روش های برتر مطالعه برای کنکور

برنامه ریزی : برنامه ریزی صحیح یعنی استفاده از لحظه لحظه ی زندگی ! هیچ هدفی هر چند به ظاهر بزرگ و دست نیافتنی باشد وجود ندارد که با برنامه ریزی صحیح قابل حصول نباشد !
مهم ترین اصول برنامه ریزی که به نام هفت اصل طلایی معروف است عبارت اند از :
1)برنامه ریزی باید به حد کافی انعطاف پذیر باشد . یعنی در آن یکسری ساعات آزاد باشد که به دروس اختصاص داده نشود . تا در صورت پیشامد های غیر منتظره بتوان به جبران ساعات از دست رفته پرداخت و عقب ماندگی های بوجود آمده را در آن ساعات جبران کرد !
2)برنامه ریزی باید فردی وبر اساس خصوصیت های ویژه و نقاط قوت و ضعف هر فرد باشد . عین حال باید توجه داشت عمل برنامه ریزی انفرادی هنگامی که فرد با دوستانی همراه شود که عادات تحصیلی یکسان دارند یا هدف مشترکی را تعقیب میکنند ساده تر است !
3)در برنامه ریزی دروسی که پشت سر هم قرار میگیرند از نظر موضوع تفاوت بیشتری باید داشته باشند ! و دروس مشابه پشت سر هم خوانده نشود !
4)افزودن بر ساعات درسی و پیشرفت به صورت پله پله صورت گیرد نه به صورت حرکت موشکی یا سطح شیبدار !
6) عقب گرد گاهی اوقات اجتناب ناپذیر است و آن هنگامی است که به اندازه کافی روی پله پایینتر نمانده اید ! یادتان باشد عقب گرد یک اتفاق طبیعی است نه یک فاجعه !
7) در عمل به برنامه ریزی هر وقت احساس خستگی کردید بیاد این جمله بیفتید " نسیمی نیرو بخش از پی هر خستگی می وزد ! پس به پیش ! " هیچ کس آنقدر وقت ندارد که تنها از بهترین لحظات استفاده کند ! واقعیت این است که هسته مرکزی هر موفقیتی را نظم تشکیل میدهد !

تکنیک های مطالعه :
الف ) مرحله اول قبل از مطالعه: قبل از شروع دانستنی های زیر مفید است ":
1)دانستن هدف: هدف زیربنای هرعملی است و شما از انجام هرکاری حتما هدفی دارید . لذا برای مطالعه نیز باید هدف مشخصی داشته باشید ! اگر بدون هدف درس بخوانید موفقیت چندانی کسب نمیکنید !
2)اراده : عزم و اراده قوی داشته باشید و با تلاش و مطالعه به روش صحیح راههای خوشبختی را به سوی خود بگشایید !
3)اعتماد به نفس : شک و تردید را به خود راه ندهید و با اعتماد کامل به اینکه حتما در کنکور قبول میشوید درس بخوانید . هر چه اعتماد به نفس بیشتری داشته باشید ضریب موفقیت شما بالاتر است !
4)برنامه ریزی :داشتن برنامه منظم و هدفدار یکی از عوامل موفقیت است . برنامه ریزی صحیح و این که چگونه از وقتتان حداکثر استفاده را کنین کمک زیادی به شما در هنگام مطالعه میکند . البته توجه داشته باشید که برنامه بدون کار کردن هیچ منفعتی ندارد .
5) نظم و ترتیب : نظم و برنامه اساس هر سازمانی است . لذا باید اتاق مطالعه شما کامملا عاری از هرگونه وسیله ی اضافی باشد . فقط کتابی را که میخواهید بعلاوه ی قلم و چند برگ سفید و اگر چیز دیگری نیاز داشتید مرتب رو میزتان بگذارید ! اتاق باید عاری از هرگونه پوستر و عکس و ... باشد . شما باید تمام وسایل مورد نیاز خود را فراهم کنین و از طرف دیگر کارها یی که مربوط به مطالعه نیست مثله : تلفن زدن ، روزنامه خواندن و ... را در زمان استراحت انجام دهید !
6)خونسردی : اضطراب و دلهره گامهای اوولیه شکست میباشد . پس هیچ کاه در هنگام مطالعه اضطراب به خود راه ندهید و با این دید که حتما در امتحان قبولید به مطالعه بپردازید !
7)علاقه : شرط اساسی یادگیری ! لذا سعی کنین با روحیه خوب و مشتاق درس بخوانید ! نه با بیزاری و از روی اجبار !
8)عدم اتلاف وقت : از لحظه لحظه زندگیتان برای پیشرفت و تکامل استفاده کنین !
9) اتاق مطالعه : باید آرام و ساکت باشین و تا حد امکان رفت و امد خانوادگی را به حداقل برسانید ! همچنین شلوغ و پر از لوازم نباشد . خود را به یک اتاق و یک میز مطالعه شرطی کنین تا مانع حوا پرتی شما و جلب توجه تان به اشیا نشود . تا حد امکان در اتاقی که میخوابید مطالعه نکنید ! چون باعث خواب آلودگی مشیود !
10)فاصله : فاصله چشم تا کتاب باید حدود 30-40 cm باشد !
11) عدم خستگی : وقتی خسته اید اصلا مطالعه نکنید بعد از استراحت مشتاقانه و سرحال شروع به مطالعه کنید !
12) زمان مطالعه : بلافاصله بعد خوردن غذا مطالعه نکنید ! چون با پر شدن معده دستگاه گردش خون ، خون را به معده می فرستد و خون کمتری به مغز میرسد ! و احساس خواب آلودگی به شخص دست میدهد !
13)نور اتاق : نور ، در مکتنی که میخواهید در انجا مطالعه کنین باید کافی و مناسب باشد !
14) تمرکز حواس: شرط اساسی یادگیری که قابل پرورش است ! هنگام مطالعه یک دفترچه داشته باشد ! و افکار مزاحم را یادداشت کنید !
15)تغذیه مناسب : مواد غذایی کلسیم دار ؛ فسفر دار، منیزیم دار ، ویتامین ها ی B –B12 باعث افزایش کارایی حافظه میشند ! که درشیر –جوانه گندم-فندوق- گردو – بادام – تخم مرغ و سبزیجات و ... موجود است !

مرحله ی مطالعه :

1) آموزش تند خوانی : وسایل مورد نیاز : مداد + کاغذ + ساعت !
کلمه خوانی یک علت مهم کند خوانی است !نظامهای یادگیری ، یادسپاری و یاد آوری انسان یک نظام عجیب است ! که تواناییهایش حد و مرزی ندارد ! فرد میتواند به جای خواندن 250 کلمه در دقیقه متعارف سرعت خواندنش را تا 24000 کلمه در دقیقه افزایش دهد !

2) یادداشت برداری: در حین خواندن نکات مهم و کلیدی را یادداشت کنید ! حدود 90% مطالب یک کتاب غیر ضروری است !

3) مرور : مرور صحیح را به هیچ عنوان فراموش نکنید ! ما خیلی وقتها مطالعه نمیکنیم که چیزی را یاد بگیریم ! بلکه بسیاری اوقات مطالعه میکنیم تا چیزهای را فراموش نکنیم ! به عبارت دیگر شاید مطالعه بیشتر و وقت گذاشتن برای مرور سریع مطالب باعث نشود که ما مطلب جذیدی را یاد بگیریم! اما لااقل این فایده را دارد که به ما می آموزد مطلب و گزینه ی نا درست کدام است ! و همین که شما بدانین کدام گزینه نادرست است میتواند کمک شایانی برای رساندن شما به گزینه درست باشد ( نفی گزینه ها )

چقدر بخوانیم :
1) درس آسان : 50-45 دقیقه درس بخوانید و 5 دقیقه استراحت!
2)درس سخت : 30-15 دقیقه درس ، 5 دقیقه استراحت !
البته این نوع درس خواندن برای همه ی زمان ها توصیه نمیشود !

