واکنش هاى آلرژى نسبت به نیش زنبور بسیار شایع است. خطرناک ترین و عمده ترین عامل آلرژى، نیش زنبورهاى وحشى است و آلرژى نسبت به زنبور عسل که بیشتر در میان زنبورداران دیده مى شود در رده دوم قرار مى گیرد.براى بروز آلرژى لازم است فرد یک بار به وسیله زنبور وحشى یا زنبور عسل گزیده شود، و سپس حداکثر تا ۶ هفته وقت مى گیرد تا حساسیت به وجود آید. بنابراین در اولین گزش آلرژى رخ نمى دهد. زنبورهاى وحشى مى توانند چندبار انسان را بگزند، در حالى که زنبورهاى عسل هنگام نیش زدن، نیش خود را در پوست به جاى مى گذارند و بلافاصله مى میرند.
در اغلب موارد نیش زدن زنبور باعث تورم و درد در محل به خاطر یک واکنش سمى غیرحساسیتى به زهر زنبور مى شود. واکنش هاى حساسیتى به نیش زنبور ممکن است خفیف باشد و با درد و قرمزى موضعى پوست همراه باشد. در عین حال ممکن است واکنشى عمومى تر به همراه تورم، کهیر و قرمزى باشد که دو مفصل را در برمى گیرد.در موارد شدیدتر ممکن است کل بدن دچار تورم شود، تورم عروقى منتشرشده ، اشکال تنفس و آنافیلاکسى شدید با شوک و سقوط فشار خون به وجود مى آید. واکنش آلرژى نسبت به سم زنبور در طول ده دقیقه پس از گزیده شدن به وجود مى آید.
واکنش هاى شدید حساسیتى تهدید کننده حیات در افراد داراى آلرژى شدید، در افراد مسن، در افرادمبتلا به بیمارى هاى قلبى و عروقى و در موارد گزش هاى متعدد ممکن است روى دهد.در موارد واکنش هاى خفیف به سم زنبور تنها مصرف قرص هاى آنتى هیستامین کافى است، در حالى که در موارد واکنش هاى شدیدتر یا آنافیلاکسى ممکن است احیاى بیمار به تزریق آدرنالین، آنتى هیستامین، قرص هاى خوراکى کورتون و تزریق سرم نیاز داشته باشد.همه افرادى که به نیش زنبور آلرژى دارند باید دستبندهاى هشدار پزشکى (که وجود حساسیت بر روى آن ثبت شده است) و نیز یک سرنگ خودکار تزریق آدرنالین همراه داشته باشند.با استفاده تست خراش پوستى مى توان آلرژى فرد به سم زنبور وحشى یا عسل را تشخیص داد. متأسفانه این تست به اندازه تست ها براى مواد آلرژى زاى تنفسى دقیق نیست.
پیشگیرى از آلرژى به سم زنبور :
-
در تابستان ها از محل هایى که زنبورهاى وحشى در آنها فراوانند، به خصوص محل هاى پیک نیک، آشغالدانى ها و مکان هاى صرف غذا دورى کنید.
-
در بیرون از خانه از نوشیدن مایعات شیرین و چسبناک خوددارى کنید.
-
اگر زنبورى به شما نزدیک مى شود، وحشت زده نشوید، به جاى این که بى حرکت بایستید یا به آرامى از او دور شوید، با زدن ضربه اى او را بکشید.
-
هرگز پس از نیش زنبور ورزش نکنید یا حمام داغ نگیرید چرا که ممکن است واکنش به سم زنبور تشدید شود. اگر به کسى برخوردید که دچار آلرژى شدید (آنافیلاکسى) شده است، فوراً کمک خبر کنید، احیاى قلبى و ریوى انجام دهید و در صورت امکان به او آدرنالین تزریق کنید.
روش هاى حساسیت زدایى از آلرژى نسبت به سم زنبور بسیار مؤثر هستند. در این روش درمانى تزریق هایى براى حساسیت زدایى در یک دوره ۳ تا ۵ ساله انجام مى شود که معمولاً به بهبودى کامل آلرژى منجر خواهد شد. این درمان باید تنها در کلینیک هاى تخصصى آلرژى انجام شود چرا که ممکن است واکنش هاى شدیدى در هنگام تزریق به وجود آید.
