نان حلال خیلی خیلی خوب است.
 من نان حلال را خیلی دوست دارم.
ما باید همیشه دنبال نان حلال باشیم.
مثل آقا تقی. آقاتقی یک ماست‌بندی دارد.او همیشه پولِ آبِ مغازه را سر وقت می‌دهد تا آبی که در شیرها می‌ریزد و ماست می‌بندد حلال باشد.
آقا تقی می‌گوید: آدم باید یک لقمه نان حلال به زن و بچه‌اش بدهد تا فردا که سرش را گذاشت روی زمین و عمرش تمام شد، پشت سرش بد و بیراه نباشد.
 دایی من کارمند یک شرکت است. او می‌گوید: تا مطمئن نشوم که ارباب رجوع از ته دل راضی شده، از او رشوه نمی‌گیرم.آدم باید دنبال نان حلال باشد.
 دایی‌ام می‌گوید: من ارباب رجوع را مجبور می‌کنم قسم بخورد که راضی است و بعد رشوه می‌گیرم!

عموی من یک غذاخوری دارد.عمو همیشه حواسش است که غذای خوبی به مردم بدهد. او می‌گوید: در غذاخوری ما از گوشت حیوانات پیر استفاده نمی‌شود و هر چه ذبح می‌کنیم کره الاغ است که گوشتش تُرد و تازه است و کبابش خوب در می‌آید.او حتماً چک می‌کند که کره الاغ‌ها سالم باشند وگرنه آن‌ها را ذبح نمی‌کند.عمویم می‌گوید: ارزش یک لقمه نان حلال از همه‌ی پول‌های دنیا بیشتر است!! آدم باید حلال رو حروم نکند.
عمو می‌گوید: تا پول آدم حلال نباشد، برکت نمی‌کند. پول حرام بی‌برکت است.
من فکر می‌کنم پدر من پولش حرام است؛ چون هیچ‌ وقت برکت ندارد و همیشه وسط برج کم می‌آورد.تازه یارانه‌ها را خرج می‌کند و پول آب و برق و گاز را نداریم که بدهیم.
ماه قبل گاز ما را قطع کردند چون پولش را نداده بودیم.
 دیشب می‌خواستم به پدرم بگویم: اگر دنبال یک لقمه نان حلال بودی، پول ما برکت می‌کرد و همیشه پول داشتیم؛ اما جرأت نکردم.
 ای کاش پدر من هم آدم حلال خوری بود.

پیامبر اكرم صلّی ‌الله‌ علیه ‌وآله

العِبادَةُ سَبْعُونَ جُزْءاً أفضَلُها طَلَبُ الْحَلالِ.

عبادت هفتاد قسمت دارد كه برترین آنها طلب روزی حلال است.

There are seventy branches of worship, the best of which is seeking for lawful sustenance

  تهذیب، ج6، ص324

            اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم

کو گوش شنوا؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

نان حلال

نان حلال

نان حلال

نان حلال

آرزو!

پیامبر اكرم صلّی ‌الله‌ علیه ‌وآله

"عبادت 10 جزء دارد، که 9 جزء آن طلب روزی حلال است"

بحارالأنوار: 103 / 9 / 37 منتخب میزان الحکمة:236

    اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم

تاثیر لقمه حلال و حرام

مال حرام رشد و برکتی نخواهد داشت.

درباره‌ی مال حرام در حدیثی داریم که « إِنَّ الْحَرَامَ لَا یَنْمی وَ إِنْ نَمَى لَا یُبَارَکُ لَهُ فِیهِ ؛ مال حرام رشد نمی کند و زیاد نمی شود و اگر هم رشد کند ، برکت  نخواهد داشت. » ^۱

 لقمه ی حرام ، حرف های امام معصوم را بی اثر می کند

امام حسین پیش از ظهر عاشورا در کربلا صحبت‌های زیادی کرد ولی هیچ کدام اثر نمی ‌کرد. در آخر حضرت فرمودند: « فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُکُمْ مِنَ الْحَرَامِ ؛ چون شکم‌های شما از حرام پرشده است ، حرف‌های من در شما اثر نمی گذارد.»^۲