مرحله ی امتحان !؟1)

هر شب قبل از خواب با استفاده از ضمیر ناخود آگاه روز امتحان را طوری تجسم کنید که سر جلسه اکنحان نشسته اید و به اگثر سوالات درسی بدون کوچکترین تامل و اشتباهی پاسخ میدهید !(غلبه بر ترس و اضطراب سر جلسه امتحان )
2)شب قبل امتحان فقط اسراحت کنید ! زیرا مطالعه زیاد و اسسراحت کم باعث تداخل مطالب با هم و گیجی و سر در گمی خواهد شد. پس کاملا از نظر جسمی و فکری استراحت کنید ! و تمامی وسایل مورد نیاز برای فردا را آماده کنید . داخل کیفی قرار دادخ و سعی کنید کمی زودتر از شبهای قبل بخوابید .
3)صبح روز امتحان :سعی کنید کمی زودتر از روزهای قبل بیدار شوید ! به هیچ عنوان مضطرب نباشید . صبحانه کاملی بخورید ، البته از خوردن پنیر بپرهیزید زیرا باعث کند شدن ذهن میشود. بعد صبحانه تمامی وسایل را برداشته و زودتر از روزهای قبل از خانه خارج شوید تا به موقع به محل آزمون برسید . در طول مسییر کاملا خونسرد و آرام باشید ! خود را کاملا موفق فرض کنید ! یک تصویر ذهنی مثبت از خود داشته باشید . فکر شکست از شما یک شکست خورده میسازد .
4) جلسه امتحان : به موقع روی صندلی بنشینید چند نفس عمیق بکشید تا آرامش خود را بدست آورید . به هیچ عنوان نگران مشکل بودن سوالات، قبول شدن در کنکور .و.... نباشید که این تفکرات سبب تضعیف روحیه شما میشود ! مهمترین اصل سر جلسه ( حفظ خونسردی ) است . سپس هوشیاری و دقت آماده پاسخ به سوالات است .
5)شروع امتحان : با حفظ خونسردی و با دقت کامل شروع با پاسخ دادن کنید و فراموش نکنید که در هر آزمون و در هر درس حدود 30% سوالات ساده ، 30% متوسط ،30% مشکل و 10 % بسیار مشکل است . بنابراین اولین ماموریت شما در کنکور این است که اجازه ندهید حتی یک سوال ساده از زیر دست شما بیرون یرود !
در ابتدا به سوالاتی جواب دهید که به طور کامل قادر به پاسخگویی صحیح آن میباشید . سپس وقتتان را صرف پاسخگویی به سوالات سختتر کنید . کنار سوالاتی که پاسخ داده اید علامت + و انهاییی که پاسخ نداده اید _ بگذارید ، تا در بررسیها راحتتر باشید ! همچنین در کنار سوالاتی که بلد هستید ولی وقت گیر هستند علامت × بگذارید و در آخر به انها پاسخ دهید ! زیرا ممکن است پاسخ دادن به انها باعث شود شما از پاسخ دادن به سوالات آسان بعدی باز بمانید !

توصیه : همیشه قبل از امتحان دادن نمونه سوالاتی را ، راجع به همان امتحان را حل کنید !
همیشه زیاد خواندن سبب موفقیت نمیشود ، بلکه درست خواندن موفقیت آفرین است !

زبان و ادبيات فارسي :
از تاريخ ادبيات ، فقط اسم نويسنده و نام کتابها را حفظ مي کنند.
درمورد نثرها فقط کلمات مهم و خود آزمايي ها را مي خوانند .
در مورد شعرها به معني شعر و اصطلاحات مهم اکتفا مي کنند .
درحالي که ، براي پاسخ دادن به سوالات ادبيات (بخصوص در 3-4 سال اخير)
بايد به همه ي کتاب مسلط مي بوديم ، چگونه ؟؟؟:

1- تمام درآمدها و تاريخ ادبياتها را خط به خط مي خوانيم و به همه ي نکاتش از قبيل املا، نگارش ، صنايع ادبي اشاره شده ، نام مکانها ، اشخاص و
سبک ادبي آنها، کتب ، تاريخ حوادث و وقايع و... توجه مي کنيم ، و موارد مهم را فيش برداري * مي کنيم .

2- متن تمام درسها چه شعر ، چه نثر ، چه داستان و ... را خط به خط مي خوانيم و موارد زير را در هنگام خواندن بکار مي بريم :
_ دور کلمات مهم از نظر املايي خط مي کشيم .
_ زير کلمات مهم از نظر معنايي خط مي کشيم .
_ صنايع ادبي(مخصوصا" تشبيهات ، تلميحات ، کنايه ها ، مجازها و...) موجود در متن را با مداد کنار هر جمله مي نويسيم .
_ قسمت توضيحات را دقيق و کامل مي خوانيم و تمام معاني آورده شده براي يک کلمه يا اصطلاح را حفظ مي کنيم ، نه يک يا دو معني را.

3-از معلم خود مي خواهيم تمام خود آزمايي ها و پرسشهاي آخر درس را تک به تک حل کند و در مورد آنها سر کلاس صحبت کند !!!
چون در کنکور 2 سال پيش دقيقا" از شعري که اصلا" در کتابهاي درسي نبود سوالي داده بودند که حتما" بايد آن شعر را همرا با معني و مفهوم آن بلد مي بودي تا بتواني پاسخ آن تست را بدهي ، بعد از بررسي متوجه شديم که در يکي از خود آزمايي ها فقط گفته بود فلان شعر را در کلاس بخوانيد و در مورد آن بحث کنيد .

4- اعلام و فهرست منابع و اشخاص و مکانها را از آخر هر کتاب بخوانيد و فيش برداري کنيد .

5- کتاب زبان فارسي (دستور يا گرامر) را خط به خط بخوانيد (فقط به خواندن تعاريف اکتفا نکنيد) و تمام مثالها و تمرينهاي موجود را حل کنيد، قواعد را حفظ نکنيد بلکه ياد بگيريد تا بتوانيد در هنگام نوشتن و خواندن متون ديگر از اين قواعد استفاده کنيد و براي جلوگيري از پديده ي فراموشي ، به دوره ، از روي کتاب درسي خودتان ، فيش برداري هاي خودتان و تستهاي سالهاي قبل بپردازيد .

زبان و ادبيات فارسي :
از تاريخ ادبيات ، فقط اسم نويسنده و نام کتابها را حفظ مي کنند.
درمورد نثرها فقط کلمات مهم و خود آزمايي ها را مي خوانند .
در مورد شعرها به معني شعر و اصطلاحات مهم اکتفا مي کنند .
درحالي که ، براي پاسخ دادن به سوالات ادبيات (بخصوص در 3-4 سال اخير)
بايد به همه ي کتاب مسلط مي بوديم ، چگونه ؟؟؟:

1- تمام درآمدها و تاريخ ادبياتها را خط به خط مي خوانيم و به همه ي نکاتش از قبيل املا، نگارش ، صنايع ادبي اشاره شده ، نام مکانها ، اشخاص و
سبک ادبي آنها، کتب ، تاريخ حوادث و وقايع و... توجه مي کنيم ، و موارد مهم را فيش برداري * مي کنيم .

2- متن تمام درسها چه شعر ، چه نثر ، چه داستان و ... را خط به خط مي خوانيم و موارد زير را در هنگام خواندن بکار مي بريم :
_ دور کلمات مهم از نظر املايي خط مي کشيم .
_ زير کلمات مهم از نظر معنايي خط مي کشيم .
_ صنايع ادبي(مخصوصا" تشبيهات ، تلميحات ، کنايه ها ، مجازها و...) موجود در متن را با مداد کنار هر جمله مي نويسيم .
_ قسمت توضيحات را دقيق و کامل مي خوانيم و تمام معاني آورده شده براي يک کلمه يا اصطلاح را حفظ مي کنيم ، نه يک يا دو معني را.

