شما در نماز بعد از حمد چه سوره ای را میخوانید؟
«و الضّحى»، و «انشراح» در نماز بعد از حمد یک سوره حساب می‌شود و سوره «فیل» و «قریش» نیز یک سوره. و گفتن «بسم الله الرّحمن الرّحیم» در میان هر یک از این سوره‌ها واجب است. پس نمازگزار نمی‌تواند هر کدام از آنها را به تنهایى در یک رکعت نماز بخواند، بلکه بعد از خواندن سوره حمد، اول بایستى سوره «فیل» و سپس سوره «قریش» را بخواند؛ و همین‌گونه است حال دو سوره «الضحى» و «الانشراح» که نمازگزار باید اول سوره «الضحى» و سپس سوره «انشراح» را با آن بخواند.
سوال: آیا می‌توان در دو رکعت اول نماز به جای یک سوره، دو یا چند سوره بخوانیم؟
در نماز واجب، خواندن بیش از یک سوره، کراهت دارد و برخی از مراجع (آیة الله سیستانی دام ظله) معتقدند بنابر احتیاط واجب بیش از یک سوره خوانده نشود، اما در نماز مستحبی مانعی ندارد.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:
حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
خواندن بیشتر از یک سوره در یک رکعت از نماز واجب بنابر اقوا جایز، ولى مکروه است، بر خلاف نماز مستحبى که کراهت هم ندارد و احتیاط مستحب آن است که در نماز واجب خواندن بیش از یک سوره را ترک کند.
حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
در رکعت اول و دوم نمازهای واجب یومیه، انسان باید اول حمد و بعد از آن سوره و ـ بنابر احتیاط واجب ـ یک سوره تمام بخواند. و سوره «الضحی» و «الم نشرح» و همچنین سوره «فیل» و «لاِیلاف» در نماز ـ بنابر احتیاط واجب ـ یک سوره حساب می‌شود .
حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
خواندن دو سوره و بیشتر در یک رکعت از نماز فریضه مکروه است، و احتیاط در ترک است.
در نافله مانعی ندارد.
حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
در نماز واجب خواندن بیش از یک سوره کراهت دارد و در نماز مستحبی مانعی ندارد. بلی دو سوره فیل و قریش و نیز والضحی و الم نشرح در نماز واجب حکم یک سوره دارد.
سوال: کدام سوره‌ها از قرآن هستند که در نماز یک سوره حساب می‌شوند؟ و کدام سوره‌ها از قرآن هستند که در نماز نمی‌توان آن‌را نیمه کاره رها کرد و سوره دیگری خواند؟
1. «و الضّحى»، و «انشراح» یک سوره حساب می‌شود و سوره «فیل» و «قریش» نیز یک سوره. و گفتن «بسم الله الرّحمن الرّحیم» در میان هر یک از این سوره‌ها واجب است. پس نمازگزار نمی‌تواند هر کدام از آنها را به تنهایى در یک رکعت نماز بخواند، بلکه بعد از خواندن سوره حمد، اول بایستى سوره «فیل» و سپس سوره «قریش» را بخواند؛ و همین‌گونه است حال دو سوره «الضحى» و «الانشراح» که نمازگزار باید اول سوره «الضحى» و سپس سوره «انشراح» را با آن بخواند. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج 1، ص 543 – 544)
2. اگر نمازگزار بعد از حمد، مشغول خواندن سوره توحید (قل هو اللّه احد)، یا سوره کافرون (قل یا ایّها الکافرون) شود، نمی‌تواند آن‌را نیمه کاره رها کند و سوره دیگرى بجاى آن بخواند. ولى در نماز جمعه و نماز ظهر روز جمعه اگر از روى فراموشى به جاى سوره «جمعه» و «منافقین»، یکى از این دو سوره را بخواند، تا به نصف نرسیده، می‌تواند آن‌را رها کند و سوره جمعه و منافقین را بخواند. (امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج 1، ص 548)
سوال: اگر در نماز سهوا به جای حمد و سوره تسبیحات بخوانیم چه حکمی دارد؟
نظر به این که قرائت حمد و سوره در نماز از واجبات غیر رکنی است؛ لذا اگر حمد و سوره را فراموش کند و در رکوع متوجه شود نمازش صحیح است، امّا اگر پیش از خم شدن برای رکوع بفهمد باید حمد و سوره (و در جماعت فقط حمد) را بخواند و به رکوع برود و در جماعت اگر به سجده امام جماعت در آن رکعت برسد جماعتش صحیح است. (امام خمینى، سید روح اللّٰه، توضیح المسائل، ج1، ص 785)
