حدیث شماره 16: «عواقب نافرمانی خدا»

حدیث شماره 16: «عواقب نافرمانی خدا»

امام حسین(علیه السّلام) فرمودند:

مَن حاوَلَ اَمراً بمَعصِیَةِ اللهِ کانَ اَفوَتَ لِما یَرجُو وَ اَسرَعَ لِمَجئ ما یَحذَرُ.

آن که در کاری که نافرمانی خداست بکوشد، امیدش را از دست می‌دهد و نگرانی‌ها به او روی می‌آورد.

(الکافی، ج 2، ص 373)(الکافی، ج 4، ص 117)

منتظر نظرات و مطالب ارزشمند شما در خصوص این حدیث هستیم ...

آشنایی با طرح روزانه «احادیث امام حسین(علیه السّلام)»

عوامل برکت زدا

گناهان و نافرمانی ها، موجب سلب برکت در مال و عمر و زندگی است. در آیه ای آمده است: «ولکن کذّبوا فَاَخذناهم بما کانوا یکسبون» (اعراف: 96)، «آنان، یعنی قوم هود، صالح، شعیب، نوح و لوط آیات الهی و پیامبران را تکذیب کردند و ما هم آنها را به کیفر اعمال زشت خویش رساندیم».

در بیان این آیه مرحوم طبرسی می نویسد:

آنان مردمی بودند که مرتکب گناه شدند و پیامبران را تکذیب کردند، خداوند هم درهای برکت آسمانی خود را به روی آنان بست و به خاطر کردار بدشان آنان را گرفتار تنگ دستی و مجازات کرد.

ترک نماز، از عوامل برکت زداست. حضرت زهرا علیهاالسلام درباره رخت بربستن برکت از عمر و مال انسان بی نماز می فرماید: «یَرْفَعُ اللّه ُ الْبَرَکَةَ مِنْ عُمْرِهِ وَ یَرْفَعُ اللّه ُ الْبَرَکَةَ مِنْ رِزْقِه».

هرگاه کم فروشی در میان مردم رواج یابد، خداوند آنان را به خشکسالی و قحطی دچار می سازد، چنان که حضرت علی علیه السلام درباره زیان های کم فروشی می فرماید: «اذا طُفِفَتِ الْمِکْیالُ، اَخَذَهُمُ اللّه ُ بِالسَّنینَ وَ النَّقْصِ».

همچنین اگر زکات مال پرداخت نشود، به فرمایش حضرت امیر علیه السلام :

اذا مَنَعوُ الزَّکاةَ، مَنَعَتِ الاْرَضُ بَرَکاتِها مِنَ الزَّرْعِ و الثِّمارِ وَالْمَعادِنِ.

هرگاه که مردم زکات خود را نپردازند، زمین برکت خود را از زراعت و میوه ها و معدن ها دریغ می دارد.

اسباب برکت زدا در روایت ها

ترک امر به معروف و نهی از منکر، عامل دیگر از بین رفتن برکت است، همان گونه که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله می فرماید:

تا زمانی که مردم امر به معروف و نهی از منکر کنند و بر کارهای خیر به یکدیگر یاری رسانند، نعمت ها و خیرات از آنها رخت برنمی بندد، اما اگر این دو را ترک کنند، برکات از آنها گرفته خواهد شد.

همچنین از دیدگاه امام علی علیه السلام خیانت، یکی دیگر از عوامل برکت زداست و ایشان می فرماید: «اذا ظهرتْ الخِیاناتُ، ارتفعتْ البرکاتُ؛ زمانی که خیانت ها آشکار شود، برکات از بین خواهد رفت». در حقیقت، گناهان اخلاقی و اقتصادی و اجتماعی، فاجعه های دردناک و هستی سوز جامعه بشری هستند که باعث خشم خداوند می شوند. رسول گرامی اسلام در هشداری می فرماید:

هرگاه خداوند بر امتی خشمگین شود و آن گاه بر آنان عذاب نازل نگرداند؛ نرخ های آنان را بالا می برد، عمرهای آنها را کوتاه می کند، تجارت شان را به سود نمی رساند، میوه های درختان شان را سالم و بی آفت نمی کند، چشمه ها و نهرهای آن ها را پر آب نمی گرداند و باران را از آنان دریغ می دارد.