3-از معلم خود مي خواهيم تمام خود آزمايي ها و پرسشهاي آخر درس را تک به تک حل کند و در مورد آنها سر کلاس صحبت کند !!!
چون در کنکور 2 سال پيش دقيقا" از شعري که اصلا" در کتابهاي درسي نبود سوالي داده بودند که حتما" بايد آن شعر را همرا با معني و مفهوم آن بلد مي بودي تا بتواني پاسخ آن تست را بدهي ، بعد از بررسي متوجه شديم که در يکي از خود آزمايي ها فقط گفته بود فلان شعر را در کلاس بخوانيد و در مورد آن بحث کنيد .

4- اعلام و فهرست منابع و اشخاص و مکانها را از آخر هر کتاب بخوانيد و فيش برداري کنيد .

5- کتاب زبان فارسي (دستور يا گرامر) را خط به خط بخوانيد (فقط به خواندن تعاريف اکتفا نکنيد) و تمام مثالها و تمرينهاي موجود را حل کنيد، قواعد را حفظ نکنيد بلکه ياد بگيريد تا بتوانيد در هنگام نوشتن و خواندن متون ديگر از اين قواعد استفاده کنيد و براي جلوگيري از پديده ي فراموشي ، به دوره ، از روي کتاب درسي خودتان ، فيش برداري هاي خودتان و تستهاي سالهاي قبل بپردازيد .

زبان انگليسي :
کتاب زبان هم تقريبا" محروم واقع شده است .
اکثر داوطلبان گرامر را از روي جزوات مي خوانند و معني لغات را هم از آخر هر درس و يا لغتهاي نوشته شده ، همراه با معني ( به صورت فلش کارت و ....) حفظ مي کنند .
در حالي که لغات زبان بسيار زياد و فرارند و بايد راهکارهاي بهتري براي يادگيري آنها به کار گيريم . چگونه ؟؟؟
1- کتاب زبان ( مخصوصا" پيش دانشگاهي ) را از ابتدا شروع مي کنيد به خواندن و در آوردن معني لغات از ديکشنري ( زيرا لغتي که در جمله ياد گرفته شود و با پيدا کردن به حافظه سپرده شده باشد ، خيلي عميقتر و بهتر از لغتي که خارج از جمله با معني حاضر و آماده حفظ شده است ،
در ذهن باقي مي ماند ).
2- تمام بخشهاي کتاب زبان از جمله لغات ، متنها ، صورت و پاسخ تمرينها و....
را بايد بخوانيد و لغاتش را در آوريد نه اينکه به لغات آخر هر درس اکتفا کنيد .
2- از معلم خود بخواهيد تمام تمرينها را حل کند .
3- لغتها را سعي کنيد با يک يا چند مترادف انگليسي ياد بگيريد .
4- لغتهاي مترادف و متضاد در کنار هم بسيار راحتتر به خاطر سپرده مي شوند .
5- تستهاي زبان را به صورت مخلوط بزنيد نه طبقه بندي .
6- در هنگام زدن تست چه گرامر باشد چه درک مطلب و چه تست لغت ، صورت تست و گزينه ها را معني کرده و لغات جديد را فيش برداري کنيد.
اين کار به شما کمک مي کند دايره ي لغاتتان بسيار وسيع شود .
مخصوصا" اگر داوطلب شرکت در کنکور منحصرا" زبان هم هستيد .
اين يکي از کارهاي واجب بر شما خواهد بود .
7- صحبت کردن در کلاس با همکلاسي ها يا در خانه با يکي از افراد تحصيلکرده ، به زبان انگليسي دشوار ولي بسيار مفيد خواهد بود.
8– لغات زبان را ، از روي کتاب درسي خودتان و درجمله دوره کنيد .
9- لغات مهم را فيش برداري کنيد تا در وقتهاي تلف شده (اتوبوس ، مترو ، مطب دکتر يا صفهاي مختلف ) بتوانيد مروري برآنها داشته باشيد.

اخطار !!!
داوطلبان علاقمند به زبان، فقط به شرکت در کنکور منحصرا" زبان اکتفا نکنيد.
حتما" کنکور رشته ي اصلي خود را بدهيد و در کنار آن در کنکور منحصرا" زبان هم شرکت کنيد .
چرا که ظرفيت پذيرش و تنوع رشته در منحصرا" زبان بسيار پايين است .

درس رياضي براي رشته ي رياضي ، مباحث بسيار گسترده و مهمي را شامل مي شود که بيشترين ضريب را دارد و در بالا و پايين شدن تراز خيلي موثر است .
مواردي که بايد در يادگيري رياضي در نظر گرفته شود ، به قرار زير است :

1- بهتر است رياضيات را از همان اول دبيرستان کم کم و پله پله سر کلاس خوب ياد بگيريم، زيرا که رياضي، درسي زنجيروار است و وقتي سنگ بناي يک مبحث را بد بگذاريد، روي فهميدن و يادگيري خيلي از موارد ديگر تاثيرجبران ناپذيري مي گذارد (قابل توجه بچه هاي سال اول يا دوم که مي خواهند از الان خود را براي کنکور آماده کنند )

2- کتب درسي رياضي بسيار مهمند ، و اين در حالي است که 99درصد دانش آموزان رياضي را فقط از روي جزوه و کتابهاي کمک آموزشي مي خوانند .

3- براي شروع، از کتاب اول دبيرستان شروع کنيد (البته چون مباحث آن بسيار ساده است و اکثرا"در سالهاي بالا تکرار شده است ، لزومي ندارد خط به خط کتاب را بخوانيد و مثالها را حل کنيد. فقط به دوره ي فرمولهاي ارائه شده و حل تمرينهاي سخت آخر هر مبحث بپردازيد.)

4- با اين کار قشنگ روي غلتک مي افتيد و متوجه مي شويد که چگونه بايد با کتاب درسي رياضي کنار بياييد و چقدر مفيد است .

5 – خوب حالا کتابهاي سنگينتر مثل : رياضي سال دوم ، آمار، حسابان ، جبرواحتمال ، هندسه ، ديفرانسيل، گسسته ، هندسه تحليلي (براي رشته ي رياضي ) ، رياضي سال دوم و سوم و پيش دانشگاهي (براي رشته ي
تجربي و انساني ) را به ترتيب زير بخوانيد :


تمام متن کتاب را خط به خط بخوانيد .

مثالهاي داخل متن را بدون نگاه کردن به حل آنها حل کنيد ، سپس حل خود را با حل کتاب مقايسه کنيد .

تمرينهاي کتاب را دانه به دانه بدون نگاه کردن به حل المسائل حل کرده ، سپس اشکالات خود را از معلمين ، همکلاسيها ويا ... بپرسيد ، در غير اين صورت به دفترحل تمرين يا حل المسايل مراجعه کنيد .

هيچگاه فرمولها را حفظ نکنيد ، زيرا بزودي فراموش مي کنيد ، تازه اگر هم فراموش نکنيد ، نمي توانيد در حل تستها از آنها استفاده کنيد ، چون فقط آنها را حفظ کرده ايد و نمي دانيد کجاها کاربرد دارند.

وقتي مطلب را از روي کتاب خوانديد و مثالها و تمرينها را حل کرديد ، بايد آنقدر از آن مبحث تست بزنيد تا فرمولها و راه حلها به همراه کاربردشان ملکه ي ذهنتان شوند.

براي دوره و تمرين تست زدن ، از تستهاي کنکورهاي گذشته استفاده کنيد .


