به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه قرآن و معارف سیما به نقل از خبرگزاری شبستان، بهار زمانی برای تدبر در تحولات طبیعت و قدرت خداوند است، زمانی برای به یاد آوردن این مهم که تغییر در عالم هستی به فرمان خداوند همواره جاری و ساری است و ما انسان ها باید با تامل در این مساله همواره معتقد به این باشیم که به عنوان اشرف مخلوقات امکان تغییر دادن خود را داریم و می توانیم بیش از گذشته در مسیر صحیح و مسیری که خدا و پیامبر خدا رضایت داشته باشند گام برداریم.
در این راستا با حجت الاسلام و المسلمین سید سجاد ایزدهی، عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به گفت وگو نشسته ایم که حاصل آن را می خوانید:
زمان تحویل سال یکی از زمان های استجابت دعا و لحظاتی که است همواره سفارش شده است تا در آن دعا کنیم، برای مخاطبان ما از جایگاه دعا در شرایط مختلف در منابع دینی بگویید
ببینید در منابع ما سفارش بر دعا شده است، ذیل آن درباره اینکه چه وقتی چه دعایی را بخوانیم بحث شده است از این نظر که در ادعیه ما برای اوقات خاص ادعیه خاصی را پیش بینی کرده اند، برای مثال دعای روز جمعه متناسب با امام زمان(عج)، دعای توسل که هر چهارشنبه شب خوانده می شود و یا دعای کمیل که شب های جمعه سفارش شده است، لذا ادعیه متناسب با زمان و روزگار و جایگاهی است که انسان باید هرکدام را در زمان مناسب بخواند و از خداوند بخواهد. همچنین بحث دعا خواهش و تقاضایی است که متناسب با آن روز حاجت یا مطلب خاصی را به آن نسبت دهند.
به همین تناسب در همه ایام برای کسانی که خواستار صحبت با خدا هستند دعایی در نظر گرفته شده و زمانی نیست که خالی از دعا باشد، البته منظور این نیست که فرد در همه احوال باید دعا کند بلکه مقصود ظرفیت بالایی است که وجود دارد.
اما در مورد فصل بهار که اقتضائاتی در مورد آن وجود دارد، طبیعت بعد از آنکه زمستان آمد و مردگی ایجاد کرد دوباره زنده می شود و حیات زنده خواهد شد، این موضوع در واقع نکته ای است که می توان از طریق آن ظرف خواندن دعای تحویل سال را معنا یعنی طبیعت بعد از یک دوره مردگی حیات دوباره یافته و تغییر و تحول می یابد و خود را به شکل عالی تغییر می دهد لذا ما نیز از خداوند می خواهیم که همچنان که عالم را در تغییر و تحول خلق کرد ما را به تحول و بهترین حال برساند. به بیان دیگر احسن الحال همان افزایش ظرفیت در راستای گسترش اخلاق حسنه و نیکو است.
در بهار طبیعت که جانی دوباره در زمین دمیده می شود چگونه می توانیم خلقیات ناپسند را از خود دور کنیم؟
واقعیت آن است که انسان ها نیز با مرگ و خزان روحی مواجه می شوند درست مثل زمستان که طبیعت سرد و بی روح می شود، بنابراین زمانی که در دعای تحویل سال از خدا احسن الحال را می خواهیم از یک بعد مهمترین مساله آن استکه هر انسانی به این مقوله توجه کند که در چه شرایطی قرار گرفته است و صدق و راستی تا چه اندازه در زندگی او جای دارد.
این مساله را باید در رویکردهای مختلف زندگی خودمان اعم از عرصه سیاست و زندگی اجتماعی بررسی کنیم یعنی باید ببینیم که بهترین حالت ما چه حالتی است، آیا نیاز داریم که در حوزه های مختلف از جمله اقتصاد، فرهنگ، علوم انسانی، مطالعات بازنگری داشته باشیم و بهترین احوالات برای ما در سال جدید از چه طریقی ممکن می شود.
لذا ماهیت حول حالنا الی احسن الحال یعنی دعا برای تغییر، نکته دیگر آن است که تغییر در انسان به معنای افزایش ظرفیت های اوست تا بتواند تحول را از این طریق در وجودش و اخلاق اش نهادینه کند و چه بهتر که این تغییر در ایامی باشد که به آنها سفراش شده است از جمله زمان تحویل سال نو.
این تغییر برای افرادی که در سال گذشته ضربه سخت روحی داشتند چگونه ممکن می شود؟
البته همه آدمها ناامید و بعضا با مشکلاتی مواجه می شوند و در معرض امتحان الهی قرار می گیرند اما مهم آن است که بعد از هر سختی بنا بر آیه قرآن، آسانی خواهد آمد و از طرف دیگر درگیری های فردی، اخلاقی در واقع همان خزان روح انسان هستند و انسان ها در چنین شرایط دچار افسردگی می شوند و میوه قابل قبولی از نظر معنوی در وجودشان رشد نمی کند بنابراین باید از شرایط جدید استفاده کنند و به بهانه اینکه وارد سال جدید شده اند عزم بر تغییر خود گرفته و از دیگران بگذرند.
صله رحم در ایام نوروز که از سنت های دیرپای ایرانیان است تا چه اندازه می تواند بر نگرش افراد نسبت به گذشته و بعضا کدورت های قبلی اثربخش باشد؟
اساسا یکی از خوبی های ایام عید و بهار سنت های حاکم که دید وبازدید ها است ولو حتی سالی یکبار برخی اقوام و دوستان را ببینیم اما به هرحال باعث می شود که فرد از حال دیگران باخبر شده و در سایه این رفت و آمدها آشتی حکم فرما شود.
و سخن پایانی؟
نکته پایانی که مایلم در این فرصت حتما به آن اشاره داشته باشم تفاوت نوروز امسال با سال های گذشته است، امسال نوروز با ایام فاطمیه همزمان شده است، لذا مردم معتقد و دوستداران اهل بیت(ع) باید فضایی متناسب را ایجاد کنند، حول حالنای امسال بی قرابت با این مواجهه زمانی نیست و چه خوب است در زمان تحویل سال مردان ما دعا برای فاطمی بودن به معنای ولایت مداری و زنان ما نیز با الگو گرفتن از حضرت زهرا(س) بیش از گذشته عفت ورزی کنند.
