یکی از نمودهای کهن روستای فرومد، «مسجد جامع» آن است. بنایی شگفت که هر بیننده ای را به حیرت وا می دارد. اگر به این روستا سفر کردید، یقین بدانید که عظمت این بنا چنان خواهد بود که ناخودآگاه برای دیدار از این مسجد خواهید شتافت. گفته می شود مسجد جامع فرومد که به لحاظ معماری نیز جایگاهی ویژه دارد، روی بقایای یک آتشکده بنا شده است.
مسجد جامع فرومد در جاده میامی به سبزوار و مشهد در روستای فرومد از توابع شهرستان میامی و 100 کیلومتری شرق شهر میامی و 165 کیلومتری شمال شرقی شاهرود واقع شده است که متأسفانه به مرور زمان رو به ویرانی نهاده و در حال حاضر فقط ستون‌های ایوان و شبستان آن که در سال‌های اخیر نسبت به مرمت آن اقدام شده پابرجاست. از آثار موجود در این مسجد، استنباط می‌شود که این بنا یکی از مساجد بسیار مهم و از نظر معماری دارای اهمیت تاریخی به خصوصی بوده است و تاریخ بنای آن مربوط به قرن هفتم هجری قمری است.
این مسجد، از معدود مسجدهایی است که گچبری، نقش‌ها و کاشی‌کاری‌های زیبای قرون چهارم تا هفتم هجری در بنای آن به‌کار رفته است و به همین دلیل در شمار آثار تاریخی مهم و کم‌نظیر ایران جای دارد. این مسجد دو ایوانی، در مساحتی به اندازه 820 متر مربع ساخته شده و گچبری ها و آجرکاری های آن چشم نواز است. هرچند که امروز از آن جلال و شکوهی گذشته خبری نیست، اما هنوز هم حرف های زیادی برای گفتن دارد.
در نیمه دوم قرن هفتم هجری به خصوص در اواخر تسلط ایلخانیان مغول (نیمه اول قرن هشتم)، روستای فرومد و آبادی‌های اطراف آن از نظر سیاسی دارای اهمیت زیادی بود و ایجاد نهضت سربداران، آبادانی این روستا را که تقریباً مرکز فعالیت آنان محسوب می‌شد بیش از پیش افزایش داد به همین جهت احتمال می‌رود که مسجد مذکور در همین دوره ساخته شده باشد.
متأسفانه نوشته و کتیبه‌ای که تاریخ دقیق بنای مسجد را بتوان از روی آن تعیین کرد موجود نیست. با این که مسجد جامع فرومد به کلی ویران گردیده است ولی از آثار باقی مانده و مخروب آن نیز می‌توان پی به اهمیت بنای آن برد.
این مسجد، از معدود مسجدهایی است که گچبری، نقش‌ها و کاشی‌کاری‌های زیبای قرون چهارم تا هفتم هجری در بنای آن به‌کار رفته است و به همین دلیل در شمار آثار تاریخی مهم و کم‌نظیر ایران جای دارد
قدیمی ترین سندی که نشان از قدمت این مسجد دارد روایتی است از ابوالحسن بیهقی معروف به ابن فُندُق درباره برگزاری نماز آدینه در شهرهای دیار بیهق در اواسط قرن ششم هجری: «درین ناحیت در پانزده موضع نماز جمعه رفتی و خطبه: دیه جلین، قصبه سبزوار، خسروجرد، کسکن، سدیر، کراب، باشتین، نامن، دیوره، جشم، خسروآباد، مزینان، بهمن آباد، «فریومد» و ده بیشین، که امروزه در هشت موضع می رود.» اما درباره تاریخ این مسجد دو روایت میان مورخان وجود دارد.
«دونالد نیوتون ویلبر» پژوهشگر معماری اسلامی در کتاب «معماری اسلامی ایران در دوره ایلخانان» می نویسد: «ایوان جنوبی اول در دوره سلجوقی ساخته شد... در دوره مغول، ایوان جنوبی دوباره ساخته شد و طاق‌نماهای صحن و کلیه ایوان شمالی در آن برای اولین بار بنا شد.»
اما برخی نیز بر این اعتقاد هستند که هر آنچه در مسجد وجود دارد، در دوره سلجوقی ساخته شده و ایلخانیان آن را مرمت کرده اند. این مسجد کتیبه‌ای که نام و نشان بانی را در خود داشته باشد ،ندارد ؛اما تزیینات نفیس و پرتکلف بنا خبر از بانی ثروتمندی می دهد که توانسته این بنای عظبم را حمایت مالی کند.محراب باشکوه و مثال زدنی این مسجد را می توان نمونه ای شاخص از معماری و هنر دوره ایلخانی به شمار آورد که در دوره بعد به بنا اضافه شده است. ظرافت این بنا به گونه ای است که نقوش اسلیمی و حصیری شکل آن، جلوه خاصی پیدا کرده است.افزون بر این همه، نمی توان از کتیبه های متبرک به آیات قرآن به خطوط کوفی و ریحان هم گذشت که غنایی عجیب به این بنا داده است.
در حال حاضر این مسجد قابل استفاده نیست ولی ویرانه‌های آن ابهت خاصی به این روستای دورافتاده بخشیده و شاهد زنده‌ای از قدمت روستای فرومد (فریومد) و حوادثی که در طی قرن‌های متمادی در آن اتفاق افتاده می‌باشد.
