حدیث شماره 12: «رضایت مخلوق یا خالق؟؟؟»

حدیث شماره 12: «رضایت مخلوق یا خالق؟؟؟»

امام حسین(علیه السّلام) فرمودند:

لا أفلَحَ قـَومٌ اشتَـروا مَـرضـاتِ المَخلـُوق بسَخَطِ الخـالِق.

رستگـار نمی‌شوند مـردمـى که خشنـودى مخلـوق را در مقـابل غضب خـالق خریدنـد.

(بحار الأنوار، ج 44، ص 383)

منتظر نظرات و مطالب ارزشمند شما در خصوص این حدیث هستیم ...

آشنایی با طرح روزانه «احادیث امام حسین(علیه السّلام)»

سلام به تمام دوستان.

«لا أفلَحَ قـَومٌ اشتَـروا مَـرضـاتِ المَخلـُوق بسَخَطِ الخـالِق».

«فلاح» به معنای نجات از ناگواریها و رسیدن به آرامش و خوشی است. «اشتروا» هم به معنای معامله طرفینی است. «سخط» که به معنای ناراحتی و ناخشنودی است (نه خشم و غضب)، از جهت معنای واژه، دقیقاً در مقابل «رضایت» قرار دارد. پس معنای دقیق روایت این گونه است که مردمی که برای به دست آوردن رضایت مردم، خدا را از خود ناراضی و ناخشنود می کنند، هرگز به سعادت ابدی نمی رسند.

متأسفانه بیشتر ما به قضاوت دیگران نسبت به خود و کارهایمان اهمیت بسیار می دهیم، حال آنکه بنا به فرموده قرآن و ائمه، قضاوت و رضایت خداوند باید مهم باشد. اگر خداوند راضی بود، به طور قطع مردم نیز رضایت خواهند داشت. همان گونه که امام علی علیه اسلام فرموده اند:

«هرکس به دنبال اصلاح رابطه خود و خدا باشد، خداوند رابطه میان او و مردم را اصلاح خواهد کرد»؛ یعنی کسب رضایت مردم در کسب رضایت خداوند متعال است.

بنام خدا

متاسفانه خیلی از ما انسانها آخرت خود را برای دنیای دیگران از دست میدهیم مثل کسانی که نشناخته برای دیگران تبلیغ می کنند تا آنها به پست و مقامی برسند.و رضایت خداوند را برای رضایت مخلوقات از دست میدهند.

در دعای روز بیست و چهارم ماه مبارک رمضان می خوانیم:

به نظرم حکایت قشر بی دغدغه جامعه مضمون همین حدیث هست

و افرادی که بی خود و بی جهت و صرفا فقط به خاطر توجه طرف مقابل توجه و عنایت خدای خود را از دست می دهند.

سلام

درسته که خداوند می فرماید من از حق خودم می گذرم ولی از حق الناس نمی گذرم. این یعنی مردم نسبت به همدیگه یه حق و حقوقی دارن.اینکه به همدیگه احترام بگذارن و به همدیگه کمک کنن. نیازهای یکدیگه رو برآورده کنن. البته تمام این موارد تا حدودی و بنا به شرایطی. اینکه از خیلی از ارزش ها دور نشن. اینکه برای راضی کردن اون ها غضب خدا رو نخرن.

روایت داریم اینکه به پدر و مادر نهایت احترام را بگذارید و به تمام حرف های اون ها عمل کنید مگر اینکه از شما بخواهند خدا را نپرستید و برای خدا شریک قایل شوید. حتی دراینصورت هم باز به آنها احترام بگذارید.

مثل یه دانش آموز که با تقلب رسوندن به همکلاسیش اونو خوشحال می کنه ولی معلمشو ناراحت و عصبانی. درواقع به خودش و همکلاسیش آسیب می زنه.

جالبه که دست توجیهمونم بلنده. میگیم برای رضای خلق بود. مثلاً نردبون گذاشتیم دزده راحت تر از دیوار خونه مردم بره بالا دزدی کنه. یا خیلی کارای دیگه. راه های کلاه برداری یاد مردم میدیم. اونها خوشحال می شن که میتونن پول دربیارن ولی خدا چی اونم خوشحال می شه؟ یا اینکه اشتباه کردیم گناه کردیم توبه میکنیم و طلب مغفرتدرصورتی که همه مون هم میدونیم گناه نکردن خیلی آسون تر از گناه کردن و توبه کردن بدشه.