مثال : شما مبحث تابع را کامل از کتاب خوانده ايد ، حدود 50 تست از اين مبحث را انتخاب مي کنيد ، 25 تست اول را بدون گرفتن زمان ونگاه کردن به پاسخهاي تشريحي حل کنيد ، يعني دقيقا" ذهن خود را درگير سوالات نماييد و راه حلهاي مختلف را براي رسيدن به پاسخ درست ، امتحان کنيد ، بعد از تمام شدن اين 25 سوال به پاسخ تشريحي مراجعه کنيد و پاسخهاي خود را مقايسه کنيد .

مهم: کنار هر کدام از سوالات که نتوانسته بوديد هيچ راه حلي براي آنها ارائه دهيد علامت منفي و کنار سوالاتي که کامل حل کرديد ولي به پاسخ غلط رسيديد علامت ضربدر و کنار سوالاتي که نصف راه حل را رفته ايد ولي بالاخره هيچ کدام از گزينه هارا درنياورديد ، علامت مثبت بگذاريد و دست آخر ، کنار سوالاتي که با راه حل درست به پاسخ درست رسيده ايد ، هيچ علامتي نگذاريد.

خوب اين کار به چه دردي مي خورد ؟
به درد دوره کردن مفيد و سريع ، يعني در دور دوم که شما خواستيد اين تستها را دوباره بزنيد ، (حداقل بعد از دو هفته )به حل تستهاي علامتدار مي پردازيد و هر کدام را که توانستيد حل کنيد ، علامت کنارش را پاک مي کنيد .
وقتي مي توانيد بگوييد که من به کل اين 25 تست با نکاتش مسلط شده ام ، که هيچ علامتي کنار هيچ تستي باقي نماند .

با اين فرم خواندن و تست زدن، نه نيازي به حفظ کردن فرمولها و نه نيازي به حفظ کردن نکات تستها خواهيد داشت، و نه احساس مي کنيد آن تستها و نکاتشان را پس از مدتي فراموش کرده ايد .

هشدار:
درس رياضي براي رشته هاي تجربي و انساني هم بسيار مهم و نمره آور است ، در حالي که خيلي از بچه هاي تجربي و مخصوصا" انساني کل درس رياضي و يا بخش عظيمي از آن را کنار می گزارند، يعني اصلا" به سراغ رياضي نمي روند.

شما حتي اگر هم، بدون توجه به رياضي از سد کنکور رد شويد و در هر رشته اي که قبول شويد، به خاطر ضعيف بودن درس رياضي اتان در دانشگاه با مشکلات زيادي روبرو خواهيد شد .

در مورد درس فيزيک هم قضيه تقريبا" مشابه است ، فقط شما بايد به متن کتب فيزيک و تعريفها و مثالها هم کاملا" توجه کنيد، مثالهاي داخل متن و تمرينهاي آخر هر فصل هميشه عينا" و يا با کوچکترين تغييري صورت تستهاي کنکور بوده اند .

واين در حالي است که 99% بچه ها اصلا" توجهي به کتاب درسي فيزيک ندارند و وقت گذاشتن روي حل تشريحي مثالها وتمرينها را اتلاف وقت مي دانند .
لذا آمار سازمان سنجش در کنکور 84 نشان مي دهد که فقط 3% از کل بچه ها به چند سوال مفهومي – تعريفي فيزيک که مستقيما" از متن کتاب طرح شده بود ، پاسخ صحيح داده اند .

توصيه:
البته در مورد دروس رياضي و فيزيک ، اينکه شما درس را سرکلاس خوب گوش دهيد و بفهميد هم مهم است ، يعني فکر نکنيد که اگر درس را سر کلاس نفهميدم ، بعدا" خودم مي خوانم، ياد مي گيرم . قبل از کلاس درسي را که قرار است داده شود را روزنامه وار بخوانيد تا پيش زمينه ي ذهنتان آماده ي دريافت باشد ، و در هنگام توضيح مبحث آمادگي پرسيدن اشکالات و فهميدن کامل درس را داشته باشد

اينقدر دنبال فرمولهاي طلايي و نکات نقره اي وراه حلهاي کوتاه و کتاب تستهاي معجزه آسا نباشيد ، بلکه کتاب درسيتان را خوب مطالعه کنيد

نيازهاي راهنما و مشاوران تحصيلي
براي عمل و اقدام در حيطه هاي مشاوره تحصيلي فوق الذكر ، ضرورت دارد يك مشاور يا راهنماي تحصيلي خود را در زمينه هاي زير آماده و تجهيز نمايد . اين زمينه ها عبارتند از :

1- ديدگاهي درباره ماهيت انسان .

2- مهارتهاي انجام تستهاي روانشناختي و ارزيابيهاي رواني ، حداقل آشنايي با كليات آزمونها .

3- اطلاعات شغلي و تحصيلي از قبيل آيين نامه ها ، ضوابط و مقررات .

4- روشهاي مشاوره .

5- فنون مشاوره .

برنامه هاي اجرايي راهنمايي و مشاوره تحصيلي
يك فرد راهنما و مشاوره تحصيلي براساس حيطه عمل خود مي تواند اقدامات زير را برحسب نياز و اقتصادي نياز و اقتصادي شرايط انجام دهد :

1- مشاوره فردي .

2- مشاوره گروهي .

3- مشورت دهي به ساير معلمان و اساتيد .

4- ارزيابي هوش و شخصيت .

5- راهنمايي حرفه اي .

6- جهت دادن دانشجويان .

7- فراهم آوردن اطلاعات لازم براي دانشجويان .

8- طرح ريزي تحصيلي و شغلي .

9- ارجاع دانشجوياني كه مشكلات و نيازهاي خاصي دارد به منابع ذبربط .

فنون مشاوره
بعنوان زمينه اي كه راهنما و مشاوران تحصيلي براي اقدامات صحيح خود نياز به كسب اطلاعات و آمادگي دارند 5 مورد فوق ذكر شد . يكي از اين پنج مورد فنون مشاوره است . فنون مشاوره همان تكنيكها و روشهاي زير براي انجام مشاوره هاست . فنون مشاوره تحصيلي از فنون مشاوره به مفهوم عام آن متمايز نيست . در بحث فنون مشاوره مسائل و موضوعات عديده اي مطرح است از جمله اينكه فنون مشاوره سه گونه است :

1- فنون ايجاد رابطه .

2- فنون تسكين ، آرام بخشي و بحران زدايي

3- فنون عمل و تغيير رفتار .

در اينجا از سه حيطه كلي مطرح در فنون مشاوره صرفاً به فنون ايجاد رابطه پرداخته مي شود .

فنون ايجاد رابطه
فنون ايجاد يا بعبارتي فنون تفاهم و ادراك ضمن اينكه اجراي فنون ديگر را تسهيل مي كند به تنهايي ارزش تصحيحي و ياورانه دارد و نتايج مثبتي را در التيام برخي از نگرانيها ، اضطراب ها و ارايه برخي مهارتهاي شخصي و اجتماعي ببار مي آورد . در عين حال فنون ايجاد رابطه از پيچيده ترين و مشكلترين فنون مشاوره بشمار مي آيند . اجراي صحيح آن نيازمند پاره اي استراتژيهاي رفتاري ، ويژگي هاي شخصيتي و اطلاعات روانشناختي و مشاوره اي است .

البته محدود شدن در آن و كل فرآيند مشاوره را منحصر به آن دانستن ، از عدم شناخت فرآيند مشاوره ناشي مي شود . با اين وجود كم نيستند افراد و حتي متخصصاني كه مشاوره و روان درماني را به همين حد محدود مي كنند .

