اخلاق کارمندي و احترام به مراجعين
تلاشتان را ارج مي نهيم و روحيه معنوي و رو به كمال شما را مي ستاييم و براي شما در اين مسير آرزوي توفيق روزافزون داريم. در پاسخ به سوال شما ابتدا توجه شما را به چند امر مهم جلب مي‌كنيم.
اخلاق از جمله علوم اجتماعي است و از چگونه بودن و چگونه زيستن انسان سخن ميگويد و بر تعديل غرايز و تصحيح رفتار آدمي مي پردازد.
به عبارت ساده و مختصر اخلاق شامل شناخت صحيح از ناصحيح و آنگاه انجام صحيح و درست و ترك ناصحيح و نادرست است. بنابرين اخلاق كارمندي و اداري عبارت از چگونه كار كردن در اداره مي باشد.
با ذكر اين مطلب كه توسعه و گسترش اخلاق اداري بهترين رهنمائي فرهنگ عمومي است با توجه به روسأ و كاركنان اداري كه در هر رده يا مراتب اداري قرار دارند اگر آنها وظايفشان را به وجه احسن آن يعني به عنوان يك مسؤليت و يا امانت بدانند و از آن سؤ استفاده نكنند و آنرا وسيله عزت مندي و يا از كار كردن در همان رشته احساس رضايت نمايند و اين خود باعث بهبود اخلاق اداري در اداره ميشود احساس رضايت از كار، نيكو پنداشتن امور، مسؤليت پذيري و پاسخ گوي از اموريكه عهده دار آن ميباشند خود تبعات مثبت در اداره وانمود خواهد كرد.
بنابرين بايد گفت كه يگانه چيزيكه بايد به آن توجه داشت اخلاق اداري در نظام اداري يك كشور است.
اخلاق اداري مطلوب زماني بوجود ميايد كه كاركنان نظام اداري يك كشور به مردم از نظري درست بنگرند و خود را خدمتگزار و وكيل مردمان بدانند در اين صورت اخلاق اداري ظهور مي نمايد كه با تلاش مداوم و پيوسته و دوري از هر نوع سستي و كوتاهي در انجام امور و با مسؤليت خواهد بود.
مهمترين مبنا در پيشرفت اخلاق اداري تصحيح بينش كاركنان نسبت به خودشان، مردمان، مسؤلان و وظايف شان است زمانيكه ديد انسان به مردم، مافوق مسائل مادي بوده و اصلاح شود و با نگاهي پاك به امور فوق نظاره كند و عمل نمايند كار كردن به مثل خدمت نمودن و عبادت كردن است و اين خود سبب رشد در اداره و توسعه اخلاق در اداره ميشود.
چگونه بايد چنين حالت را بوجود آورد در حالي كه يكي از ضروريات مبرم در جامعه ما شمرده ميشود.! بنابرين بايد گفت كه اگر اخلاق اداري در زندگي كاري يك كارمند وجود داشته باشد كار كردن با رضايت شغلي از يك طرف و احساس رضايت مندي از خود، از مردم و از سوي ديگر اينكه توجه به اموريكه بايد در نظر گرفته شود حفظ و رشد كرامت كاركنان اداري و ترميم و تقويت كرامت ايشان است كه اگر كاركنان خود را كريم ببينند كريمانه رفتار ميكنند و كرامت را با هيچ چيزي تبديل و معاوضه نميكنند و كاركنان اداري در رفتار شان با ارباب رجوع شكيبائي داشته باشند و خود شان را مانند وكيل در مقابل موكلان شان جوابگو بدانند و اين احساس در وجود شان باشد كه خدمتگزار مردم اند نه فرمانرواي مردم.
در نظام اداري آن چه در راس مناسباب در روابط و رفتار اداري حاكم است حرمت نگهداشتن و حفظ حقوق مردمان است هر يك از كاركنان دولت در هر مرتبه و جايگاهي كه قرار دارند اگر حافظ حقوق و حرمت ارباب رجوع باشند يك نظام اداري مبتني بر اخلاق ظهور خواهد كرد پايدار باقي خواهد ماند.