خیلی خوب میشه اگه سعی کنیم همیشه کاری کنیم که خدا و خلق خدا ازمون راضی باشن {که اگه نشد خدا راضی باشه و مردم ناراضی بازم میشه یه کاریش کرد مردم بالاخره می فهمن یا خودشون به اون مسأله می رسن یا مستقیم از جای دیگه ای می بینن.(یه چیزی شبیه فیلم شاید برای شما هم اتفاق بیفتد) ولی اگه خدا ناراضی باشه به این راحتی ها نمی شه درستش کرد}. اگه بخوایم خیلی راحته. باید فکر کنیم، تحقیق و پرس و جو و مشورت هم خیلی خوبه تا راه درست و کار درست را تشخیص بدیم.

آخه دلتون میاد برای مال دنیا، برای چیزای بی ارزش و زودگذر، برای خوشنودی بی مورد خلق خدا، خشنودی خالقمون رو از دست بدیم و باعث ناراحتیش بشیم. خاقی که این همه نعمت به ما داده بی منت، باز هم میده. آخه ما چیکار می تونیم بکنیم که جبران یه ذره کوچیک از نعمت های خدا رو بکنیم هیچی به خدا هیچی. نماز و روزه و سایر عباداتو که زورکی به جا میاریم از ترس عذاب خدا. لااقل کاری نکنیم از دستمون ناراحت و ناراضی بشه.

حدیث شماره 12: «رضایت مخلوق یا خالق؟؟؟»

امام حسین(علیه السّلام) فرمودند:

لا أفلَحَ قـَومٌ اشتَـروا مَـرضـاتِ المَخلـُوق بسَخَطِ الخـالِق.

رستگـار نمی‌شوند مـردمـى که خشنـودى مخلـوق را در مقـابل غضب خـالق خریدنـد.

(بحار الأنوار، ج 44، ص 383)

خشنودی خالق یا مخلوق؟

در یک تقسیم، تاریخ دو فرایند را طی کرده است: عده‌ای دنبال خشنودی خالق و عده‌ای دنبال خشنودی مخلوق بودند.

آن عده از افرادی که دنبال خشنودی خالق بودند، قرآن از آنها تمجید کرده است و می‌فرماید:

وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْري نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ (سوره بقره،‌آیه 207)؛

از میان مردم کسانی هستند که جان خود را در جستجوی خدا می‌فروشند.

که در وصف حضرت امیرالمؤمنین (ع) در شب لیلة المبیت نازل شده و آن حضرت، در بستر پیامبر (ص) خوابیدند، تا خطر کشته شدن رسول خدا با جان و دل بخرند.

در جای دیگر خداوند می‌‌فرماید:

وَ مَثَلُ الَّذينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ تَثْبيتاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصابَها وابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَها ضِعْفَيْنِ فَإِنْ لَمْ يُصِبْها وابِلٌ فَطَلٌّ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصيرٌ، (سوره بقره، آیه 265)؛

کسانی که انفاق می‌کنند، ولی به دنبال خشنودی خداوند متعال هستند.

یا در جای دیگر می‌فرماید:

لا خَيْرَ في‏ كَثيرٍ مِنْ نَجْواهُمْ إِلاَّ مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتيهِ أَجْراً عَظيماً (سوره نساء، آیه 114)؛

کسی که به خاطر خشنودی خدا آن کارها را انجام دهد ما اجر عظیم به او خواهیم داد.

هدف ما جلب رضایت خداست

همه فروشندگان و صنعت‌گران در تبلیغات تولیدی خود می‌نویسند:

«هدف ما جلب رضایت شماست»،‌

ولی مثل اینکه یک ساندویچی در شهر اصفهان نوشته بوده:

«هدف ما جلب رضایت خداست».

گاهی رضایت مردم در طول رضایت خداوند قرار دارد. چه زیباست که انسان هم رضایت خدا و هم رضایت خلق خدا را به دست آورد. مثلاً پدر و مادر به فرزند خود توصیه مشروع می کنند. انجام این امر هم رضایت خدا و هم رضایت خلق خدا را به دنبال دارد.

ولی گاهی رضایت خلق با رضایت خداوند در تضاد است.

امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید:

لا طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِي مَعْصِيَةِ الْخَالِقِ، أمالي الصدوق، ص370.

در جایی که معصیت خداوند را به دنبال داشته باشد طاعتی برای مخلوق نیست.

در صورتی که اطاعت کردن مخلوق با اطاعت خالق در تضاد باشد باید رضایت خدا در نظر گرفته شود.

خداوند متعال می‌فرماید:

وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حُسْناً وَ إِنْ جاهَداكَ لِتُشْرِكَ بي‏ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (سوره عنکبوت، آیه 8)؛

اگر پدر و مادر مشرک باشند و تلاش کنند که برای من همتایی قائل شوند که به آن علم نداری، از آن ها پیروی نکن.