فنون ايجاد رابطه را مي توان در دو محور جداگانه مورد بحث قرار داد :

1- فنون توجه ( Attending Skills) 2- فنون نفوذي ( Infuence Skills )

1- فنون توجه
فنون توجه از لحظه شروع ارتباط دو جانبه آغاز و با ادامه روند مشاوره مرتباً بر گستردگي آن افزوده مي شود . اين فنون ، مهارتها و ويژگي هاي شخصي و اجتماعي خاصي را مي طلبد . نتيجه اجراي فنون توجه ، بوجود آمدن رابطه ياورانه است . برخي از فنون توجه عبارتند از :

· فنون مربوط به پرسيدن سوال ( سوالات باز و بسته )

· تشويق به سخن گفتن

· پيگيري كلامي

· انعكاس كلامي ( احساس و محتوا )

· تلخيص

2- فنون نفوذي
تقريباً دومين مرحله ايجاد رابطه ياورانه با انجام فنون نفوذي شروع مي شود . فنون نفوذي بيشتر به عمق رابطه مرتبط است علاوه بر اين ، رابطه ياورانه را عميق و موثر مي سازد . برخي از اين فنون عبارتند از :

جهت دهي ، توضيح محتوا ، توضيح احساس ، تلخيص نفوذ ، تعبير و تفسير ، ارائه اطلاعات و راهنمايي ، ارائه باز خود ، نتيجه گيري منطقي .

علاوه بر فنون توجه و فنون نفوذي ، فنون ديگري است كه بعنوان فنون پايه براي ايجاد رابطه تلقي مي شوند . اين فنون براي هر نوع رابطه ياورانه از ضروريات رابطه است . اين فنون بيشتر متوج مشاور و راهنما است . اعمال اين فنون از مشاور و راهنما شكل گرفته و به مراجع سرايت داده مي شود . بعبارتي هدف آرماني مشاوره و راهنمايي تجهيز مراجع به اين فنون است و آنها عبارتند از :

1- صداقت 2- احترام 3- مواجهه 4- احترام مثبت غير شرطي 5- اعتماد

فنون عملي مشاوره در مرحله ايجاد رابطه
اين فنون فرآيند اجرايي فنون ايجاد رابطه را بصورتي كه قابل استفاده براي راهنما و مشاوران مبتدي باشد ، بيان مي كند . بنابراين اين موارد بيش از آنكه فنون باشد ، مراحل عملي فرآيند مشاوره است و قابليت تعميم بر هر نوع رابطه اي دارد كه شكل اجراي آن مصاحبه است .

اين مراحل عبارتند از :

1- آماده سازي و شروع :

هدفهاي اين مرحله عبارتند از : شروع مصاحبه با حداقل مقاومت ، ايجاد زمينه اعتماد و كمك به مراجع جهت ابراز راحت و صريح خواسته هايش . اصولاً حتي براي برانگيخته ترين مراجعين نيز يك مقاومت شديد در آغاز جلسه وجود دارد . بسياري از افراد از تغيير مي ترسند و رابطه مصاحبه اي مي تواند اين ترس را تشديد كند .

مقاومت يكي از موانع عمده در اين مرحله است زيرا :

اولاً بنا به ضوابط فرهگي ، طلب كمك نوعي ابراز ضعف و ناتواني تلقي مي شود .

ثانياً افراد از تغيير مي ترسند .

ثالثاً افراد از اينكه با افكار و احساسات خود مواجه شدند ، هراس دارند .

رابعاً ياوري و كمك بعنوان تهديدي بر عزت نفس و وحدت وجود و استقلال تلقي مي شود .

خامساً اعتماد به ديگران و بي پرده بودن با آنها آسان نيست .

ياوران تازه كار معمولاً با سوالات عجولنه خود كه معمولاً از پرسشهاي كوتاه جواب و بسته پاسخ تشكيل شده است ، روند شروع رابطه را مختل مي كنند .

بهتر است كه اجازه دهيم مراجع خودش حرف زدن را شروع كند ؛ يا در صورت دعوت از مراجع با بكار بردن اظهارات ساده و غير مستقيم همچون : « مي تواند هر طوري مايل هستيد شروع به صحبت كنيد » يا « مايلم بدانم الان در چه حالي هستيد » آغاز جلسه را تسهيل كنيد .

نبايد به مراجع القاء كنيد كه داراي مشكل است ، در صورتيكه جلسه را در شرايطي هر چه غير رسمي تر و لب گشودن به صحبت را هر چه طبيعي تر آغاز كنيد ؛ براي كاهش مقاومت و شروع بهتر موثرتر خواهد بود .

2- تصريح :

هدفهاي اين مرحله عبارتند از : تصريح بيانات و خواسته هاي مراجع و درك بهتري از اينكه مراجع مشكلات خود و شرايط زندگي را چگونه مي بينند . اينگونه فرض نكنيد كه تمام مراجعان با مشكلات مشخصي بحضور شما مي آيند . ذكر چند نكته در اين مرحله اهميت دارد :

الف ) سوال كردن بويژه سوالات بسته كه حالت استنطاق را تداعي مي كند ، روند عادي مشاوره را بهم مي زند .

ب ) نكته ديگر مشخص شدن اين است كه معلوم شود مشكل از كيست ؟ مشكل اصلي مي تواند از خود مراجع ، اساتيد و يا سايرين باشد .

3- رابطه :

هدف اين مرحله عميقتر شدن رابطه و تثبيت پايبندي مراجع به اين رابطه و در نهايت كاهش شديد مقاومت است . معمولاً اين مرحله و مراحل قبلي بايد در اولين تماس صورت گيرد ؛ بطوريكه در پايان اين جلسه مراحل بعدي كار براي مراجع روشن باشد تا مراجع بداند كه در صورت ادامه رابطه از او چه انتظاري مي رود .

آنچه بعد از اين مرحله انتظار مي رود ، بالا رفتن سطح اعتماد ، باز بودن ( صراحت و پذيرندگي ) و بالاخره عميق تر شدن رابطه است .

اتفاق مهمي كه ممكن است در اين مرحله پيش بيايد ، « سكوت » مراجع است . سكوت مراجع ممكن است از عوامل زير ناشي شود كه بايد با آن برخورد دقيق و صحيح انجام گيرد :

· سكوت مي تواند از ترس و مقاومت مراجع ناشي شود .

· سكوت مي تواند از عدم اعتماد مراجع ايجاد شود .

· سكوت مي تواند بخاطر تمام شدن مطالب قابل طرح باشد .

· سكوت مي تواند ، تفحص و در حال انديشه بودن مراجع را نشان دهد .

· سكوت مي تواند ناشي از خستگي او باشد .

براي درك نوع علت سكوت ، طرفين رابطه بايد به نشانه هاي غير كلامي يكديگر توجه داشته باشند .

4- تفحص يا شناسايي :

در اين مرحله مشاور يا ياور فعالتر مي شود . تا اينجا سعي ياور بر اين است كه از راه گوش دادن و تصريح دريابد كه ياورجو خود و دنياي خود را چگونه مي بيند . تا اينجا مشاور در عين فعال بودن ، تابع مراجع است . حالا تقريباً دريافته است كه مراجع كيست ؟ چه مي خواهد و چگونه مي توان كمكش كرد .

در مرحله تفحص دو سوال عمده مطرح است :

1- چه تغييري در رفتار يا وضع ياورجو مطلوب و هدف است .

2- چه روش و تكنيكهايي مي تواند نتيجه مطلوب را ايجاد نمايد .

اصطلاح رسمي ياوري براي اين مرحله از كار « مداخله » است . براي رسيدن به اين مقصود ، فنون و مهارتهايي وجود دارد كه استاده از آنها مي تواند حصول مطلوب را تسهيل كند .

1- حفظ و بهبود رابطه ( اعتماد ، امنيت و راحتي )

2- برخورد با آن دسته از احساسات خود و ياورجو كه مانع پيشرفت كار است .

3- تشويق ياورجو براي تفحص و شناسايي بيشتر مشكلاتش ( تصريح ، تشريح و تمثيل ) .

