معرفی بوشهر

سوغات

خرما، حلواي مسقطي، ارده، حلوا راشي، حلواي سنگك، خارك پخته، انواع ماهي و ميگو، عروسك ها و كالاهايي تزئيني صدفي و انواع حصيرها و سبد هاي بافته شده از برگ درخت نخل از سوغاتي هاي استان بوشهر مي باشد.

معرفي صنايع دستي
صنایع دستی و هنرهاي سنتي استان بوشهر به دليل دور بودن از مركز و همچنين نبودن مواد اوليه در منطقه، معدود و تنها شامل رشته هاي حصير بافي، عبا بافي، منبت، گره سازي ( گره سازي امروز ديگر رايج نيست)، گليم، گبه، قالي و جاجيم است. رشته هاي گليم و گبه به دليل اين اما عبا بافي رو به فراموشي است . سفال گري به دليل نبودن بودجه كافي در دسترس هنرمندان و دور بودن از مركز از كيفيت خوبي برخوردار نيست . هنرهاي سنتي در اين منطقه انگشت شمار است، اما در بيشتر روستاهاي شهرستانهاي دشتي، دشتستان، گناوه، كنگان و دير به گبه بافي مشغولند . در گبه بافي، روستاي شول شهرستان گناوه از اهميت خاصي برخوردار است زيرا قدمت بيشتري در گبه بافي دارد . گبه هاي شول به كشورهاي حوزه خليج فارس و حتي اروپا صادر مي شود . نقشه هاي گبه هاي صادراتي توسط شركت ها سفارش داده مي شود و نقش هايي است كه مورد پســند بازار اروپا است و ريشه در گبه بافي محلي ندارد .
 

گبه بافی : برجسته ترین صنعت دستی و خانگی استان بوشهر كه تقریباً در بیشتر نقاط روستایی و حتی شهری رایج بوده و شغل اول یا حرفه دوم تعداد زیادی از خانوارها محسوب می شود، بافت گبه است.

گلیم بافی : تقریباً در بیشتر نقاط روستایی رایج است . فصل بافت گلیم معمولاً در زمستان می باشد و خانواده های روستایی در كنار سایر فعالیتهای كشاورزی و دامپروری، از اوایل پاییز كه فصل چیدن پشم گوسفندان آغاز می شود خود را برای شروع كار در زمستان آماده كرده و تدریجاً شستشوی، ریسیدن پشم و رنگرزی را آغاز می كنند و در اوایل دیماه بكار بافت می پردازند . تار گلیم های روستایی اغلب از موی بز كه دارای استحكام بیشتری می باشد انتخاب می شود . ولی پود مصرفی تماماً ار پشم است.

لنج و قایق سازی ( گلافی) : لنج و قایق سازی از قدیمی ترین و مهمترین صنایع دستی بوشهر محسوب می شود كه سابقه آن به دوره افشاریه می رسد . نیروی شاغل در این بخش منحصر به همان سازندگان لنج و قایق ( گلافان ) قدیمی می گردد . مصالح اولیه مورد نیاز چوبهای جنگلی مقاوم در مقابل رطوبت برای اسكلت و تخته های مرغوب هندی به نام ( سای ) برای بدنه آن است و بقیه از محل تأمین می شود.
 

زبان : مردم اين استان به زبان فارسي وبا گويش محلي تكلم مي كنند. لحجه ها در روستا ها بيشتر از شهرها تنوع دارد . برخي از اهالي « جزيره شيف» وبنادر كنگان ، علويه نيز به زبان عربي صحبت مي كنند. لحجه هاي فارسي به گويش بردستاني، دشتي، تنگستاني وكازروني دراستان بوشهر رواج دارد اين لحجه ها كاملا با لحجه هاي شمال سرزمين فارس مانند لحجه هاي لري ، فارسي وسيوندي ارتباط دارد . زبان هاي مردم سواحل خليج فارس وجزاير آن بازمانده هاي گويش شبانكاره اي، بلوچي، كردي، تركمني، وبرخي از واژ ه هاي انگليسي، هلندي، پرتقالي، هندي، عربي، وتركمني است ولي استخوان بندي و ريشه آن فارسي است .

