71 سال پیش در روز 31 ژانویه سال 1943 میلادی مارشال فریدریش فن پاولوس ، فرمانده ارتش پنجم آلمان در نبرد استالینگراد قرارداد تسلیم نیروهای خود در بخش جنوبی شهر را امضا کرد. در روز 2 فوریه نیز نیروهای بخش شمالی استالینگراد تسلیم ارتش سرخ شوروی شدند. این پایان نبرد خونین شهر استالینگراد بود.
شوروی ها توانستند در پی یک جنگ فرسایشی ارتش آلمان را در استالینگراد شکست داده و از آن پس پیشرفت نیروهای ارتش سرخ به سمت غرب آغاز شد.
18 ماه پیش از این تاریخ در روز 22 ژوئن سال 1941 میلادی ارتش آلمان نازی به فرمان آدولف هیتلر خاک اتحاد جماهیر شوروی را مورد حمله قرار داده بود.
نیروهای زرهی آلمان با سرعت زیادی دشت های وسیع روسیه را پیموده و به دروازه های مسکو و لنینگراد رسیده بودند.بخش دیگری از ارتش ورماخت به سوی جنوب و حوزه های نفتی قفقاز پیشروی کرد و ارتش پنجم آلمان تحت فرماندهی ژنرال فن پاولوس شهر استالینگراد را تحت محاصره درآورد.
بمباران بی وقفه استالینگراد را به ویرانه ای مبدل کرد و بیش از 40 هزار نفر از ساکنان غیرنظامی شهر به قتل رسیدند.
در پاییز سال 1942 میلادی پس از نبردهای کوچه به کوچه و خانه به خانه که به بهای تلفات سنگین 2 طرف منجر شد، شهر به تصرف نیروهای آلمانی درآمد اما این سرآغاز مشکلات ارتش آلمان بود.
ژنرال گئورگی ژوکف فرمانده ستاد ارتش شوروی متوجه شد نیروهای آلمانی در استالینگراد از پایگاه های پشتیبانی خود بسیار دور شده اند و قادر به دفاع نیروهای خود نیستند.
ژوکف نیروهای خود را دوباره سر و سامان داد و دست به یک ضد حمله گسترده علیه نیروهای ارتش پنجم آلمان زد.
ژنرال فن پاولوس فهمید که به زودی ارتش تحت فرمانش در تله ارتش سرخ گرفتار می شود و از هیتلر خواست تا دستور عقب نشینی را صادر کند. اما هیتلر هرگونه مبارزه در حال عقب نشینی را ممنوع کرد و به پاولوس دستور داد مواضع خود را در استالینگراد حفظ کند.
یک هفته پس از ورود نیروهای فن پاولوس به داخل استالینگراد 2 ارتش شوروی با عبور از رودخانه یخزده ولگا از شمال و جنوب به سوی استالینگراد پیشروی کرده و نیروهای ارتش پنجم آلمان در شهر ویرانه ای که تصرف کرده بودند به محاصره درآمدند.
سربازان آلمانی در یک شهر ویرانه و در سرمای طاقت فرسای روسیه گرفتار شده بودند و نیروی هوایی آلمان نازی قادر به تامین مایحتاج روزمره ارتش به محاصره درآمده فن پاولوس در زمستان سخت روسیه نبود.
در ماه ژانویه سال 1943 میلادی هیتلر برای این که فن پاولوس تسلیم نشود به او درجه مارشالی داد ولی پاولوس که چاره ای جز خودکشی نداشت و نمی توانست شاهد مرگ دسته دسته سربازانش از سرما ، گرسنگی و حملات شوروی ها باشد تصمیم به تسلیم شدن گرفت.
بنا براین ، مارشال فریدریش فن پاولوس سند تسلیم ارتش پنجم آلمان به نیروهای شوروی در شهر استالینگراد را امضا کرد.
در روز دوم فوریه مارشال فن پاولوس به همراه 24 ژنرال و 91 هزار نفر از باقیمانده نیروهایش به ارتش سرخ شوروی تسلیم شدند. از این تعداد فقط 6000 نفر توانستند از اسارت جان سالم به درببرند.
در جریان محاصره شهر استالینگراد فن پاولوس نزدیک به 400 هزار نیرو را از دست داد که 150 هزار نفر کشته و 120 هزار نفر اسیر شده بودند.
در پی شکست نیروهای آلمان نازی از شوروی ها تهاجم ارتش سرخ برای بازپس گرفتن خاکش و حمله به سرزمین آلمان آغاز شد و سرانجام در سال 1945 میلادی با تصرف شهر برلین نیروهای شوروی در جبهه شرقی متوقف شدند