4- تشويق مراجع به تصريح و دقيق كردن بيشتر اهدافش .

5- جمع اوري اطلاعات لازم كه در حل مشكلات مراجع موثرند : ( انجام تستهاي روانشناختي و حتي ساير اطلاعات مورد نياز ) .

6- تصميم بر ادامه يا قطع رابطه .

7- تعليم مهارتهايي كه براي رسيدن مراجع به هدفهاي خود لازم است ( نشان دادن – الگو دادن و آموزش ).

8- ارائه اولين فعاليتهاي تكليفي كه براي نزديكي به هدف مفيد است .

5- طرح ريزي :

ويژگي اين مرحله ، طرح ريزي منطقي براي به انجام رسانيدن كار است . هدفهاي اين مرحله عبارتند از : متبلور كردن بحثهاي مراحل قبل در قالب يك برنامه « عملي » و پيش بردن كار تا جايي كه نشانه هاي ختم رابطه باقيمانده مشكلات كار مي شود .

در اين مرحله جنبه شناختي نسبت به جنبه عاطفي غالب و پر رنگتر است و نيز در اين مرحله است كه تكاليف تدوين شده در جلسات ، توسط مراجع پيگيري و عملي مي شود و بنابراين ، اين مرحله طولاني است و ممكن است چندين جلسه طول بكشد .

6- ارجاع

ممكن است ، زماني مشاور نتواند با مراجع خاصي مشاوره بكند ؛ چه در اولين برخورد يا در مراحل مشاوره و راهنمايي اين نتيجه حاصل شود و يا ممكن است مراجع نياز به منابع كمكي ديگري داشته باشند ، يا اينكه مراجع نياز به جمع آوري اطلاعات از منابع و مراكز خاصي داشته باشد ، در هر حال ارجاع صحيح ، بموقع و با رعايت جوانب محرمانه بودن محتوي جلسات انجام مي گيرد .

در پايان اشاره به نكاتي مهم و اساسي ضرورت دارد .

1- بهترين شيوه ياوري ، آموزش خودياوري به مراجع است .

2-تقويت اعتماد به نفس ، افزايش عزت نفس ، رشد شخصيت ، احترام به استقلال فرد هم در تصميم گيري و هم در عمل جزو اهداف آرماني مشاوره است .

3-شيوه هاي گروهي براي بحث و ارانه اطلاعات تحصيلي و شغلي مفيدتر از شيوه هاي فردي است .

4- تشكيل پرونده تحصيلي كه شامل : مشخصات و اطلاعات تحصيلي مراجع ، سوابق تحصيلاتي نتايج تستهاي هوش و شخصيت باشد ضروري است

5- بسياري از مشكلات تحصيلي ، ريشه در ساير مشكلات فرد از جمله خانواده ، مشكلات اجتماعي ، سازماني و .....دارد

6- ارائه اطلاعات تحصيلي و شغلي بايد به موقع ، به اندازه لازم و در حد توانايي و استعداد فرد باشد

