دستور پخت‌های متفاوتی از این آش در کتب مختلف وجود دارد که در آن از بلغور، آرد ، کلم برگ پخته و بعضی مواد دیگر استفاده می‌شود. ولی طریقه اصلی و سنتی پخت این غذا همین دستورالعمل است.
مواد لازم برای ۶ نفر:
نخود: ۲۵۰ گرم
سبزی (تره ، جعفری و شوید): ۷۰۰ گرم
برنج: یک پیمانه
دوغ تازه ترش: ۲ لیتر
نمک، فلفل، سیر تازه خرد شده به مقدار لازم
طرز تهیه:
نخودها را از شب قبل خیس کنید و چند بار آب آنها را عوض کنید.
برنج را نیز از شب قبل با آب و مقداری نمک خیس کنید.
فردا نخودها را در ظرف مناسبی بریزید تا همراه ۶ لیوان آب بپزد.
بعد از اینکه نخودها نرم شدند (تقریبا پختند)، برنج را به آن اضافه کنید و صبر کنید تا برنج کاملا مغز پخت شود.
دقت کنید که آب آش زیاد نباشد و جا برای اضافه کردن دوغ داشته باشید.
بعد از اینکه برنج کاملا مغز پخت شد، سبزی خرد شده را به آش بیفزایید و در ظرف را نیمه باز بگذارید تا سبزی‌ها رنگشان تیره نشود.
۱۵ دقیقه قبل از آماده شدن آش، دوغ را به آش بیافزایید و مرتب هم بزنید تا کاملا با آش مخلوط شود.
وقتی دوغ را اضافه کردید، در ظرف باید کاملا باز باشد تا دوغ دچار تغییر شیمیایی نشود (اصطلاحا نبُرد).
بعد از حدود ۱۵ دقیقه، نمک و فلفل غذا را اضافه کنید.
موقع سرو کردن، سیر تازه خرد شده را به آن اضافه کنید.
نکات:
این آش بیشتر در آذربایجان غربی پخته می‌شود و جزو غذاهای اصیل و محلی این منطقه می باشد.
در سرعین و چندین شهرستان اطراف اردبیل، مقدار برنج را خیلی کمتر از این می‌ریزند تا آش کاملا رقیق باشد. ولی در اردبیل و بخش‌های دیگری از این استان، مقدار برنج به همین اندازه است.
این آش به دلیل داشتن مقدار زیادی دوغ و سیر باعث افت شدید فشار خون می‌شود. بنابراین در خوردن آن زیاده‌روی نکنید.
اگر گذرتان به گردنه حیران افتاد، خوردن آش دوغ‌های گردنه را فراموش نکنید.
