۱- آماده سازی زمین :
یونجه گیاهی چند ساله است، لذا بازدن شخم عمیق ،دیسک ،لولر بسترکاشت آماده می شود.خاک های خوب وحاصل خیز با کلسیم کافی برای یونجه مناسب( واکنش خاک۵/۷-۵/۶= PH )است.
۲-تناوب زراعی:
عمرمفید واقتصادی یونجه درمواردی ۷-۵ سال است وبعداز برگرداندن یونجه بعلت تثبیت ازت در خاک بوسیله ازتوباکترهای ریشه گیاه کاشت نباتات وجینی مانند سیب زمینی – غلات – یونجه درنظرگرفته می شود.
۳- تاریخ کاشت:
یونجه را می توان دردو فصل پائیز و بهار کاشت نمود .کاشت پائیزه برکاشت بهاره ارجحیت دارد. کاشت پائیزه در مناطق سرد استان اوائل شهریور ماه ودرمناطق سردمعتدل تا اواسط شهریورماه کشت انجام گیرد.کشت بهاره: دربهار معمولا”بعداز رفع سرمای بهاره از نیمه دوم اردیبهشت ماه الی خردادماه انجام داد.
۴- عمق وروش کاشت:
عمق کاشت بذر حدود۲-۱ سانتیمتراست البته باتوجه به نوع خاک،عمق کاشت می تواند تغییریابد. درخاکهای رسی وسنگین کمترودرخاکهای شنی و سبک عمق کاشت میتواندکمی بیشترشود.بذرپاشی یونجه به دوطریق صورت می پذیرد.۱- دستپاش ۲- ماشینهای بذرافشان ازنکات مهم دربذرکاری یونجه ،این است که سعی شود بذر بطوریکنواخت درسطح مزرعه پخش شده وبه اندازه کافی باخاک پوشیده گردد.
۵- مصرف کودهای شیمیایی:
براساس آزمون خاک میزان کود مورد نیاز و روش مصرف کود شیمیایی در زراعت یونجه تعِِیین گردد. کودهای شیمیایی فسفره، پتاسیمی و برخی از کودهای ریزمغذی قبل از کشت مصرف گردند. با توجه به اینکه یونجه از خانواده لگومینوز بوده و قادر به تثبیت ازت هوا توسط باکتریهای موجود در گره های ریشه که عمدتاً از خانواده ریزوبیوم می باشد لذا مصرف ۲۵ کیلوگرم ازت خالص در هکتار (هنگام آماده سازی زمین) قبل ازکاشت توصیه می شود ( به منظور افزایش کارایی جذب ازت هوا توسط این میکروارگانیسم ها حتی المقدور از مصرف کود ازته خودداری گردد). با توجه به اثرات مفید کودهای پتاسیمی بر خصوصیات کمی و کیفی یونجه و برابری نیاز غذایی یونجه به عناصر ازت و پتاسیم، در صورت توصیه کارشناس، مصرف این کود الزامی است. در سال دوم درصورت بروز علایم کمبود عناصر غذایی به منظور بررسی وضعیت تغذیه ای کشت یونجه با مشورت کارشناس تغذیه و با انجام تجزیه برگ و آزمون خاک، کود مورد نیاز تعیین و توصیه می گردد.
۶- میزان و نوع بذر مصرفی و تراکم بوته:
استفاده ازاکوتیپ های یونجه همدانی مانند(قهاوند ، فامنین و کوه زره ) دراستان توصیه می شود.
از ارقام خارجی رقم یونجه دیابلوورده دراستان دارای عملکرد بالایی می باشد.تراکم لازم برای تولید علوفه یونجه، مصرف میزان ۳۰- ۲۵ کیلوگرم بذر و فاصله ردیف کاشت ۵۰ سانتیمتر درهکتاراست.بیشترین عملکرد علوفه از مصرف این مقداربذر وفاصله ردیف کاشت ۱۶ تن علوفه خشک درهکتارحاصل شده است.تراکم لازم برای تولیدبذر، مصرف مقدار ۱۵-۱۰ کیلوگرم بذرموقع کاشت درهکتاربافاصله ردیف کاشت۵۰ سانتیمترمناسب است. که بکاری این تراکم دراستان ، دارای بیشترین عملکرد بذری باتولید ۵۰۰ کیلوگرم بذر درهکتار بوده است.