«اصول اخلاق اداري»
بطور مختصر اصول اخلاق اداري عبارتند از:
1. امانت داري
امانت داري يكي از اركان اساسي اخلاق است بايد كار و مسؤليت را امانت بدانيم و آنرا به خوبي انجام دهيم.
2. خدمتگذاري
فلسفه وجودي نظام اداري خدمتگذاري به مردم است همه كاركنان در هر مرتبه كه قرار دارند خود را خادمان مردم بشمارند و جايگاه و موقعيت خود را نعمتي بدانند كه اين خود وسيله خدمت به مردم است.
3. مسؤليت پذيري
مسؤليت پذيري در اداره يك اصل مطرح شده است به شكلي كه هر نوع بي مسؤليتي به مفهوم بيرون شدن از مسير اصلي اخلاق اداري است.
4. انضباط كاري
انضباظ كاري يكي از عمده ترين آداب اخلاق اداري بشمار ميرود يعني دسپلين، نظم و تربيت و پرهيز از هر گونه سستي و بي ساماني در كار ميباشد كه هيچ اداره بدون انضباط اداري پا به عرصه وجود نخواهد گذاشت چنانچه امبرالمومنين (ع) مي فرمايد.
(( كار هر روز را در همان روز انجام ده، زيرا هر روز كاري مخصوص به خود دارد))
5. پيگيري
هيچ امري بدون پيگيري به نتيجه مطلوب نخواهد رسيد اهداف اداري جزء با تلاش و پيگيري تحقق نمي يابد.
نظام اداري نبايد به گونه اي باشد كه مردم سردرگم شوند و كارشان معطل گردد و به سرگرداني گرفتار شوند حبس كردن امور و متوقف ساختن كار ها از بزرگترين آفات نظام اداري است كه جزء با روحيه پيگيري جدي رفع نميگردد.
6. مهرورزي
اگر كاركردن در اداره با محبت ومهر توأم باشد موجب پيوند قلب ها ميشود و در رفتار و مناسبات اداري انقلاب معنوي برپا خواهد شد.
بهترين اجتماع آن اجتماعي است كه با نيروي محبت اداره شود محبت زعمأ بر مردم و محبت مردم نسبت به زعمأ موجب ادامه حيات حكومت هايشان ميشود.
7. حوصله مندي و بردباري.
هر كس كه در هر مرتبه از سلسله مراتب اداري قرار بگيرد بايد حوصله مند و بردبار در تمام امور باشد و در برابر احتياجات و خواست هاي مردم تحمل فراوان داشته باشد
بنابرين يك نظام اداري ارزشمند نظام است كه بر اعمال و رفتار كارگزاران و كاركنانش بردباري حاكم باشد.
8. عدالت خواهي
بلاخره بايد گفت كه عدالت و انصاف در روابط اخلاق اداري يك اصل عمده بشمار ميرود و بدون آن نظام اداري از هم مي پاشد و هر نوع فساد گريبانگير آن ميشود، حاكميت عدالت در نظام اداري و حفظ حقوق ديگران همانندحقوق خود است حقوق طرفين را يكسان و برابر رعايت كردن اين مهمترين قاعده است كه حافظ سلامت و قوت نظام اداري و مايه پيوند دلها است اگر اين قاعده رعايت شود هيچ مشكل در نظام اداري كشور مان وجود نخواهد داشت چنانچه خداوند(ج) در قرآن پاك در سوره النحل آيه 89 ميفرمايد ترجمه :
(( به تحقيق خداوند (ج) شما را به عدالت ونيكوكاري ها فرمان ميدهد))
9. خوشخويي و خوش رفتاري
خوشخويي و رفتار خوش يكي از رمز هاي موفقيت يك كارمند با ارباب رجوع ميباشد چنانكه اخلاق نيكو، برخورد مناسب، كلام نرم، رفتار شايسته، گفتار مؤدبانه،چهره گشاده با مشتريان و ارباب رجوع يكي از اصول عمده اخلاق اداري ميباشد بايد توجه داشت شخص مقابل شما از برخورد با شما آزرده نشود.
بالاخره نيكو و به جا سخن گفتن و نفي خودكامگي نيز يكي از صفات شايسته اخلاق اداري در اداره ميباشد، در نتيجه تمام اين خوبي ها را در تمسك به اسلام عزيز ميتوان دريافت.