غذاها : به سبب ساحلی بودن استان بوشهر و محدود بودن كشاورزی و دامداری ، ماهی و میگو سهم عمده ای در خوراک مردم استان بوشهر دارند . غذاهای محلی و سنتی از مهم ترین جاذبه های اجتماعی به شمار می روند . تقريباً همه خوراک هایی که در اين استان تهيه و طبخ می شوند ریشه در طبع محلی مردمان بوشهری دارد . انواع قلیه رایج ترین غذای محلی استان بوشهر به شمار می آیند . قلیه يک واژه عربی است و مفهوم عام آن نوعی خوراک است كه از گوشت درست می كنند . در نواحی ساحلی منظور از قليه؛ خورش ماهی و ميگو است . قليه انواع مختلفی دارد که قليه اسفناج، بادنجان، كدو ترش، برنج، به، هويج، پيتی، سغدی، قليه ماهی، قليه ميگو، كباب ميگو، آبگوشت ماهی، شينسيل ميگو، دم پخت ماهی، ماهی شكم گرفته، كباب ماهی، ماهی شور پلو، عرق گير ماهی، پلو ماهی، حواری ماهی، ماهی تنوری، ماموسه و پاكوره از جمله برخی از آن ها هستند . برخی دیگر از انواع غذاها چون دلمه برنج، دلمه برگ مو، خوراک چغندر، خوراک سيب زمينی، خوراک فاسوليا، گنمه، دم پخت ماش، خورشت جگر، خورشت گل كلم، خورش كلم پيچ، خورش لوبيا سبز، خورش بادمجان، دال عدس، حلوای عسلی و ... از دیگر غذاهای محلی این استان جنوبی به شمار می روند .

لباس ها : به علت موقعيت بندری و ساحلی و شرجی بودن هوا در استان بوشهر بيشتر مردم از لباس های معمولی نخی استفاده می كنند . لباس های محلی اهالی استان بوشهر یکی از مهم ترین جاذبه های فرهنگی این منطقه به شمار می رود . بانوان در استان بوشهر، پيراهن بلند دور چين به همراه عبای سياه، مقنعه نازک و سياه رنگ، روبنده نازک، شلوار چيت و نوعی كفش صندل معروف به كوش می پوشند .

موسيقی استان بوشهر از قدمت طولانی برخوردار بوده و استعداد لازم برای تبديل شدن به يک قطب موسيقی را دارد . اشكال و ژانرهای موسيقی، شكل و فرم، ريتم وزن و طنين غالب در موسيقی منطقه، چگونگی اجرا در گونه های مختلف موسيقی، تكنيک های آوازی، موسيقی مراسم های گوناگون در منطقه و مخصوصا در قشم دارای جاذبه های بسياری است و از زيبايی خاصی برخوردار است . آن چه كه امروز در موسيقی منطقه (بوشهر، هرمزگان و دشتستان) موجود است ؛ اين است كه معمولاً از ساز جفتی استفاده می كنند و كلام نقش كمتری در آن ايفا می كند . ژانر های متنوع موسيقی منطقه معمولا"ريتميک هستند كه كهن ترين آن ها با سه ساز كوبه ای دهل(dehol) ، كسر(kaser) و پيپه(pipe) معروف به دهل كسر اجرا می شوند.

جشن ها وآیین ها : در تاريخ فرهنگ و تمدن ايرانی ، جشن‌ها و روزهای عيد ، ريشه در تاريخ افسانه‌ای ايران باستان ؛ يعنی دوره سلسله پيشدادی دارند . جشن ها و آیین های استان بوشهر به جشن های مذهبی ، ملی و محلی تقسیم می شوند . جشن های بزرگ مذهبی در استان بوشهر شامل جشن ميلاد حضرت محمد(ص)، جشن ميلاد حضرت فاطمه(س) (روز مادر)، جشن ميلاد حضرت على (ع)( روز پدر)، جشن های بزرگ نيمه شعبان، روز ميلاد حضرت امام زمان (عج )، مراسم های آغاز ماه مبارک رمضان و آداب گرفتن روزه و عيد قربان، جشن بزرگ غدير خم و تعيين حضرت علی(ع) به جانشينی حضرت رسول الله(ص)، جشن بزرگ بعثت حضرت محمد (ص) و جشن ميلاد ديگر امامان معصوم (ع) از جمله جشن های مذهبی مهم استان بوشهر به شمار می آيند . جشن بزرگ عيد فطر در استان بوشهر ؛ عید تلخک یا عید مرده ها نامیده می شود . در اين روز كسانی كه عزيز از دست رفته دارند ؛ مراسم فاتحه خوانی برگزار می كنند و مردم برای تسليت به ديدن آن ها می روند . سحرگاهان بعد از گفتن اذان صبح روز عيد فطر، مردم به زيارت اهل قبور می روند و بر قبر مرده های خود سفره می چينند و پس از بازگشت از قبرستان نماز عيد خوانده می شود.