۷- آبیاری یونجه:
یونجه در اوائل کاشت به ویژه در مرحله جوانه زنی به کم آبی و شوری خاک حساس است .بعد ازآبیاری اول برای جلوگیری از سله بستن بعد از سه روز آبیاری تکرارشود و بعداز سبز مزرعه،بسته به توع بافت خاک، مرحله فیزیولوژیکی رشد و شرایط آب و هوایی محل کشت دور آبیاری بین ۱۲-۷ روز می باشد.
۸- کنترل علفهای هرز:
۱- مبارزه مکانیکی: زدن کولتیواتوربین ردیفهای یونجه .
۲-مبارزه شیمیایی: مصرف علفکش داکتال قبل از سبزشدن علف های هرز به میزان ۱۲- ۸ کیلوگرم درهکتار.
کنترل سس: روش مبارزه با سس یونجه: به دو روش می توان مزرعه را از سس پاک نمود.۱- مبارزه مکانیکی : در صورت مشاهده لکه آلوده به سس، آن قسمت از مزرعه را کاملا” سوزانده وجهت به تأخیر انداختن رشد یونجه روی آن قسمت کاه ریخته شود.۲- مبارزه شیمیایی :استفاده ازسم پاراکوات ۵-۳ لیتردرهکتار درجاهایی که علف هرز سس وجود دارد.
کنترل آفت سرخرطومی برگ یونجه:۱-چراندن مزرعه یونجه پس ازبرداشت چین آخردراواسط آبان ماه توسط دام۲- سوزاندن بقایای یونجه دراواخرزمستان وهم زمان باشروع رشد رویشی یونجه باشعله افکن ۳- سم پاشی مزرعه توسط سمومی نظیرفوزالن،دورسبان ودیازینون درزمانیکه حداکثر جمعیت آفت را لاروهای سن ۲ تشکیل میدهند(بابررسی دقیق ومرتب جوانه های انتهایی گیاه یونجه) ۴- برداشت زودترمحصول یونجه درچین اول.
کنترل بیماری ها:۱-بیماری لکه قهوه ای یونجه که دربعضی ازمزارع استان مشاهده شده است بعدازبرداشت چین اول با قارچکش بنومیل ۵/۲-۲ درهزارسمپاشی گردد۲- بیماری باکتریایی پنتیوم یونجه، دراوائل فصل بهاربه علت رطوبت مشاهده شده است وباگرم شدن هوا ازبین میرود درصورت مبارزه باسم ردومیل(گرانوله) براساس دستورالعمل آن مصرف میشود.
۹- زمان برداشت:
الف- برداشت علوفه چین اول یونجه تازه کشت شده براساس زمان رشد ودرمرحله ۷۵%-۵۰%گلدهی وبیشترانجام میشودولی درچینهای بعدی در مرحله ظهور ۱۵-۱۰% گلهای بنفش در مزرعه بوده زیرا دراین زمان یونجه دارای بیشترین کیفیت علوفه می باشد. توجه گردد در این زمان طول ساقه ها ی جدید یونجه اززمین ۵ وازمحل طوقه ۳-۲ سانتیمترباشد.
ب- برداشت بذر: قطع آبیاری مزرعه بذری یونجه درمرحله شروع به قهوه ای شدن غلاف هاوبرداشت غلافهای بذری درمرحله ۵۰% قهوه ای شدن آنهاانجام میگردد.
۱۰- روش برداشت علوفه:
درزراعت های بزرگ باماشین موورانجام میگردد وسپس با دستگاهی به نام ریک علوفه ردیف شده و بعداز ۷۲-۴۸ ساعت هواخوری با ماشین بسته بندی (بیلر) شده وپس از جمع آوری بسته ها به انبار جهت مصرف حمل میگردد.
برداشت بذر: باکمباین مخصوص برداشت نباتات دانه ریزقابل برداشت میباشد.ومحصول بذری بعدازاستحصال باید بوجاری وسس گیری وکیسه گیری شود.