سکولار، بی‌توجه به رضایت خدا

از زمانی که دمکراسی در دنیا به وجود آمده است، رضایت خدا، فدای رضایت مردم شده است. به خواست مردم توجه می‌شود، ولی به خواست خدا بی‌توجهی صورت می‌گیرد.

دمکراسی غربی و سکولار، متکی به خواست مردم می‌باشد و اصلاً به خواست خداوند توجه ندارد و این تفاوت عمیق نگرش دینی به اداره جامعه، می‌باشد، که علاوه بر توجه عمیق به خداباوری به ابعاد زندگی بشری نیز توجه دارد.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ طَلَبَ مَرْضَاةَ النَّاسِ بِمَا يُسْخِطُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ كَانَ حَامِدُهُ مِنَ النَّاسِ ذَامّاً وَ مَنْ آثَرَ طَاعَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِمَا يُغْضِبُ النَّاسَ كَفَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَدَاوَةَ كُلِّ عَدُوٍّ وَ حَسَدَ كُلِّ حَاسِدٍ وَ بَغْيَ كُلِّ بَاغٍ وَ كَانَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ نَاصِراً وَ ظَهِيرا، إرشاد القلوب إلى الصواب، ج‏1، ص: 179.

پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید:

کسی که برای خشنودی مردم خدا را به غضب درمی‌آورد، در این صورت حتی ستایشگران او نیز این فرد را مذمت می‌کنند. چون رضایت خدا را فروخته و رضایت مردم را خریده و آثار وضعی آن دوری از عنایت خداست، در این حالت رضایت مردم تبدیل به خشم می‌شود، مثلاً رأی‌دهندگان به او تبدیل به مخالفین می‌شوند.

در قسمت دوم این حدیث پیامبر (ص) می‌ فرماید:

کسی که طاعت خدا را در نظر بگیرد، گر چه به بهای خشم مردم باشد و خدا او را از دشمنی دشمنان و حسد حسودان و از ظلم، ظلم‌کنندگان کفایت می‌کند و خداوند یاور و پشتیبان او است.

مهم این است که رضایت خدا به دست آید و در فکر این هم نباشیم که مردم راضی هستند یا نه؟!

توصیه شیخ‌عباس صفایی به فرزندش

آیت‌الله شیخ عباس صفایی(ره) به فرزندش در صحن حرم حضرت معصومه (س) با چشم گریان گفته بودند. در فکر به دست‌آوردن رضایت مردم نباش. چون در روایت آمده است رضایت مردم را نمی‌توان به دست آورد، به فکر رضایت خدا باش که او سریع‌الرضا می‌باشد؛ ولی مردم سریع‌الرضا نیستند. 

گاهی به شخصی گفته می‌شود: مرا حلال کن، می‌گوید: تا زنده هستم تو را حلال نمی‌کنم، اما به محض این که در خانه خداوند، استغفار کردی، خدا زود راضی می‌شود چون‌که رئوف است.

سه چیز سبب خشنودی خداست

ثَلَاثٌ يُبَلِّغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوَانَ اللَّهِ- كَثْرَةُ الِاسْتِغْفَارِ وَ خَفْضُ الْجَانِبِ وَ كَثْرَةُ الصَّدَقَةِ، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‏75، ص81؛

حضرت جواد (ع) فرمودند: سه چیز باعث می‌شود که بنده به خشنودی خداوند دست پیدا کند؛ زیاد استغفار کردن، فروتنی و تواضع و زیاد صدقه‌دادن.

حضرت علی (ع) می‌فرماید:

مَنْ أَسْخَطَ بَدَنَهُ أَرْضَى رَبَّهُ وَ مَنْ لَمْ يُسْخِطْ بَدَنَهُ عَصَى رَبَّهُ، بحار ج67 ص312.

یعنی:

کسی که بدن خود را به خشم درآورد، خدا را راضی کرده است و کسی که بدنش را به خشم درنیاورد،‌خدا را نافرمانی کرده است.

مثلاً بدن انسان در روزه‌های ماه رمضان (تابستان) تمنای آب سرد دارد تا بنوشد، اما وقتی که ما این بدن را به خشم دربیاوریم و برای اطاعت الهی روزه‌داری کنیم، رضایت خدا را به دست آورده‌ایم.

حضرت علی (ع) می‌فرماید:

رِضَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ مَقْرُونٌ بِطَاعَتِهِ.

رضایت خداوند تعالی، ‌مقرون به طاعت او می‌باشد. تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص: 182
 

امام سجاد (ع) فرموده اند:

اِنَّ أَرْضَاكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَسْبَغُكُمْ عَلَى عِيَالِهِ بحار الأنوار، ج‏75، ص: 136.