 لقمه ، در نسل آدمی تأثیر دارد

« کَسْبُ الْحَرَامِ یَبِینُ فِی الذُّرِّیَّةِ ؛ مال حرام در فرزندان آشکار می شود و روی آن‌ها اثر می ‌گذارد.»^۳

 عبادت همراه مال حرام ، اثری ندارد

پیامبر(ص) فرمودند: « الْعِبَادَةُ مَعَ أَکْلِ الْحَرَامِ کَالْبِنَاءِ علَى الْمَاء ؛ کسی که مال حرام می خورد و عبادت هم می کند، مثل کسی است که روی آب ، ساختمان می سازد. »^۴

امام صادق فرمودند: « تَرْکُ لُقْمَةِ حَرَامٍ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى مِنْ صَلَاةِ أَلْفَیْ رَکْعَةٍ تَطَوُّعاً ؛ ترک لقمه‌ی حرام، نزد خدا بهتر از خواندن هزار رکعت نماز مستحبی است.»^۵

 روزی هرکس ، حلال مقدّر می شود

«إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَى قَسَمَ الْأَرْزَاقَ بَیْنَ خَلْقِهِ حَلَالًا وَ لَمْ یَقْسِمْهَا حَرَاماً فَمَنِ اتَّقَى اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ صَبَرَ أَتَاهُ اللَّهُ بِرِزْقِهِ مِنْ حِلِّهِ وَ مَنْ هَتَکَ حِجَابَ السِّتْرِ وَ عَجَّلَ فَأَخَذَهُ مِنْ غَیْرِ حِلِّهِ قُصَّ بِهِ مِنْ رِزْقِهِ الْحَلَالِ وَ حُوسِبَ عَلَیْهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ ؛ خداوند عزیز و با عظمت خلایق را آفرید و روزی آن‌ها را نیز به صورت حلال برای آنها قرار داد. پس اگر کسی چیزی از حرام مصرف کند به همان میزان از حلال محروم می‌شود و در قیامت نیز مورد ملامت خداوند قرار خواهد گرفت.»^۶

 به حرام متوسل نشوید!

اینطور نیست که اگر به حرام متوسل شویم ، زودتر به راحتی و رفاه می ‌رسیم .

مثل متوسل شدن به حرام برای رسیدن زودتر به روزی ، مانند مثل رانندگانی است که تند رانندگی می ‌کنند به گمان آنکه زودتر به منزل برسند ولی در راه تصادف می ‌کنند و گاه نیز، هیچ گاه به منزل نمی رسند  .

امام صادق فرمودند: « تَرْکُ لُقْمَةِ حَرَامٍ أَحَبُّ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى مِنْ صَلَاةِ أَلْفَیْ رَکْعَةٍ تَطَوُّعاً ؛ ترک لقمه‌ی حرام، نزد خدا بهتر از خواندن هزار رکعت نماز مستحبی است.»

فردی که بهشت را برای خود ضمانت کرد!

در جلد پنجم کتاب فروع کافی  آمده است :

شخصی از کارمندان دستگاه بنی امیه ودرعین حال از  از طرفداران امام صادق (ع) بود.

این شخص دوستی داشت که با امام صادق رابطه داشت و از او خواهش کرد که ترتیب ملاقاتش را با امام بدهد تا با امام دیداری داشته باشد . وقتی امام اجازه‌ی ملاقات را به این فرد داد ، به خدمت امام رسید . به امام عرض کرد که مدتی را در دستگاه طاغوت گذرانده و وضع مالی خوبی به دست آورده است و از امام خواست که مال او را حلال کند .

 امام صادق فرمودند: توبه و حلال شدن مال شما به این است که آن چه از حرام به دست آورده‌ای ، حتی لباسی را که در تن داری ، بدهی.

توبه کسی که مال حرامی را به دست آورده این نیست که گریه کند ، یا گنبد مساجد را کاشی کند یا این که شب‌های جمعه دعای کمیل بخواند ویا برای امام حسین (ع) و اهل بیت خرج کند ، توبه تنها اشک نیست ، البته نشانه‌ی پشیمانی می‌باشد ولی ندامت خالی فایده‌ای ندارد.

