التهاب غده تیروئید یا تیروئیدیت را میتوان به سه گروه حاد ، تحت حاد و مزمن تقسیم بندی کرد. هر چند التهاب تیروئید ممکن است نهایتا منجر به کم کاری بالینی تیروئید شود، تظاهرات اولیه بیماری اغلب ناشی از آزاد شدن حاد T4 , T3 (هورمونهای تیروئید) و شبیه به پرکاری تیروئید است.
علایم شایع
-
بزرگیتیروئید
-
درد و حساسیت به لمس در غده تیروئید
-
تب
-
درد فک یا گوش (گاهی اوقات)
-
پرکاری تیرویید (ضربان قلب سریع ، عصبی شدن ، لرزش و کاهش وزن سریع)
علل
-
اختلال دستگاه ایمنی (به ویژه تیروییدیت هاشیموتو و پس از زایمان)
-
ویروسهای مختلف مثل اوریون و آنفلوانزا
-
عفونت باکتریایی غده تیرویید (نادر)
-
بیماری اخیر مثل سل یا هر عفونتی
-
بارداری
-
سابقه خانوادگی بیماری تیرویید
تشخیص
-
آزمونهای تشخیصی میتوانند شامل بررسیهای آزمایشگاهی خون ، برداشت و اسکن رادیونوکلئید تیروئید و سونوگرافی (بصورت نادر) باشند.
التهاب حاد تیروئید
التهاب حاد چرکی یک عارضه نادر عفونت خون است و با تب بالا ، قرمزی پوست روی غده تیروئید و درد موقع لمس تیروئید بروز میکند. تشخیص آن با کشت خون میباشد ولی در صورتیکه کشت خون منفی باشد میتوان با سوزن مقداری مایع از غده کشیده و آزمایش کرد. درمان این حالت دادن آنتیبیوتیک قوی و گاهی جراحی و برش غده (تیروئید) و تخلیه چرک است.
التهاب تحت حاد تیروئید
التهاب تیروئید به صورت تحت حاد که تیروئیدیت گرانولوماتو هم گفته میشود یک اختلال التهابی غده تیروئید است که معمولاً به دنبال عفونت ویروسی رخ میدهد و احتمالا ناشی از عفونت ویروسی است و در 90% موارد ظرف مدت چند ماه بطورکامل برطرف میشود. علائم مشخص آن تب و درد گردن (قسمت جلوی) و درد در موقع لمس تیروئید است. ممکن است بیمار علایم پرکاری تیروئید را داشته باشد.
سپس وضعیت تیروئید بین حالات طبیعی و کم کاری تیروئید نوسان میکند و سرانجام طبیعی میشود. درمان معمولا داروهای ضد التهابی (NSAIDها) هستند. در صورت شدید بودن علایم دوره کوتاهی از پردنیزون (کورتون) داده میشود و در مرحله کمکاری تیروئید درمان جایگزینی با لووتیروکسین ضرورت دارد.
تیروئیدیت مزمن
تیروئیدیت مزمن التهاب تیروئیدی مزمن که شامل تیروئیدیت هاشیموتو و تیروئیدیت لنفوسیتی است، (تیروئیدیت خودایمن نیز خوانده میشود) بر اثر تخریب ساختمان تیروئید توسط هجوم سلولهای لنفوسیت خون ایجاد میشود و موجب کم کاری تیروئید و گواتر میگردد. در اینجا علایم درد و حساسیت روی غده تیروئید وجود ندارد و بیشتر به صورت بزرگی غده تیروئید (گواتر) و علایم کم کاری تیروئید بروز میکند. درمان آن دادن لووتیروکسین است.
التهاب تیروئید متعاقب زایمان
التهاب تیروئید متعاقب زایمان از لحاظ علایم بالینی شبیه تیروئیدیت تحت حاد است. این بیماری ظرف 6 ماه اول پس از زایمان بروزمیکند و به ترتیب دارای سه مرحله پرکاری تیروئید ، کم کاری تیروئید و حالت تیروئید نرمال است. در برخی از موارد ممکن است فقط با کم کاری تیروئید بروز کند و برخی بیماران نیز دچار تیروئیدیت مزمن زمینهای هستند.
درمان
-
دارو درمانی به نوع تیروییدیت بستگی داد.
-
داروهای ضد تیروئید یا جایگزینی هورمون تیروئید بسته به نوع التهاب تیروئید
-
مسدود کنندههای بتا آدرنرژیک (بتا بلوکرها) برای سرکوب علایم تیروئید پرکار
-
آنتیبیوتیکها برای مقابله با عفونت در صورت لزوم
-
داروهای کورتیزونی برای کاهش التهاب (نادر)
-
آسپرین بادوز بالا برای کمک به کاهش التهاب
-
مسکن در صورت نیاز
-
جراحی برای برداشتن فشار وارد به نواحی مجاور گردن یا تخلیه آبسه (نادر)