رباخواری، رشوه خواری و دیگر درآمدهای نامشروع عامل دیگر برکت زدایی شمرده می شود، چنان که امام موسی بن جعفر علیه السلام می فرماید: «به درستی که حرام برکت ندارد و اگر هم نشو و نمای ظاهری داشته باشد، برکتی در آن نیست».

نکته مهم این است که شرط دست یابی به برکت های آسمانی و زمینی، داشتن ایمان و تقوای بالاست و در پرتو تقرب الهی و اطاعت و فرمان برداری از تعالیم انسان ساز اسلامی و دوری از کجروی ها و سرکشی ها است که خداوند خیرات و برکات خویش را به بندگان هدیه می کند.

بخوبي از احديث و آيات مشخص ميشه كه اين خود ما هستيم كه باعث از بين رفتن نعمت هاي خوب خدا مي شويم. نافرماني مي كنيم و كفر مي گوييم و بعد از آن انتظار داريم كه آرزوهاي ما براورده و بيماري هاي ما شفا پيدا كند......

سزاي هر عملي عكس العملي است و بديهي است كه تمام عكس العمل براي آخرت باقي نخواهد ماند!

اين خود ما هستيم كه جامعه را با گناهان متعدد به تنگنا انداخته ايم!

اين گناهان با اعمال بسيار كوچك شروع مي شوند مثل دروغي كوچك به كارفرما يا ارباب رجوع و گناهان كبيره اي كه خدا مي داند ختم مي گردد!

خدا خودش بخير كن!

گناه مي كنيم و بعد انتظار داريم بارون بباره! برف بياد! رودخانه ها پر آب باشند تا ما لذت ببريم!

خدا ديگه روش نميشه به اين همه چرك تو دنيا نگاه كنه!

خداييش هر كسي بايد كلاه خودشو قاضي كنه!

به فكر آينده اش هم باشه! هم اين دنيا هم اون دنيا!

آخه کی دلش میاد از کسی که ما را بوجود آورده و همه چی بهمون داده، این همه نعمت، این همه مهربونی، این همه لطف و محبت، نافرمانی کنه. تازه بازم بهمون میده.

چطور اگه کسی یه لطف کوچولو به ما بکنه تا آخر عمر ازش تشکر می کنیم و هرچی گفت بهش گوش میدیم و هرکاری ازمون خواست انجام میدیم، ولی اگه خدا چیزی ازمون بخواد انجام نمی دیم و تازه باقی کار هم هستیم. تازه خدا که چیز زیادی از ما نمی خواد. میخواد که گناه نکنیم و عبادت کنیم. کارهای بد نکنیم و کارهای خوب بکنبم. یه خورده که فکر نمی کنیم، که همه این ها به صلاحمونه.

بعضی وقتا خدا رو با یه بنده اشباه می گیریم. اگه خدا آرزوییمونو برآورده نکرد زود باهاش چپ میفتیم و از دستوراتش که اطاعات نمی کنیم بماند تازه نافرمانی هم می کنیم. مثل وقتی که از بنده ای چیزی میخواهیم و او به ما نمی دهد یا کاری برای ما انجام نمی دهد و ما درصدد تلافی برمی آییم. خدا که نعوذباالله بنده نیست که اینطوری رفتار می کنیم. خدا صلاح ما را خیلی خیلی بیشتر و بهتر از ما می داند. که چه چیزی به ما بدهد یا ندهد و دلایل خوبی که اگر در آن تفکر و تعقل کنیم می فهمیم. خدا خالق ماست و هرکاری با ما انجام دهد جای شکر دارد. چطور ما میگیم پول که درمیاریم پول خودمه هرکاری خواستم می کنم باهاش اونوقت خدا نمی تونه با ما هرکاری خواست بکنه، که تازه خدا (خیلی اوقات) نگاه به عقل و درک بندگانش نمی کنه که اگه می کرد الآن هیچ بنده ای روی زمین نبود. چون هرکسی گناهی دارد کوچک یا بزرگ.