مالی که از رشوه و ظلم به مردم جمع آوری شود، حرام است.

امام صادق به این جوان فرمود: اگر این گونه توبه کند، خود حضرت ، بهشت را برایش ضمانت می کند .

 جوان نیز پذیرفت وتمامی اموالی را که صاحبان آن‌ها را می‌شناخت به صاحبانشان برگرداند و با اجازه‌ی امام اموالی که صاحبان آن‌ها را نمی ‌شناخت ، از طرف آنها صدقه داد تا جایی که حتی لباس خود را نیز تحویل داد و از شغلش استعفا داد .

بعد ازمدتی این شخص بیمار شد و در موقع احتضار به دوستش گفت: که امام صادق به وعده‌ی خود عمل کرد و من در جایگاه خود را در بهشت می بینم .

 کارکردن عار نیست

به امام صادق گفتند : آقا جان شما چرا کار می کنید ؟ امام فرمودند: « لِأَسْتَغْنِیَ عَنْ مِثْلِکَ ؛ زحمت می ‌کشم تا از مثل شماها بی نیاز باشم. »^۷

حضرت امیرالمؤمنین فرمودند: « طُوبَى لِمَنْ ذَلَّ فِی نَفْسِهِ وَ طَابَ کَسْبُهُ ؛ خوشا به حال کسی که در درون تکبر نداشته باشد و بنده‌ی خدا باشد و کسب و کار حلال داشته باشد.»^۸

در جایی می فرمایند: «مَنْ أَکَلَ مِنْ کَدِّ یَدِهِ کَانَ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی عِدَادِ الْأَنْبِیَاءِ وَ یَأْخُذُ ثَوَابَ الْأَنْبِیَاءِ ؛ اگر کسی با دستش کار کند و روزی بخورد ، در روز قیامت در زمره و گروه انبیا است و خدا ثواب انبیا را به او می دهدَ» ^۹

در جای دیگر فرمودند :« الْکَادُّ عَلَى عِیَالِهِ کَالْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ ؛ کسی که کار می ‌کند تا خرجی زن و بچه‌اش را پیدا کند ، مثل کسی است که در جبهه می‌جنگد » ^۱۰

 جمله ای عجیب و تکان دهنده !

پیامبر فرمود:« مَنْ کَسَبَ مَالًا مِنْ غَیْرِ حِلِّهِ أَفْقَرَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ ؛ کسانی که نان حلال را رها می ‌کنند و به دنبال حرام می ‌گردند ، به خیال این که از راه حرام درآمد پیدا کنند ، خدا به فقر مبتلایشان می‌کند.» ^۱۱

 برای مال حرص نزنید!

امام صادق علیه السلام فرمود: «مَنْ بَاتَ سَاهِراً فِی کَسْبٍ وَ لَمْ یُعْطِ الْعَیْنَ حَظَّهَا مِنَ النَّوْمِ فَکَسْبُهُ ذَلِکَ حَرَامٌ ؛ کسی که شب‌ها نمی خوابد ، کمی خوابش می برد و بیدار می ‌شود حق چشمش را نمی دهد، درآمدش گوارا نیست و حرام است. »^۱۲ (البته این حرام ، حرام فقهی نیست ،بلکه حرام اخلاقی می باشد.)

داده‌ها، دلیل لطف خدا و گرفتن‌ها ، دلیل قهر خدا نیست!

بعضی‌ها می‌گویند: اگر خدا دوستمان نداشت به ما نمی داد .در جواب این دوستان باید گفت : داده‌ها دلیل بر این نیست که خدا شما را دوست دارد ، زیرا که در عالم رزق و روزی چند اصل وجود دارد ؛

چند نوع اصل داریم :

۱- اصل استدراج :

 قرآن می ‌فرماید : گاهی از اوقات وقتی بخواهیم کسی را اذیت کنیم به او مال فراوان می دهیم : «إِنَّما یُریدُ اللَّهُ لِیُعَذِّبَهُمْ بِها فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا ؛ فقط خدا اراده کرده است که این‌ها را عذاب دهد.» ^۱۳

۲-  رزق دو نوع است : قطعی و اکتسابی

 یک سری روزی ها قطعی است ، یعنی هر کاری کنیم ، این را خدا مقدر کرده است ؛ «وَ ما مِنْ دَابَّةٍ فِی الْأَرْضِ إِلاَّ عَلَى اللَّهِ رِزْقُها » ^۱۴

خداوند اکسیژن را رزق ما قرار داده است ، چشم‌های سالم ، گوش شنوا، سلامتی و جوانی داده است . این ها رزق هایی است که از جانب خداوند به شکل قطعی به انسان داده شده است .

