه حجاب و موازین دیگر اسلامی رعایت می شود دو همسر احساسات و عشق و عواطفشان در بند یكدیگر است.در بازار آزاد برهنگی - كه زنان به صورت كالای مشتركی در آمده اند-
دیگر قداست پیمان زناشویی مفهومی ندارد و خانواده ها ، همچون تار عنكبوت به سرعت متلاشی می شوند و كودكان بی سر پرست می مانند. 18
سیده اعظم الشریعه موسوی بهرام آیادی
کارشناسی مددکاری اجتماعی
مدیرتالارلطیفه وطنزوحومه