روشهاي مطالعه و آمادگي براي كنكور
آنچه پيش روي شماست حاوي يك روش برنامه ريزي براي مطالعه و بويژه آمادگي براي كنكور است. اين روش ممكن است با آنچه در ذهن شماست و يا روشهاي ابتدايي مرسوم برنامه ريزي فردي تفاوتهاي زيادي داشته باشد، اما پس از مطالعه آن درمي يابيد كه كاملاً عملي و مفيد بوده و تمام جوانب يك يادگيري مطلوب را داراست. در اين روش با استفاده از دقيق ترين دستاوردهاي روانشناسي يادگيري مي توانيد به بهترين شكل از توان و استعداد خود بهره بگيريد.
اصول اساسي
۱ _ اين روش بيشتر به گذشته توجه دارد. چون ابتدا بايد امكانات خود را بشناسيد و براي اين كار هم بايد به گذشته توجه كنيد. بدون شناخت دقيق توانايي هايتان نمي توانيد الگو و برنامه واقع بينانه اي براي آينده تدوين نماييد.
اغلب برنامه هاي آموزشي از پيش تعيين شده كه شما و يا حتي افراد با تجربه تر براي روزها و هفته هاي بعد تنظيم مي كنيد، هرگز اجرا نمي شود. زيرا اين برنامه ها همگي يك اشكال اساسي دارند آنها برمبناي تواناييها و امكانات واقعي شما استوار نشده اند. معمولاً اين برنامه ها خوش بينانه و بلندپروازانه تنظيم مي شوند. ما نمي توانيم برنامه مطالعه و زندگي خود را فقط براساس آرزوها و تمايلات خودمان تنظيم كنيم. متأسفانه در ۹۹ درصد موارد حدس شما از تواناييهاي خودتان خوش بينانه است. به همين دليل معمولاً ارزيابي شخصي دو برابر واقعيت است.
۲ _ برنامه هر كس مخصوص خود او و با ديگري متفاوت است. هر كس در زمينه بهره هوشي، پايه درسي، نقاط قوت و ضعف درس، اهداف آموزشي، عادات و روشهاي مطالعه، محيط و شرايط زندگي و تحصيل و ميزان اعتماد به نفس با ديگران متفاوت است و براي هر فرد بايد برنامه اي متناسب با ويژگيهاي خاص خود تنظيم گردد. الگوبرداري از كارهاي دوستاني كه موفق بوده اند نيز چندان مفيد نيست. چه بسا كاري كه براي كسي بسيار مفيد و مؤثر است براي ديگران كاملاً مضر باشد.
۳ _ واحد زماني اين برنامه يك هفته است. يكي از عواملي كه باعث اجرا نشدن برنامه هاي درسي مي شود تنظيم برنامه به صورت ساعت به ساعت يا روز به روز است. در حالي كه در زندگي واقعي ما عوامل بسياري وجود دارند كه موجب مي شوند ما نتوانيم هر روز در ساعت معين همان كاري را كه مي خواهيم انجام دهيم، ولي مي توانيم اين ضعف را در روزهاي بعد جبران كنيم. به همين دليل يك هفته واحد زماني مناسبتري براي برنامه ريزي است.
اگر ما در طول يك هفته رفتار خود را بررسي كنيم بهتر مي توانيم به عدم تعادلهاي كار خود پي ببريم و افراط و تفريطها را در كار خود بشناسيم هنگامي كه ساعات مطالعه دروس مختلف را در طول يك هفته جمع مي كنيم متوجه مي شويم كه درسي را بيشتر يا كمتر از اندازه لازم مطالعه كرده ايم.
هر كس اگر به حال خود گذاشته شود كاري را انجام مي دهد كه بيشتر به آن علاقه دارد، همچنين هنگام درس خواندن بيشتر به مطالعه دروسي مي پردازد كه در آن موفق تر بوده و نمره كمتري كسب كرده است. بايد هر درس را به اندازه اهميت همان درس و به طور متعادل مطالعه نماييم، و با توجه به قدرت و ضعف مان در آن درس ساعات مطالعه آن را تنظيم نماييم.
۴ _ نقش فعال و خلاق در برنامه ريزي متعلق به شماست. هيچ كس به اندازه شما دلسوز و نگران سرنوشت شما نيست و هيچ كس به اندازه شما از جزئيات كار شما آگاه نيست. در اين روش شما مي توانيد ابتكارات و خلاقيتهاي خود را ابراز نماييد. اين خود شما هستيد كه فعالترين نقش را در برنامه ريزي آموزشي تان داريد. مهم برخورد خلاقانه شما با برنامه ريزي است كه خودتان انجام مي دهيد.
۵ _ رقيب اصلي شما خودتان هستيد. رقيب شما ديگران نيستند، شما در طول سال جاري بايد با خودتان مسابقه بدهيد. بايد هر روزتان از روز قبل و هر هفته تان از هفته قبل بهتر و موفق تر باشد.
سال گذشته از چند درصد توانايي خود
استفاده كرده ايد؟
متأسفانه بخش قابل توجهي از توانايي هاي ما به هدر مي رود و ما بدون آن كه به اين موضوع توجه كنيم، در پي رقابت و مسابقه با ديگران هستيم سالم ترين، صحيح ترين و موثرترين نوع رقابت، رقابت انسان با خود است. ما بايد دائماً تلاش كنيم قابليتها و تواناييهاي خود را بيشتر و بيشتر متحقق نماييم. براي ارزيابي صحيح از كار خود بايد دائماً با خود رقابت كنيد و ركوردهاي كمي و كيفي به دست آمده را ثبت كنيد. اگر شما بدانيد اين هفته چقدر مطالعه كرده ايد حتماً در هفته آينده تلاش خواهيد كرد ساعات بيشتري درس بخوانيد.
روش اجرايي برنامه ريزي آمادگي كنكور
دفتر برنامه ريزي و رسم جدول مطالعات
يك دفتر صد برگ تهيه كنيد. دو سه برگ اول آن را سفيد بگذاريد. سپس هر دو صفحه مقابل هم را به يك هفته اختصاص دهيد. در سمت راست آن جدولي به شرح زير رسم كنيد و سمت چپ آن را كه صفحه ارزيابي و تصميم نام دارد سفيد بگذاريد تا نكات ويژه اي را كه بعداً اشاره خواهد شد در آن بنويسيد.
در صورتي كه در طول سال برنامه آموزشي يا فوق برنامه اي علاوه بر مطالعه درسي و كنكور داريد، در پايان ستون ذكر كنيد. (مانند: كلاس، كامپيوتر، زبان، فعاليت ورزشي يا هنري)
اغلب توصيه بر اين است كه در سال جاري فعاليت هاي فوق برنامه خود را به حداقل برسانيد يا كاملاً قطع كنيد. فعاليتهاي ورزشي و هنري در سال جاري، تا حدي كه سبب شادابي جسم و روح شما شود مفيد و لازم است. شروع هر هفته را روز شنبه در نظر بگيريد و پايان هفته را روز جمعه، تكميل جدول را بايد از همين امروز شروع كنيد و حتي يك روز را هم نبايد از دست بدهيد. مثلاً اگر امروز دوشنبه است، جدول را از ستون دوشنبه به بعد تكميل كنيد و شروع كار را به تعويق نيندازيد لازم نيست تمام خانه هاي مربوط به دروس مختلف هر روز پر شود زيرا شما نمي توانيد تمام دروس را در يك مطالعه كنيد. ساعات شروع و پايان مطالعه را لازم نيست بنويسيد. زمان مطالعه هر درس از لحظه اي شروع مي شود كه شما كتاب را باز مي كنيد و زماني خاتمه مي يابد كه كتاب را مي بنديد. كارهاي متفرقه اي كه در بين مطالعه انجام مي دهيد جزو ساعات مطالعه محاسبه نمي گردد و بايد از آن كسر شود.
منظور از ساعات مطالعه فقط ساعاتي است كه به تنهايي مطالعه مي كنيد. ساعات مطالعه با معلم خصوصي و يا رفتن به كلاسهاي مختلف جزو ساعات مطالعه محسوب نمي گردد. ساعاتي را كه در هفته براي هر درس به كلاس كنكور رفته ايد يا معلم خصوصي داشته ايد در ستون آخر ثبت نماييد. اين كار را يكبار و در پايان هفته انجام دهيد.
جمع ساعات مطالعه را در پايان هر روز محاسبه و ثبت كنيد، در غير اين صورت ارزش كارتان از بين مي رود، زيرا شما بايد بدانيد هر روز به نسبت روز قبل چه ميزان مطالعه كرده ايد تا در روز بعد كميت و كيفيت كارتان را بالاتر ببريد. اگر روزي اصلاً درس نخوانديد، در خانه جمع همان ستون با خودكار قرمز يك صفر بزرگ بگذاريد. حتي الامكان هر شب براي روز بعد برنامه اي تنظيم كنيد و معلوم كنيد كه فردا قصد داريد چه دروسي را مطالعه كنيد. در رديف ما قبل آخر ستون جمع، مجموعه ساعات مطالعه هر هفته را ثبت كنيد. اين عدد براي شما اهميت زيادي دارد و بايد آن را براي هفته بعد به خاطر داشته باشيد تا بهتر كار كنيد. همچنين ميانگين ساعات روزهاي هفته نيز براي شما اهميت زيادي دارد. براي به دست آوردن آن مجموعه ساعات مطالعه هفته را بر هفت تقسيم كنيد. از اين طريق سعي كنيد تا ميزان مطالعه هر روز را از ميانگين هفته قبل بالاتر ببريد.
صفحه ارزيابي و تصميم
پس از تكميل جدول روزانه لازم است به نقد و ارزيابي كارهايتان بپردازيد تا اشكالات كارتان را تشخيص داده و براي رفع آن در آينده بكوشيد. اين ارزيابي را در سه مرحله انجام دهيد:
۱ _ پايان هر روز
۲ _ پايان هر هفته
۳ _ پايان هر ماه
نتيجه بررسي ها و همچنين تصميماتي را كه براي فردا، هفته بعد يا ماه بعد مي گيريد در صفحه ارزيابي و تصميم يادداشت كنيد.
عوامل و موارد بررسي شده در صفحه ارزيابي و تصميم عبارتند از:
۱ _ چقدر مطالعه كرده ايد؟
۲ _ آيا مطالعه دروس مختلف متناسب و متعادل بوده است يا خير؟
۳ _ آيا از بازده كار راضي هستيد يا خير؟
۴ _ اشكال در كجاست؟
به عبارت ديگر ما در بررسي كار مطالعاتي خود به ترتيب به اين موضوع توجه مي كنيم.
۱ _ كميت و مقدار كار: در طول روز چند ساعت خوانده ايد؟ به جز درس خواندن چه كارهاي ديگري انجام داده ايد؟ كارهاي ديگر تا چه حد ضروري و مفيد بوده اند؟ چند ساعت از وقت خود را صرف فعاليت غيردرسي كرده ايد؟ چند ساعت از روزتان را هدر داده ايد؟
اينها را فقط خودتان مي توانيد تشخيص دهيد. با تشخيص آن سعي كنيد فردايتان بهتر از امروز باشد. شما بايد خودتان قاضي خود باشيد.
۲ _ تناسب و تعادل در كار: براي موفقيت لازم است تعادل و تناسب را در مطالعه دروس مختلف رعايت كرد. يكي از عوامل مهم بررسي جدول روزانه مطالعه، توجه به تناسب مطالعه دروس مختلف است. اين كار را بايد در پايان هفته، كه ساعات مطالعه دروس مختلف جمع مي گردد انجام داد، كه آيا متعادل كار كرده ايد يا اينكه در مطالعه تان افراط و تفريط داشته ايد و بعضي دروس را كمتر يا بيشتر خوانده ايد البته بايد در نظر داشت كه وجود اتفاقات و استثنائات غير منتظره در زندگي اغلب باعث عدم اجراي دقيق برنامه مي گردد و اغلب بدون اينكه متوجه باشيد عملاً دروسي را بيشتر مطالعه مي كنيد كه تمايل بيشتري به آنها داريد.
اگر درسي را در يك هفته بيش از اندازه خوانديد در هفته بعد ميزان آن را كم كنيد و دروسي را كه در هفته قبل كم خوانده ايد بيشتر بخوانيد. نتيجه اين بررسي ها و همچنين تصميماتي را كه براي هفته بعد گرفته ايد در صفحه ارزيابي و تصميم بنويسيد.
وضعيت مطلوب كدام است؟
به طور ميانگين براي دانش آموزان سال آخر حدود ۵ ساعت مطالعه در روز مطلوب است. البته ممكن است اين ميزان براساس شرايط آن روز كمتر يا بيشتر شود.
اگر در دوران تحصيل خود به تنبلي عادت كرده ايد، نمي توانيد يكباره ساعات مطالعه خود را افزايش دهيد.
سعي كنيد براي خود هدفهاي غيرواقعي و دور از دسترس تعيين نكنيد و به تدريج بر كميت كار خود بيافزاييد.
حالت متعادل و متناسب درس خواندن براي كنكور چيست؟
علاوه بر افزايش تدريجي ساعات مطالعه بايد سعي كنيد به طور متعال دروس مختلف را مطالعه كنيد. حالت متعادل اين است كه هر روز حدوداً سه درس را مطالعه كنيد. هر درس را مي توانيد در حدود ۲ ساعت مطالعه كنيد. براي مطالعه دروس پايه اي و فهميدني مثل رياضي، فيزيك، فلسفه و منطق مدت بيشتري را در نظر بگيريد. دروس حفظ كردني و عمومي را در مدت زمان كوتاهتري مطالعه كنيد.
در طول هفته شما بايد تمام دروس را بخوانيد، البته در طول يك سال و با توجه به نقاط قوت و ضعفتان بايد روي بعضي دروس تأكيد بيشتري كنيد. آنچه مهم است اينكه بايد در ابتداي سال روي دروس پايه اي، فهميدني و دروسي كه در آنها ضعيف تر هستيد بيشتر كار كنيد. از ميان دروس عمومي، زبان و عربي را در ابتداي سال بيشتر بخوانيد. به تدريج كه به پايان سال نزديك مي شويد بايد به دروسي كه در آنها قويتر هستيد بيشتر بپردازيد. در هفته هاي آخر به هيچ وجه مطالبي را كه ياد گرفتن شان براي شما مشكل است نخوانيد و فقط به مرور دروس و مباحثي بپردازيد كه در آنها تسلط بيشتري داريد.