 اما یک سری رزق‌ها اکتسابی است .

وقتی می گوییم : روزی دست خداست ، معنایش این نیست که دنبال روزی نرویم .

به عبارتی باید در حد توان برای کسب روزی کار و تلاش کرد اما نباید برای آن حرص زد و طمع پیدا کرد .

حضرت امیرالمؤمنین فرمودند: « طُوبَى لِمَنْ ذَلَّ فِی نَفْسِهِ وَ طَابَ کَسْبُهُ ؛ خوشا به حال کسی که در درون تکبر نداشته باشد و بنده‌ی خدا باشد و کسب و کار حلال داشته باشد»

۳- در فرهنگ قرآن ، فقط خوردنی ها رزق نیست ، هرچه خدا بدهد ، رزق است .

گاهی ممکن است ببینید یک کسی کنار خیابان خوابیده است و خانه ندارد ولی چنان آرامشی وجود او را فراگرفته  که انگار او هیچ غصه‌ای در زندگی ندارد. خدا به یکی این طور خواب می‌دهد.

به یکی هم یک متکا پَر و یک تشک نرم و یک تختخواب و یک چراغ خواب آنچنانی می ‌دهد. ولی تا یک قرص نخورد خوابش نمی ‌رود.

فردی ، خواب روی آجر رزق او است . اما برای دیگری خواب روی متکای پَرودر خانه و اتاق خواب آن چنانی، رزق نیست و آرامشی ندارد .

 دلایل کمی رزق

 بعضی ها رزقشان کم است ، کاسبی می‌کنند ، ورشکست می‌شوند. مسافرکشی می ‌کنند ، تصادف می‌کنند.

به هر دری می زند ، نمی ‌شود.

 دلائلی دارد: ۱- ممکن است به خاطر آزمایش باشد .

۲- گاهی ممکن است به خاطر این باشد که سوء نیت دارد.

حدیث داریم که هرکسی خیر خواه مردم باشد ، خدا روزی او را وسیع می‌کند.

۳- برای این است که جلوی طغیان گرفته شود . قرآن می فرماید : «وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ ؛ اگر خداوند رزق مردم را توسعه بدهد ،  یاغی می شوند.» ^۱۵

۴- گاهی به خاطر کفران نعمت است

گاهی اوقات خداوند نعمتی را به ما می دهد و ما آن را کفران می کنیم .

 قرآن می گوید : «فَبِظُلْمٍ مِنَ الَّذینَ هادُوا حَرَّمْنا عَلَیْهِمْ طَیِّباتٍ أُحِلَّتْ لَهُمْ وَ بِصَدِّهِمْ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ کَثیراً ؛ به خاطر این که یک عده ظلم کردند ، ما یک سری چیزها رااز  آن‌ها تحریم کردیم و از آنها گرفتیم.» ^۱۶

در جای دیگری می فرماید :«فَکَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذاقَهَا اللَّهُ لِباسَ الْجُوعِ وَ الْخَوْفِ بِما کانُوا یَصْنَعُونَ ؛ نعمت‌ها را کفران کردند»^۱۷

 ۵- به خاطر این است که وقتی به او دادیم ، یتیم نوازی نکرد ؛«کَلاَّ بَلْ لا تُکْرِمُونَ الْیَتیمَ ؛ به یتیم‌ها سرکشی نکردید »^۱۸

۶- به او دادیم ، اما فقرا را ندید ؛« وَ لا تَحَاضُّونَ عَلى‏ طَعامِ الْمِسْکینِ ؛ به فقرا کمک نکردید» ^۱۹

 نظر اسلام در مورد مال چیست؟

مال خوب است ، اما  آنچه بد است ، علاقه ی افراطی وحب شدید به مال است.

