روزه در بیماری های اعصاب و روان ( دكتر فرنوش صفوي فر )

دكتر مصطفی نجفی، فوق تخصص روان پزشكی كودك و‌ ‌نوجوان ، در مورد این که آیا بیماران اعصاب و روان هم می‌توانند روزه بگیرند ، بسیار خوش‌بین است : «روزه‌داری در بیماران مبتلا به اختلالات روانی خفیف علاوه بر جنبه های‌ ‌مذهبی ، به عنوان یك شیوه روان درمانی و تغییر رفتار‌ ‌محسوب شده و سلامت روانی آنها را تقویت می‌كند.» با این حال ، رعایت احتیاط از توصیه‌های موکد ایشان برای این بیماران است : «این بیماران باید علاوه بر تغذیه مناسب ، برنامه‌‌ریزی خاصی برای مصرف داروهای خود در افطار و سحر نیز داشته‌ ‌باشند‌ ،‌ چرا که اگر در مرحله بهبود باشند ، اما تغذیه‌ ‌مناسب نداشته باشند ، از نظر مكانیسم‌های تطابق روانی ضعیف‌تر ‌عمل كرده و به خوبی نمی‌توانند با شرایط خاص این ماه و تغییرات به وجود آمده در برنامه روزانه‌شان ، كنار بیایند. در نتیجه ممکن است با عود یا‌ ‌تشدید علائم بیماری مواجه شوند. به همین دلیل توصیه می‌‌‌شود این قبیل بیماران از روزه‌داری مستمر یك ماهه خودداری‌ ‌كنند‌.‌‌» به گفته دکتر نجفی ، روزه‌داری برای بیماران‌ ‌مبتلا به اختلالات روانی حاد ، مضر است ، بنابراین از لحاظ شرعی نیز‌ ‌منع دارد. بیماری‌های مغز و اعصاب در برخی بیماری‌ها، می‌توان با استفاده از داروهایی که اثر طولانی ‌مدت‌تری دارند و نیز استفاده از 1 یا 2 دوز دارو، به جای مصرف 3 دوز منقسم ، بیماری را کنترل کرد و در عین حال روزه هم داشت. برخی بیماری‌های مغز و اعصاب از این جمله‌اند. اما دكتر كتایون علی‌خانی، متخصص مغز و اعصاب این گونه هشدار می‌دهد که در برخی از این بیماران ، مانند افراد مبتلا به صرع ، مصرف سر وقت و به موقع داروهای ضد تشنج در طول شبانه‌روز الزامی است و مصرف داروهای آهسته ‌رهش پاسخگو نیست. به همین علت روزه گرفتن برای این بیماران توصیه نمی‌شود ؛ به خصوص اینکه تغییرات قند خون ،‌ املاح و الكترولیت‌ها در بدن ، بر آستانه تشنج بیمار تاثیرگذار است. به گفته متخصصان مغز و اعصاب، 99 درصد بیماران مبتلا به صرع به همین دلایل، قادر به روزه‌داری نیستند. اما در بیماران مبتلا به ام-اس كه مشكل خاصی ندارند، چون گرفتاری آنان عمدتا در سیستم اعصاب مركزی است، هیچ منعی برای روزه‌داری وجود ندارد؛ با این حال، بهتر است قبل از روزه‌داری با پزشك معالج خود در این باره مشورت کنند. گرسنگی طولانی مدت ، ممکن است در برخی بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی، سبب عود حملات آنها شود. بنابراین بیماران میگرنی با علایم شدید و یا میگرن‌های پیچیده با علایم مغز و اعصاب نمی‌توانند روزه‌ بگیرند. ولی بیماران تحت درمان، می‌توانند بدون نگرانی در ایام ماه مبارك رمضان روزه بگیرند.