چگونه خرابکارها پیش میافتند!
اینترنت نزدیک به ۱۰ سال است که دریچهی نوینی به دنیایی جدید برای کاربران ایرانی گشوده است. مجوز ورود به این فضای سایبر چیزی جز یک کارت اینترنت نیست و کاربران بدون هیچ محدودیت و قانون دست و پاگیری میتوانند به اغلب نقاط این فضا سرک بکشند.
فکر خلاق کاربر ایرانی پس از مدتی کشف و شهود در این فضا، مانند کاربران سایر کشورها به دنبال استفادهی تجاری از اینترنت افتاد؛ فروش اینترنتی! (البته خلاق بودن فکر لازم نیست چون آنچه را که در کشورهای دیگر رخ میدهد میتوان با شفافیت کامل دنبال کرد و این فضا دیگر سانسور بردار نیست.) از همان ابتدا برای عملی کردن چنین افکاری نیاز به محملی قانونی بود تا تبادلات پولی و درآمدزایی بتواند در این فضای مجازی معنا پیدا کند و شخصیتهای حقیقی و حقوقی قانوناً قابل شناسایی باشند.
فکر سازندهی کاربر ایرانی مدتهاست که برای پیادهسازی برنامهی تجاری خود از این نقطه غافل نیست و به دنبال ظهور راهکارهای قانونی میگردد. ولی از طرف دیگر افکار مخرب موجود با استفاده از این فضای بیقانونی دست به هر کاری زده و خلاقیت بینظیر خود را ثابت کرده است. هک کردن سایتها، دزدیدن گذرواژهها، دزدیدن نرمافزارها و یا هر نوع خرابکاری که میتواند تولید شدهی یک ذهن خلاق باشد.
در این میان اتفاقی که افتاده این است که با کوتاهی در قانونگذاری و عدم برقراری آن در این فضا، افکار سازنده رو به نابودی میرود و به نوعی از خرابکاران حمایت میشود. به عنوان مثال، ویروسنویسان ایرانی بدون وجود هیچ مانعی از همان سالهای ورود کامپیوتر به ایران توانستند شروع به خرابکاری کنند، در حالی که ویروسکش نویسان چندین سال بعد که قانونی از کپی رایت آمد، امنیت پیدا کردند که ویروسکش بنویسند. هماکنون همین مسأله در مورد اینترنت نیز صادق است.
خرابکاران سایتها، از همان سالهای ورود اینترنت توانستند خرابکاری کنند، در حالی که سازندگان هنوز منتظر محملهای قانونی مناسب برای شروع کار هستند.
هرچند پیشنویس قانون تجارت الکترونیک در سال ۸۱ به تصویب رسیده ولی هنوز هیچ نمودی از آن در جامعهی اینترنتی کشور وجود ندارد. از طرف دیگر تدوین قوانین مربوط به جرایم رایانهای نیز صرفنظر از اینکه در عمل چه اتفاقی رخ میدهد بستر فعالیت را نمیسازند، بلکه بستر ایجاد نشده را امن میسازند. یعنی پیاده کردن فکر سازنده در ایران چیزی حدود ۱۰ سال از فکر مخرب آن عقبتر است و از آن جایی که باید افکار سازنده در برابر افکار مخرب ایستادگی و قانون تهیه کنند، این عقبماندگی حتی ممکن است در تدوین قوانین نیز به چشم بخورد. نبود قانونهای زیربنایی خرابکاران را پیش میاندازد، آنها میتوانند در تاریکی نبود قانون قهارتر شوند.
اخیراً در اخبار آمده بود که اولین ویروسکش بر روی گوشیهای موبایل نصب شده است. این خبر به این معنی است که حوزهی جدیدی توسط خرابکارها مورد حمله قرار گرفته است؛ حوزهی دیجیتالی موبایل. ویروسهایی که اکنون بر روی برخی از گوشیها وجود دارند، مثلاً قادر هستند با استاندارد Bluetooth۱ بر روی دستگاههایی که قادر به شناسایی آنها هستند خرابکاری کنند. خرابکردن دفترچهی تلفن همراه، نوشتن بر روی چاپگر موجود در شبکه و غیره مواردی از این قبیل هستند.
اینک حدود دو سال است که مخابرات ایران، خدمت پیام کوتاه۲ ارائه میدهد. قطعاً این خدمت و خدمتهای پیآمد آن، مانند سایر کشورها محملی برای تجارت و کسب و کار خواهد بود. نمونههای فراوانی از خدماتی که بر روی موبایل ارائه میشود مانند دریافت و پرداخت پول با موبایل، رأیگیری، ارسال اطلاعات مورد نیاز، خرید و فروش در سایر کشورها وجود دارد. چه بهتر که در فرصت مقتضی با تدوین و تصویب قوانین در حوزهی موبایل و خدمات دیجیتالی، مانع از پیش افتادن خرابکارها در این حوزه شویم.