قرآن می‌گوید: « الْمالُ وَ الْبَنُونَ زینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا » ^۲۰

مال ، زینت دنیا است . زینت هم خوب است . خدا می‌گوید : « إِنَّا زَیَّنَّا السَّماءَ الدُّنْیا ؛ آسمان را زینت کردم » ^۲۱

در جای دیگرقرآن می‌گوید: وقتی نماز جمعه را خواندید ؛ « فَانْتَشِرُوا فِی الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ » ^۲۲

مال فضل اللّه است ، اما آن چیزی که بد است ؛ « جمع ماله وعدّده ؛ جمع کردن مال و علاقه ی شدید به مال »^۲۳ می باشد .

پی نوشت ها :

۱- کافی / ج ۵ / ص ۱۲۵

۲- بحار الانوار / ج ۴۵ / ص ۸

۳- کافی / ج ۵ / ص ۱۲۴

۴- عدة الداعی / ص ۳۰۲

۵- همان / ص ۱۴۰

۶- کافی / ج ۵ / ص ۸۰

۷- همان / ص ۷۴

۸- نهج البلاغه / حکمت / ۱۲۳

۹- جامع الاخبار / ص ۱۳۹

۱۰- کافی / ج ۵ / ص ۸۸

۱۱- أمالی / طوسی / ص ۱۸۲

۱۲- کافی / ج ۵ / ص ۱۲۷

۱۳- توبه / ۵۵

۱۴- هود / ۶

۱۵- شوری / ۲۷

۱۶- نساء / ۱۶۰

۱۷- نحل / ۱۱۲

۱۸- فجر / ۱۷

۱۹- فجر / ۱۸

۲۰- کهف / ۴۶

۲۱- صافات / ۶

۲۲- جمعه / ۱۰

۲۳- همزه / ۲

روزی حلال

در فرهنگ اسلامی، انسان دارای دو بعد جسم و روح است اما اصالت از آنِ روح است و باید تمام برنامه‌ها و تلاشهای انسان در مسیر دستیابی به کمال شایسته روح باشد.
با این دیدگاه دین اسلام در هر زمینه ای از زندگی نسبت به روح و سلامت و کمال آن توجه ویژه ای دارد.
اداره زندگی اگر چه مورد تاکید فراوان اسلام واقع شده است، اما به انسان اجازه داده نشده است که از هر راهی یا هر ابزاری زندگی اش را تامین کند، بلکه باید با رعایت قوانین و ضوابط دقیق از ورود مال حرام در زندگی جلوگیری کند.
سلامت روح در گرو استفاده صحیح و مطلوب از مال حلال است و بی توجهی به این موضوع، عوارض و پیامدهای منفی و مخربی را برای انسان به وجود می آورد. بر این اساس تأکید بر به دست آوردن مال حلال در فرهنگ دینی بسیار به چشم می خورد.

رسول خدا صلی الله علیه و آله در آخرین حج خانه خدا که به حجه الوداع معروف است، در بخشی از سخنان خویش برای مردم فرمود:«خداوند متعال روزی ها را در میان مخلوقاتش به صورت حلال تقسیم فرموده است، نه به صورت حرام. پس هرکس با تقوی باشد و صبر کند خداوند روزیش را به او می دهد، ولی هر کس بر اثر کم صبری پرده دری و شتاب کند و از غیر راه حلال روزی را بیابد، از روزیش کم می شود و روز قیامت نیز مورد بازخواست قرار می گیرد.»

امام صادق علیه السلام می‌فرمود:«من در زمین خودم تلاش می کنم و عرق می‌ریزم، در حالی که خدمتکارانم می توانند این کار را بکنند، ولی با این کارم می خواهم خداوند متعال ببیند که من در پی روزی حلال هستم.»

امام صادق علیه السلام به یکی از یارانش فرمود:«کسب روزی حلال را رها مکن، چرا که تو را در دینت کمک می‌کند.»

منابع:
وسائل الشیعه، ج ۱۲، ص ۲۳، حدیث ۸؛ ص ۲۷، حدیث ۱؛ ص ۲۴، حدیث ۱۱