محیط سایبری یا اینترنتی در کشورمان,فضای مجازی نیز نامیده شده است. اتلاق واژه مجازی به این محیط به این دلیل است که از مرزهای فیزیکی و جغرافیائی دست و پاگیردر این محیط خبری نیست و کاربران می توانند فارغ از تشریفات و هزینه های مرسوم در دنیای فیزیکی, به هر گوشه عالم سفر کرده و از جدید ترین یافته ها و تحولات آگاه گردند
واضح است که بکاربردن واژه مجازی مطلقا به معنی بی حد و حصر بودن ارتباطات موجود در این فضا نبوده و محیط مجازی نیز همانند فضای فیزیکی, تابع هنجارهای موجود در کشورها خواهد بود
اگر می بینید یک کاربر آمریکائی بسادگی تصویر یا ویدوئویی از زندگی خصوصی خود را در شبکه های اجتماعی بار گذاری می کند, یا به خود این اجازه را می دهد که با هر لفظ و بیانی دیگران را مورد خطاب قرار دهد, به این هم توجه کنیم که همین موضوعات در محیط فیزیکی جامعه آمریکائی امری عادی و متداول تلقی می شود.
به دیگر سخن ,قرار گرفتن در حال و هوای فضای سایبری که ساخته و پرداخته و برخواسته از فرهنگ و سبک زندگی غربیست, نباید کاربران اینترنتی ایرانی مسلمان را به حدی در خود غرق کند که سابقه و پشتوانه درخشان فرهنگی و اعتقادی خود را فراموش کرده و با تسلیم در برابر فضای فکری حاکم بر محیط های اینترنتی , میان هنجارهای جامعه اسلامی در فضای حقیقی و تراکنش های کاربران در محیط سایبری تناقض ایجاد شود.
وجود شکاف و تعارض میان عملکردهای افراد در محیط فیزیکی و فضای مجازی, اتفاق بسیار خطرناکی ست که در دراز مدت شیرازه های فرهنگی جوامع را از هم خواهد پاشید.
جدید بودن فضای مجازی و ویژگی های منحصر بفردی که این محیط جدید برای کاربران فراهم نموده است هیچگاه نباید آنقدر ما را شیفته و فریفته کند که اختیار از کف داده و با توهم اینکه فضای مجازی, عرصه ای منفک از فرهنگ و آداب وسنن ماست, دست و قلم و عمل خود را آنقدر باز بگذاریم که در این گشاده دستی سایبری, همه هنجارهای جامعه را به باد فنا بسپاریم.
نوع ارتباط میان مردو زن, رعایت حرمت ها در روابط میان افراد و مهم تر از همه پرهیز از غیبت و بدگوئی از هم کیشان مسلمان, جزو اصول مسلم مسلمانی ماست. ملت ایران نوادگان و وابستگاه همان علمائی هستند که وقتی در مجلسی غیبت مومن می شد, برای توبه به درگاه الهی چهل روز روزه می گرفتند. مگر می شود این ملت با این سابقه فرهنگی و اعتقادی, در فضای سایبری روند دیگری در پیش بگیرد؟
متاسفانه برخی کاربران ایرانی با سوء برداشت از ویژگی مهم این فضا, یعنی غیر متمرکز بودن, به خود این اجازه را می دهند که حریم های اخلاقی موجود در جامعه اسلامی را در تراکنش های سایبری خود در این محیط جدید, لحاظ نکرده و اعمال خود را در این عرصه جدید,بی پیامد فرض کنند.
باید بپذیریم رعایت حریم خصوصی افراد, حفظ حریم های شرعی میان زن و مرد و حفظ کرامت افراد, ارزش های پسندیده ایست که حقیقی یا مجازی بودن فضا, مطلقا در رعایت آن دخیل نیست. بی تردید کوتاهی در مراقبت از این حدود, سرسلسله تحولات نامبارکی ست که هنجارهای فرهنگی کشور در محیط حقیقی را نیز مورد تهدید قرار خواهد داد.
بررسی تراکنش های سایبری کاربران ایرانی نشان می دهد دو رویکرد نامناسب به سرعت در فضای مجازی در حال بسط و توسعه است که باید همه کاربران نسبت به آنها حساس تر باشند:
مقوله اول نوع ارتباط و سبک گویش و محاوره بین کاربران مرد و زن در این محیط است.
بر خلاف تصور متداول, پاک ماندن در فضای مجازی تقوائی دو چندان می خواهد. ولی برخی کاربران رعایت حرمت های شرعی با نامحرمان را تنها محدود به فضای فیزیکی و حقیقی جامعه کرده و در مراقبت از این حدود در فضای مجازی, خود را فارغ بال احساس کرده اند. استمرار برخوردهائی از این دست, فضای اینترنت را به محیط آسیب های جدی اخلاقی برای نسل جوان و نوجوان کشور تبدیل خواهد کرد.
مقوله دوم هم گشاده دستی عده ای از کاربران در اظهار نظرها و موضع گیری ها در فضای مجازیست.
همه قبول داریم که آزادی افراد در اظهار نظرها باید محترم شمرده شود ولی مفهموم آزادی بدون در نظر گرفتن خطوط قرمز نتیجه ای جز هرج و مرج در پی نخواهد داشت. لکن متاسفانه شاهدیم عده ای این خطوط قرمز-که همان حفظ شان افراد و احترام آنان است-را رعایت ننموده و به بهانه های مختلف همچون مصلحت و ضرورت, در انتخاب واژگان برای مخاطب قرار دادن افراد یا جریانها, بی مبالاتی می کنند.
این ناهنجاری ,مقوله مهمی ست که رهبر معظم انقلاب هم در فرمایشات خود با این مضمون مورد تاکید قرار داده اند: واقعا یکی از چیزهایی که همه مان باید به مردم بگوئیم و یاد بدهیم که توجه کنند این است که به صرف توهم اینکه حالا این کار مصلحت دارد، دستشان را، قلمشان را و یا وبلاگشان را آزاد نکنند که هر چه به ذهنشان آمد آن را بگویند. اینجور نیست. چون وسایل مدرن امروز همه مشمول همین حکم است.
یعنی خواندن وبلاگ نیز مثل خواندن کاغذ است، کتاب است، نامه است. مثل شنیدن حرف است. استماع غیبت شامل همه اینها می شود. یعنی ملاک استماع در همه اینها وجود دارد.
بدین ترتیب لازم است همه ما در عملکردهای خود در فضای سایبری بازنگری کرده و با نگاهی نو, به این محیط فریبنده نگریسته و همواره به این نکته توجه داشته باشیم که نباید میان هنجارهای اعتقادی و اخلاقی جامعه ما در فضای مجازی و محیط حقیقی هیچ تناقضی احساس شود.
=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=