روستاهاي چاهكوتاه در شهرستان بوشهر، حصار در شهرستان ديلم، جزيره شمالي در شهرستان گناوه، رودفارياب، شول و درودگاه در شهرستان دشتستان، خائيز در شهرستان تنگستان، هاله وش بندر سيراف در شهرستان كنگان و احشام قائدها در شهرستان دشتي روستاهاي هدف گردشگري استان بوشهر هستند.

جزیره خارک : این جزیره در فاصله 57 کیلومتری شمال غربی بوشهر و 38 کیلومتری بندر گناوه قرار دارد. جزیره خارک به واسطه سواحل عمیق برای ایجاد لنگرگاه از مزیت‌های نسبی ویژه‌ای بهرمند است . امروزه کارشناسان این جزیره را به عنوان مرکز تأسیسات عظیم نفت برگزیده‌اند . جزیره خارک عملاً زمین باروری ندارد . بیشتر سطح جزیره را قشر سنگی از جنس مرجان پوشانیده است . با این حال خرما ، موز و مرکبات به مقدار کم کشت می‌شود و درختان کُنار و لیل در این جزیره به فراوانی یافت می‌شود . از مشاغل مهم مردم این جزیره صید ماهی و کار در تأسیسات نفتی و معدن سنگ است . این جزیره از مناطق بسیار قدیمی استان است که آثار تاریخی متعددی دارد .

جزیره خارکو : این جزیره در شمال شرقی جزیرة خارج قرار دارد . در این جزیره نیز تأسیسات عظیمی جهت بارگیری نفت خام ایجاد شده است و اهمیت اقتصادی، نظامی و تدارکاتی خاصی دارد .

جزیره شیف : این جزیره در شمال بندر بوشهر قرار دارد و جزیره‌ای ماسه‌ای است .

جزیره عباسک : این جزیره بین بندر بوشهر و جزیره شیف قرار دارد و خالی از سکنه است .

جزیره ام‌الکرم و نخیلو : این دو جزیره خالی از سکنه در حدود ناحیه بردخون در سواحل جنوبی استان بوشهر و در فاصله کمی نسبت به یکدیگر قرار گرفته‌اند . جزیره نخیلو در حال حاضر بیش از هر چیز محل زیست لاک‌پشتان خلیج‌فارس است و از این نظر اهمیت زیست ‌محیطی قابل توجهی دارد .

جزیره گرم : این جزیره مقابل بردخون و دظیر در خلیج‌فارس واقع شده و به علت وجود انبوه درختان جنگلی (به نام کرم) به همین نام نیز مشهور شده است .

غار تاریخی چهل‌خانه : در شمال سعدآباد دشتستان بوشهر رشته کوهی است که مشرف به رودخانه شاپور است . در ارتفاعات اين کوه تعدادی اطاق شبيه به غارهای صخره ای و حجاری شده ديده می شود که يک مجموعه‌ي بسيار زيبا را تشکيل می دهند .

تالاب حله : محل تلاقی دو رودخانه دالکی و شاپور در منطقه حله تالاب بزرگی به وجود آورده است که یکی از تالاب‌های مشهور سراسر قلمرو جنوبی ایران محسوب می‌شود. آب این تالاب از سرریز جریان رودخانه دالکی و شاپور ، بارندگی زمستانه و تا حدودی جزر و مد خلیج‌فارس تأمین می‌گردد . اطراف تالاب را نیزاری فراگرفته و در داخل آن حیات گیاهی و جانوری ویژه به وجود آمده است . این تالاب محل زیست هزاران پرنده آبزی مهاجر است که از آن جمله می‌توان به درنا، حواصیل، گاچی‌رو، پرستو، ترنی، حمامی، بط، هفت‌رنگ، دراج و خردل اشاره کرد .

خليج فارس دريايي به وسعت حدود 232850 كيلومتر مربع در جنوب و ميان ايران و شبه جزيره عربستان واقع شده و با درياي عمان از طريق تنگه هرمز مربوط است . درازاي آن از دهانه اروندرود در شمال باختري تا تنگه هرمز در جنوب خاوري حدود 805 كيلومتر است و عرض آن بين 56 تا 288 كيلومتر متفاوت است . عمق آن چندان زياد نيست و بيشترين ژرفاي آن 182 متر در رأس المسندم و كم ترين آن 30 متر در دهانه اروندرود است . سراسر ضلع شمالي آن را سواحل ايران در برگرفته و در مساحت كمي از گوشه شمال باختري آن كشورهاي كويت و عراق قرار دارند .