احکام مربوط به عمل جراحی

 

احکام مربوط به عمل جراحی بنا بر تشخيص اطباء حاذق در صورت ترک نمودن عمل جراحى، بيمار به زودى خواهد مرد و در صورت اقدام به عمل جراحى، به احتمال قوى زنده مى‌ماند. ولى تا پايان عمر دچار درد و رنج شديد و توانفرسا مى‌شود، تکليف اين بيمار چيست؟ در فرض مذكور كه ترك عمل و معالجه موجب مرگ مى‌‌شود، اقدام به عمل واجب است. اگر بدانيم يا احتمال بدهيم بيمارى در اثر بيمارى‌اى مثل «لوسمى» و يا «متاستاز» يا برخى از سرطان¬ها و برخى تومورها به زودى خواهد مرد، آيا مجازيم براى افزايش طول عمر او ـ در حد چند ماه ـ از شيوه‌هاى درمانى پرخطر و پرعارضه، مانند شيمى درمانى که اغلب عوارض آن بسيار شديدتر از بيمارى اوليه است، استفاده نمائيم؟ اشكال ندارد، بلكه بعيد نيست در برخى موارد لازم باشد. پزشکى يقين دارد که انجام گرفتن عمل جراحى روى بيمار، تأثير در زنده ماندن او ندارد، و در هر صورت، بيمار پس از مدت کوتاهى خواهد مرد. آيا پزشک جايز است بنا به اصرار همراهان بيمار يا مسئولان بيمارستان، اقدام به جراحى نمايد يا نه؟ با اطلاع دادن به بيمار يا همراهان او نسبت به عدم تأثير عمل، اقدام به عمل جراحى مانعى ندارد. برخى از بيماران عاقل و بالغ که نيازمند عمل جراحى هستند، به علت ترس يا هر توجيه ديگرى حاضرند درد و رنج را تحمل نمايند، ولى تن به عمل ندهند، و اين در حالى است که پزشک مى‌داند که در صورت عمل نکردن، بيمار به زودى خواهد مرد يا دچار عوارض سختى خواهد شد. با اين فرض، آيا پزشک مى‌تواند با تصميم خود، او را عمل جراحى کند؟ اگر على¬رغم مخالفت بيمار، بستگان وى چنين اجازه‌اى را صادر کنند، تکليف پزشک چيست؟ اگر نجات بيمار از مرگ مستلزم عمل جراحى است، اشكال ندارد. اگر پزشك منتظر اجازه¬ی بستگان بيمار براى عمل جراحى شود، ممكن است بيمار دچار نقص يا از كار افتادگى عضو شود. در اين صورت آيا پزشك مى‌تواند بدون اجازه، اقدام به عمل جراحى كند؟ اگر خطر فوت بيمار در ميان باشد، تأخير جايز نيست. در مواردى که پزشک ضامن ديه است، بايد از مال خود بپردازد. پزشك حاذق و ماهر، بدون سهل‌انگارى اقدام به عمل جراحى بيمارى نموده است و در حين عمل، آسيبى به بيمار وارد گرديده است. آيا داشتن اجازه¬ی عمل از بيمار يا بستگان در رفع ضمان مؤثر است؟ ديه به عهده ی كيست؟ به نحو كلى در موارد ثبوت ضمان، اجازه ی بيمار يا بستگان وى رافع ضمان نيست.