عناصر خلقت از دیدگاه طب سنتی
*برخی از موجودات مانند ابلیس وجن از عنصر گرمی خلق شده اند"خلقتنی من نار"
*برخی از حیوانات نیز عنصر غالب خلقت آنها از یک مزاج نشات میگیرد مانند زنبور که از جنس صفراست
*یا مورچه که از جنس سوداست و عنصر خاکی در آن غلبه دارد.
*شیرکه از خون غالب آفریده شده است وعنصر غالبش هواست.
*سگ از سودا آفریده شده وعنصر خاکی در آن غلبه دارد.
*گرگ از عنصر صفرا آفریده شده وعنصری آتش مزاج دارد
در گیاهان وجود عناصر چهرگانه به وضوح دیده میشود که تظاهرات بالینی آن هنگام تناول کاملا قابل مشاهده است.
*گیاهانی را که خوردن آنها باعث بروز گرمی در بدن می شوند را گرم و تر .
*گیاهانی که خوردن و حتی لمس کردن آنها موجب گرمی شدید وتشنگی فوری میشود را گرم وخشک .
*گیاهانی موجب دفع حرارت بدن شده وتشنگی را فرو می نشانند وتکرار مصرف آنها باعث کاهش انرژی میگردد را سرد و تر .
*وگیاهانی را که رافع گرمای بدن هستند ولی تشنگی را فرو نمی نشانند بلکه مصرف آنها موجب خشکی بدن میگردد را سرد و خشک می نامند
** علاوه برگیاهان حیوانات خزندگان پرندگان حشرات اشیائ و مواد مواد معدنی نیز دارای چنین ویژگیهایی هستند خاک و سنگ و چوب و آهن وطلا ومس نیز شامل این مدعا هستند
**مثلا گچ جنس سرد و تر دارد
** طلا عنصری گرم وخشک است وبرای مرد که مزاجی گرم دارد غیر مفید وبرعکس برای زن که مزاجی سرد وتر دارد مفید است
رفتارها ناشی از پندار انسانند معمولا انسان گرم مزاج دارای پنداری مثبت وروحی ثابت قدم وبالعکس افراد دارای پندارهای منفی وروحیه ای ضعیف از سردی مزاج رنج می برند
کبر حسد حرص آز کینه بخل جلوه هایی از پندار سرد وتواضع ومهربانی بخشش سخاوت وهمنوع دوستی جلوه های پندار گرم تعریف میشوند.
ازتاثیر ارکان چهارگانه مزاجها بر هم به ترتیب زیر مزاجهای مختلفی پدید می آیند
گرم وخشک (آتش) + گرم وتر(هوا) = گرم
گرم وخشک (آتش) + سرد وتر(آب) = معتدل
گرم وتر(هوا) + سرد وتر(آب) = تر
گرم وتر (هوا) + سرد وخشک (خاک) = معتدل
سرد وتر (آب) + سرد وخشک = سرد
گرم وخشک (آتش) + سرد وخشک (خاک )= خشک
عناصر
|
طبایع
|
آتش
|
گرم وخشک
|
هوا
|
گرم وتر
|
آب
|
سرد وتر
|
خاک
|
سرد وخشک
|
گرمی وسردی ورطوبت وخشکی در انسانها نشانه هایی دارد که درزیر به آنها می پردازیم:
پوست:
گرمی وسردی در هنگام لمس کردن نشانه مزاج گرم ومزاج سرد می باشد.نرمی پوست نشانه رطوبت وزبری نشانه خشکی مزاج است .
چاقی ولاغری:
لاغری نشانه خشکی وچاقی نشانه رطوبت است . درشتی اندام در انسانهای دموی (گرم وتر )دیده می شود وچربی در بدن نشانه سردی وتری است .لاغرها صفراوی وسوداوی هستند.
مو:
زیادی مو ورشد سریع آن نشانه گرمی وکمی مو ورنگ روشن آن نشانه سردی است .مجعد بودن مونشانه خشکی وموی صاف نشانه رطوبت است .
رنگ بدن :
سفیدی بدن نشانه سردی .گندم گونی دلیل برگرمیست .زردی نشان گرمی تیره بی روح نشان سردی وخشکیست . رنگ گچی وسربی نشان سردی مزاج است .
اعضا بدن:
فراخی سینه عروق برجسته ونبض قوی ودرشتی مفاصل شانه گرمی مزاج وغیر ان سردیست .
زیادی خواب نشانه سردی وکمی ان نشانه گرمی است. قوت و سرعت وکثرت افعال وپرحرفی نیز نشان گرم مزاجی است