در این که امام جواد علیهالسلام داماد مأمون، خلیفهی عباسی بود هیچ تردیدی نیست. همچنین در این که این زن اولاد نیاورده و عقیم بوده است هیچ شکی نیست. بنابراین، بدون تردید فرزندان امام جواد علیهالسلام از زن دیگری بود که از دودمان عمار یاسر، یا ابوذر غفاری بوده است. ولی در این مطلب که آیا مادر آنها به صورت عقد دایمی بوده، یا منقطعه و یا امولد و کنیز در بین مورخان اختلاف نظر است.
اکثر مورخان نوشتهاند: امام جواد علیهالسلام جز امفضل زن دیگری نداشته است. از این اتفاق قول چنین استنباط میشود که زن دیگر امام علیهالسلام به صورت زن دایمی و عقدی نبوده است.
در روایت دیگری هم نقل شده: امام جواد علیهالسلام زن دیگری داشته است.
این روایت را سید بن طاووس رحمهالله در «مهج الدعوات» نقل نموده که: همسر آن حضرت از احفاد عمار یاسر بوده، که بنا به نقل از ابونصر همدانی، که او هم از حکیمه خاتون دختر امام علیهالسلام نقل کرده: مادر فرزندان امام جواد علیهالسلام زن دایمی از خاندان عمار یاسر، یا ابوذر غفاری بوده است.
در نتیجه، از کتب انساب چنین استنباط میشود که: امام جواد علیهالسلام دو زن دایمی و چند کنیز زر خرید در اختیار داشته، ولی فرزندان حضرت از یک زن که «سمانه» و «امولد» نامیده میشد، به وجود آمدهاند، که زنی فاضله، عفیفه، مرضعه، متقیه، با کمال و فضیلت، شوهر دوست و متدینه بوده است.
از نحوهی تربیت فرزندان - به خصوص - دختران چنین معلوم میشود که زن با کفایت و بانوی عاقله، مربیه، متدینه و علاقهمند به تربیت فرزند بوده است.
منبع: زندگانی حضرت امام محمد تقی جوادالائمه؛ مؤلف: حسین عماد زاده به اهتمام: غلامحسین عماد زاده؛ ناشر: حسینیه عماد زاده چاپ اول 1386.