تکنيک هاي تند خواني [ آموزش ]

با بكار بستن نكات زير مهارت تند خواني را در خود تقويت كنيد:

1-- مكثــها و توقفهاي چشمان خود را حين مطالعه سطور كــاهش دهيد. اين همان تمركزهاي لحظه اي بروي حروف و واژه ها اسـت. مـا هنگام خواندن هر يك از سطرهاي يك مـتـن چشمان خود را بصورت جهشي بسمت جلو حركت مي دهيم اكنون هر ميزان كه ما اين كثـها و جهشــها را كـاهش دهيـم سـرعـت خـوانــدنمان نيز افزايش مي يابد.
تـــعداد اين توقفها معمولا در افراد كند خوان به 7 بار در هر ـطر ميرسد اما شما ميتوانيد اين تعداد مكث را به 3 بار در هر سطر كاهش دهيد.
نكته:هنگام مطالعه چشمان خود را در طول سطور حركت دهيد و نه سر خود را.
نكته: براي كاهش مكث ها و توقفها ميبايست حوزه ديد خود را افزايش دهيد. براي اين منظور شما بايد سعي كنيد تا تصاوير واقع در گوشه چشمان خود را بدون اينكه بطور مستقيم به آنها نگاه كنيد،ببينيد.
نكته:اجازه ندهيد حين مطالعه ديدتان دچار سرگرداني گردد

2- واژه ها را گروه بندي كنيد. ما ديگر آموخته ايم كه چگونه حروف را با يكديگر تركيب كرده و كلمات را خوانده و درك كنيم. اكنون بايد بياموزيم كه دسته اي از كلمات را با يكديگر تركيب كرده و يك جمله را در آن واحد بخوانيم. و در قدم بعدي بايد بياموزيم كه چگونه جملات را دسته بندي كرده و مفهوم كلي يك پاراگراف را استخراج كنيم.
نكته: ثابت شده كه دسته بندي واژه ها قوه ادراك و فهم را افزايش ميدهد. بطور كلي مفهوم را آسانتر ميتوان از يك دسته واژه استخراج كرد تا از كلمات منفرد و حتي حروف تك.

3- هيچگاه به عقب باز نگرديد. اغلب افراد عادت كرده اند هنگام مطالعه به عقب بازگشته و واژه ها و يا قسمتهايي از متن را كه بدرستي متوجه نشده اند را بازخواني كنند. اين كار فقط از سرعت خواندن شما ميكاهد. شما ميتوانيد با مطالعه تكميلي قسمتهايي كه بدرستي متوجه نشده ايد را درك كنيد. شايد با خودتان بگوييد كه اين باز خواني مجدد هم زمانبر است. اما باز گشت مكرر به عقب براي بازخواني قسمتهاي درك نشده به مراتب وقت گير تر از مطالعه مجدد يك مطلب به روش تند خواني ست

4- هدفمند مطالعه كنيد. هدف خود را از مطالعه هر مطلبي از پيش تعيين كنيد. كه چه نوع اطلاعاتي را ميخواهيد كسب كنيد. اين كار سبب ميگردد تا شما اطلاعات غير ضروري و حاشيه اي را در فرايند مطالعه حذف كنيد

-5فقط كلمات و مفاهيم كليدي را مطالعه كنيد. ما براي نگاشتن مطالب ناگزيريم پاره اي دستورات نوشتاري و ساختار صحيح جملات را رعايت كنيم. اما هنگام خواندن نه.40 تا 60 درصد كل يك متن از واژه ها و حروف بي اهميت و غير ضروري (البته براي درك آن) تشكيل يافته است. مانند حروف ربط مانند"و" و "يا". بياموزيد تنها اسمها و افعال را بخوانيد. نكات و مفاهيم اصلي يك پاراگراف را يافته و آن را در ذهن بسپاريد و جزئيات خارج از موضوع اصلي را حذف كنيد

6- با صداي بلند مطالعه نكنيد. سرعت ادا كردن و صحبت كردن بسيار كمتر از ظرفيت يادگيري و مطالعه شماست. در فرايند مطالعه ميبايست فقط چشمها و مغز درگير باشند. سرعت قوه بينايي شما بسيار بيشتر از سرعت تكلم شماست. بنابراين از تلفظ حروف و واژه ها حين مطالعه خودداري كنيد. اما مسئله اصوات به همين جا ختم نيمشود. ما حين خواندن در ذهن خود نيز اصوات مرتبط با حروف و واژه ها را بيان ميكنيم. اين همان نداي درون شماست زماني كه به اصطلاح در دلتان مطلبي را ميخوانيد. يعني ما پس از ديدن يك كلمه صبر ميكنيم تا صداي مرتبط با آن كلمه (تلفظ) در ذهنمان كامل شود سپس به سراغ كلمه بعدي ميرويم. اين عادت نيز سرعت مطالعه شما را كاهش ميدهد. به ياد داشته باشيد كه حذف كامل اين صداها در مغز و ذهن غير ممكن است اما ميتوان آنها را به حداقل رساند

7- در محيط مطالعه خود هر عاملي كه موجب پرت شدن حواس شما ميگردد را حذف كنيد.

8-هر ميزان كه شما با واژگان و اصطلاحات يك زبان آشنا تر ومانوس تر باشيد درك بهتري نيز از متون نگاشته شده به آن زبان خواهيد داشت. بنابراين تا ميتوانيد واژه و اصطلاح جديد بياموزيد

9- تمرين كنيد، تمرين كنيد. تا ميتوانيد تند خواني را تمرين كنيد. تند خواني نيز همچون ساير مهارتها نياز به ممارست دارد.

10- تمركز خود را حين مطالعه حفظ كنيد. بدين مفهوم كه در حين خواندن مطلبي در آن واحد به چيز ديگري فكر نكنيد



منبع :

ایران جدید - تکنيک هاي تند خواني