توقع ما همیشه زیاده. مخصوصاً از خدا و دربرابر آن صبرمون کمه خیلی کمه. که این درست نیست. خداوند بطور واضح بیان فرمودند: (در قرآن و احادیث) چه کارهایی را انجام دهید که موجب رضایت و خشنودی خداست و چه کارهایی را مطلقا انجام ندهید که باعث غضب و ناراحتی خداست و عذاب الهی درپیش دارد.

ولی ما هرکاری که ظاهراً به نفعمونه ‌(یعنی بدون فکر و مشورت و تحقیق و یا حتی استفاده از تجربیات و .... ) یعنی هرکاری که برامون بصرفه انجام می دیم و تازه با دیدن عواقبش از خدا باقی کار هم میشیم که خدایا چرا این جوری شد. چقدر بد.!!

توقع داریم از دستورات خدا که اطاعت نمی کنیم او از دستورات ما اطاعت کنه. ما چقدر رومون زیاده. بعدش میگیم چرا تو بقیه کارهامون موفق نمی شیم.

چطور وقتی کاری میکنیم که مثلاً پدر و مادر یا استاد و معلم یا سرکارگر و رئیسمان ناراحت می شوند، کاری که باعث نافرمانی آنهاست، انقدر اضطراب و استرس داریم که مبادا بفهمن و ما را تنبیه و مجازات کنن. بعدش هم کلی معذرت خواهی می کنیم که ما را ببخشن. اون وقت خیلی راحت نافرمانی خدا رو می کنیم که می دونی ناظر و حاظر بر اعمالمونه و لازم نیست کسی بهش بگه یا از جایی بفهمه اینا رو هم می دونیم ولی بازم گناه رو انجام میدیم خیلی راحت. بعدش هم طلب کاریم به جای اینکه توبه کنیم و اظهار پشیمانی. هزارجور بهانه میاریم و فکر می کنیم خدا  مثلاً رئیسمونه که گولمونو بخوره.

خداوند واقعاً خیلی ارزش داره. یعنی بزرگترین نعمتی که خدا به ما داده همون وجود خود خداست. خدایی که ما رو بوجود آورده و این همه نعمت به ما داده که حتی برای یکی از کوچکترینش هم نمی تونیم به طور احسن ازش تشکر و قدردانی کنیم. پس چرا نافرمانی. مگه خدا بدِ ما رو میخواد؟؟؟ خدا به هر دلیلی: اینکه ما رو امتحان کنه، یا یه چیزی بهمون نده و دربرابرش بیشتر بده، گاهی به گمان ما ما رو عذاب میده. آخه خدایی که این همه راه و وسیله برای سعادت و خوشبختی ما قرار داده، با نیت خوب به ما پاداش میده و با عمل خوب ده برابر پاداش. با نیت بد عذاب نمی ده و با عمل بد یک برابر عذاب، که تازه اونم مهلت می ده برای توبه. اگه عذابی هم می ده از لطف و مهربونیشه نه از سرِ ظلم و بدجنسی. ما ها آفریده های خداییم خدا که آفریده های خودشو بی دلیل مجازات نمی کنه تازه دلش نمیاد اونا رو ناراحت کنه. چطور وقتی با یه کاغذ باطله یه موشک کوچولو درست می کنیم انقدر مواظبشیم که خراب نشه و کسی بهش آسیب نزنه. پس چرا نمی فهمیم که خدا حسی بالاتر از ما نسبت به اون موشک کاغذی نسبت به ما داره. خدایی که از مادر نسبت به فرزندانش نسبت به بندگانش مهربونتره. اصلاً دور از انصافه که اونو ناراحت کنیم و از فرامینش که همه به نفع خودمونه و برای راحتیمون اطاعت نکنیم.

