منتظران ظهور امام مهدی(عج) از مصادیق مۆمنان به غیب

مسئله ظهور و مهدویت از مسائل مهم و از عقاید تخلف ناپذیر ما مسلمانان است، تا جایی که انتظار و امید به ظهور منجی را از مصادیق ایمان به غیب برشمرده اند، یادداشت زیر به قلم حجت الاسلام عبدی، از محققان پژوهشکده مهدویت، به بررسی همین مسئله پرداخته است.

"الم (1) ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فیهِ هُدی لِلْمُتَّقینَ (2) الَّذینَ یُۆْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ یُنْفِقُونَ"

الف، لام، میم. این است کتابی که در [حقانیت‏] آن هیچ تردیدی نیست [و] مایه هدایت تقواپیشگان است: آنان که به غیب ایمان می‏آورند و نماز را بر پا می‏دارند و از آن‌چه به ایشان روزی داده‏ایم انفاق می‏کنند. (بقره: 3)

جندل بن جناده یهودی، که از یهودان خیبر بود بر رسول خدا (صلی الله علیه و آله) وارد شد و عرض کرد: ای رسول خدا از آن‌چه برای خدا نیست؟ و از آن‌چه که نزد خدا نیست؟ و از آن‌چه که خدا نمی‏داند؟ به من خبر بده. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: اما آن‌چه که برای خدا نیست؛ خدا شریکی ندارد و اما آن‌چه نزد خدا نیست؛ ظلم بر بندگان است و اما آن‌چه خدا نمی‏داند؛ گفتار شما مردمان یهود است که عزیر فرزند خدا است و خدا برای خود فرزندی نمی‏داند.

جندل گفت: «اشهد ان لا اله الا اللَّه ...»؛ گواهی می‌دهم که جز خدای یگانه خدایی نیست و گواهی می‌دهم که به حقیقت تو محمد رسول (صلی الله علیه و آله) خدا هستی. سپس جندل عرض کرد: دیشب حضرت موسی‌بن‌عمران (علیه السلام) را در خواب دیدم به من فرمود: ای جندل به دست محمد اسلام بیاور و به اوصیای پس از او متمسک بجوی، خداوند اسلام را؛ روزی من فرموده و مسلمان شدم، اکنون از اوصیای خود مرا آگاه فرما تا به آنان متمسک گردم؟

پیامبر(صلی الله علیه و آله) فرمود: ای جندل! اوصیای پس از من به عدد نقیبان بنی اسرائیل هستند. عرض کرد: ای رسول خدا به طوری که ما در تورات دیده‏ایم آنها دوازده تن بوده‏اند. فرمود: آری، امامان پس از من دوازده نفر هستند. عرض کرد: ای رسول خدا، همگی آنها در یک زمان‌اند؟ فرمود: نه، بلکه یکی پس از دیگری بیایند و تو سه نفر آنان را درک خواهی کرد. اوّلی آنها سیّد اوصیا و وارث پیامبران، پس از من و پدر امامان؛ علی بن ابی طالب (علیه السلام) است. سپس دو فرزندش حسن و حسین (علیهماالسلام) هستند، پس (ای جندل) به دامان ایشان پس از من چنگ بزن و نادانی نادانان فریبت ندهد. و هنگامی که زمان ولادت علی بن الحسین سید العابدین فرا رسد مرگ تو برسد و آخرین توشه تو از دنیا، شربت شیری است که بیاشامی.

عرض کرد: ای رسول خدا! آنها را در تورات « الیا یقطو شبر و شبیر» دیده‏ام، ولی نام‌های ایشان را ندانم. [اکنون بیان فرما]، پس از حسین (علیه السلام) چند وصی باشند؟ و نامشان چیست؟ [حضرت]فرمود: نُه تن از صلب حسین (علیه السلام) هستند و مهدی از آنها است و همین که دوران حسین سپری شود، فرزندش علی به امر [امامت] پس از وی قیام کند و او ملقّب به زین العابدین است و چون دوران او سپری گردد، فرزندش محمد که باقرش خوانند به امر [امامت] پس از وی قیام کند و چون زمان او به پایان رسد، فرزندش جعفر که به صادق خوانده شود به امر [امامت] قیام کند و چون زمان جعفر به آخر رسد، فرزندش موسی که کاظم خوانده شود، به امر [امامت] پس از وی قیام کند سپس هنگامی که روزگار موسی سپری گردد، فرزندش علی که رضا خوانده شود، به امر [دین] قیام کند؛ و چون دوران علی سپری شود، فرزندش محمد که زکی نامیده شود به آن امر قیام کند. و چون زمان محمد منقضی گردد، فرزندش علی که نقی خوانده شود به این امر [امامت] قیام کند و چون دوران علی بگذرد، فرزندش حسن که امینش خوانند به این امر قیام‏ کند سپس امام‌شان از نظر آنها پنهان گردد. عرض کرد: آن‌که پنهان شود حسن است؟ فرمود: نه، پسر اوست. عرض کرد: ای رسول خدا! نامش چیست؟ فرمود: نامش برده نشود تا آنگاه که ظاهر شود. جندل عرض کرد: ای رسول خدا، ذکر ایشان را در تورات دیده‏ایم و موسی بن عمران به تو و اوصیای از ذریّه‏ات ما را مژده داده است.

سپس حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) این آیه را تلاوت فرمود: «خداوند کسانی را از شما که ایمان آورده و کارهای نیک انجام داده‏اند وعده فرموده که جانشینشان گرداند در زمین، چنان که جانشین گردانید آنان که پیش از ایشان بودند و هر آینه فرمانروا گرداند برای ایشان دینشان را که پسندید برای آنها و هر آینه به ایشان دهد پس از ترسشان آسایشی.»

جندل عرض کرد: ترسشان چیست؟ فرمود: ای جندل، در زمان هر یک از آنان شیطانی [و سلطان ظالمی] است که متعرض آنان گردد و انان را آزار دهند. پس هنگامی که خداوند در خروج قائم ما تعجیل فرماید [و خروج کند] زمین را پر از عدل و داد کند؛ چنانچه پر از ظلم و جور شده باشد. سپس فرمود: خوش به حال کسانی که بر دوستی ایشان استوار باشند. آنان کسانی هستند که خداوند در قرآن وصفشان فرموده: «کسانی که ایمان به غیب آوردند ...»، سپس [در جای دیگر] فرموده: «ایشان‌اند حزب خدا و آگاه باشید، که حزب خداوند رستگاران‌اند ».

ابن اسقع گوید: سپس جندل تا زمان حسین بن علی(علیه السلام) زندگی کرد؛ پس به طائف رفت، نعیم بن أبی قیس برایم گفت: من در طائف بر او وارد شدم و او علیل (و مریض) بود، پس شربتی از شیر طلبیده؛ [آن را] آشامید و گفت: این چنین رسول خدا (صلی الله علیه و آله) با من عهد فرموده، که آخرین توشه من از دنیا شربتی از شیر است. سپس از دنیا رفت و او را در طائف در مکانی که به «کوراء» معروف است دفن کردند، خدایش رحمت کند!

پی نوشت: 

کفایةالأثر، ص 57 ـ 61.

الإنصاف فی النص علی الأئمة (ع) ، ص 432 ـ 436.

البرهان فی تفسیر القرآن‏، ج 1، ص 124، ح 6.

المحجة فی ما نزل فی القائم الحجة  ، ص 149 ـ 151.

بحار الأنوار، ج 36، ص 304، باب 41، ح 144.