تازه خودمون که اطاعت نمی کنیم گاهی نمیزاریم بقیه هم اطاعت کنن. خداوند فرمان داده نماز بخونید. که خودمونم می دونیم چقدر ثواب داره، چقدر آثار دنیوی و اخروی و چقدر آثار جلوگیری از بلایا و .... . ولی نمی خونیم یا در خوندن اون سهل انگاری می کنیم که همون نخونیم بهتره. انگار خدا به نماز ما احتیاج داره منت هم سر خدا میزاریم. به بقیه هم توصیه دوستانه (در واقعیت دشمنانه) می کنیم که نماز نخون میخونی چیکار یا بعداً بخون حالا که وقت داری و امثال این ها. این میشه چند گناه خودمون که نافرمانی می کنیم بقیه رو هم که فریب می دیم و گناه اون ها هم گردن ما میفته.

تربیت خانوادگی خیلی مهمه. پدر و مادر باید از همون کودکی به فرزندانشون یاد بدن که قدرشناس باشن، صبور باشن، خودخواه نباشن، شکرگزار خدا باشن، همه این موارد رو با شناسوندن خداوند به فرزندانشون ( که اون هم با برشمردن صفات و ویژگی های خدا و نعمت هایی که به ما داده امکان پذیره ‌) یاد اون ها بدن که شکرگزار خدا باشن و به دستورات و فرامین خدا عمل کنن که به نفعشونه.

چطور میبینیم وقتی به یه حرف پدر یا مادرمون گوش نمیدیم چقدر از دستمون ناراحت میشن و بعد خودخوری می کنیم که چرا گوش به حرفشون ندادیم خُب اگه به حرف خدا گوش ندیم که بیشتر از پدر و مادرمون ناراحت میشه از دستمون. میبینیم وقتی که مثلاً به دستور رئیس ادارمون عمل نمی کنیم چقدر ناراحت و عصبانی میشه و مجازات و توبیخمون می کنه و گاهی هم اخراج، خُ خدا که مسلمه بیشتر ناراحت میشه و مجازاتشم به مراتب سنگین تره و اخراجش هم مرگ ماست که گاهی مرگ بی موقع یا بدموقع به سراغمون میاد. پس چرا بازم از خدا نافرمانی می کنیم. میگیم چرا خدا اول امتحان میگیره بعد درس میده. این درست نیست خدا اول درس رو داده از طریق احادیث و سخنان ائمه، از طریق کتاب آسمانی قرآن. وقتی ما درسمونو از منابع مذکور نمی خونیم نباید توقع قبولی تو امتحانو داشته باشیم. تازه خدا باید از ما توقع داشته باشه و از ما طلب کار باشه که با این همه نعمت ما بازم نافرمانی و ناشکری می کنیم.

چطور خودمون دوست داریم اگه برای کسی کاری کردیم به حرفمون گوش بده و کاری که می خوایمو بکنه و اگه نکنه از دستش ناراحت میشیم، باهاش قهر می کنیم و تلافی درمیاریم. چرا نمی فهمیم که خدا ناراحت میشه وقتی ازش نافرمانی می کنیم و خودمون در این مسئله اذیت میشیم و آزار میبینیم نه خدا. خدا که چیزی ازش کم نمیشه فقط توقع نداره بندگانش ناشکری کنن و نافرمانی.

 مردی به امام حسین (علیه السلام) نوشت : مرا با دو حرف پند بده، در پاسخش نوشتند:

«مَنْ حَاوَلَ أَمْراً بِمَعْصِيَةِ اللَّهِ كَانَ أَفْوَتَ لِمَا يَرْجُو وَ أَسْرَعَ لِمَجِى ءِ مَا يَحْذَرُ.»

« هر که امری را با نافرمانی خدا بطلبد، آن چه امید دارد زودتر از دستش برود و از آن چه حذر دارد زودتر بر سرش آید.»

***همانا خدای تعالی خطاب به فرزند آدم می فرماید :ای پسر آدم هرگاه چشمان تو با تو در دیدن حرام منازعه کند برای رفع آن دو پلک قرار دادم که آنها را در هنگام مشاهده حرام در هم کنی و حرام را مشاهده نکنی و اگر زبانت با تو در مورد صحبت از محرمات منازعه کرد دو لب برایت قرار دادم آنها را روی هم ببند و سخن حرام مگو.