اشتغال و کارآفرینی

جايگاه اشتغال زنان در قانون اساسي
        .......................
اصل 3 : دولت جمهوری اسلامی ایران موظف است برای نیل به اهداف مذکور در اصل دوم ، همه امکانات خود را برای امور زیر به کار برد:
  .................................
بند 8- مشارکت عامه مردم در تعین سرنوشت سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی خویش.
         ..............................
بند 9- رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه ، در تمام زمینه های مادی و معنوی.
.....................................
بند 12- پی ریزی اقتصاد صحیح و عادلانه بر طبق ضوابط اسلامی جهت ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هرنوع محرومیت در زمینه های تغذیه ومسکن و کار و بهداشت وتعمیم بیمه.
....................................
بند 14- تأمین حقوق همه جانبه افراد از زن ومرد و ایجاد امنیت قضایی عادلانه برای همه وتساوی عموم در برابر قانون.
........................................
اصل 20 : همه افرادملت اعم از زن ومرد یکسان در حمایت قانون قرار دارند واز همه حقوق انسانی ، سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی با رعایت موازین اسلام برخوردارند.
اصل 21 : دولت موظف است حقوق زن را در تمام جهت با رعایت موازین اسلامی تضمین نماید وامور زیر را انجام دهد:
1- ایجاد زمینه های مساعد برای رشد زن و احیای حقوق مادی ومعنوی او.
                .........................
اصل 28 : هر کس حق دارد شغلی را که بدان مایل است و مخالف اسلام و مصالح عمومی وحقوق دیگران نیست برگزیند.دولت موظف است با رعایت نیاز جامعه به مشاغل گوناگون برای همه افراد امکان اشتغال به کار وشرایط مساوی را برای احراز مشاغل ایجاد نماید.
اصل 29 : برخورداری از تأمین اجتماعی از نظر بازنشستگی ، بیکاری ، پیری ، ازکارافتادگی ، بی سرپرستی ، درراه ماندگی ، حوادث وسوانح و نیاز به خدمات بهداشتی و درمانی ومراقبت های پزشکی به صورت بیمه وغیره حقی است همگانی . دولت مکلف است طبق قوانین از محل درآمدهای عمومی و درآمدهای حاصل از مشارکت مردم ، خدمات وحمایت های مالی فوق را برای یک یک افراد کشور تأمین کند.
..................................
اصل 43 : برای تأمین استقلال اقتصادی جامعه وریشه کن کردن فقر ومحرومیت وبرآوردن نیازهای انسان در جریان رشد ، با حفظ آزادگی او ، اقتصاد جمهوری اسلامی ایران بر اساس ضوابط زیر استوار می شود :
     .........................................
بند 2 – تأمین شرایط و امکانات کار برای همه به منظور رسیدن به اشتغال کامل و قراردادن وسائل کار در اختیار همه کسانی که قادر به کارند ولی وسائل کار ندارند ، در شکل تعاونی ، از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر که نه به تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروههای خاص منتهی شود ونه دولت را به صورت یک کارفرمای بزرگ مطلق درآورد. این اقدام باید با رعایت ضرورت های حاکم بر برنامه ریزی عمومی اقتصاد کشور در هر یک از مراحل رشد صورت گیرد.
بند 3 – تنظیم برنامه اقتصادی کشور به صورتی که شکل و محتوا وساعات کار چنان باشد که هر فرد علاوه بر تلاش شغلی، فرصت و توان کافی برای خودسازی معنوی ، سیاسی و اجتماعی و شرکت فعال در رهبری کشور و افزایش مهارت و ابتکار داشته باشد.
بند 4 – رعایت آزادی انتخاب شغل و عدم اجبار به کاری معین وجلوگیری از بهره کشی از کار دیگری

جايگاه اشتغال زنان در سند چشم انداز كشور
در سند چشم انداز جمهوري اسلامي ايران در افق 1304 هجري شمسي كه پس از تاييد در هيات دولت و پس از بررسي همه جانبه در مجمع تشخيص مصلحت نظام مورد تصويب مقام معظم رهبري قرار گرفته است، ايران كشوري است توسعه يافته با جايگاه اول اقتصادي ،علمي و فناوري در سطح منطقه با هويت اسلامي و انقلابي ، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بين الملل
جامعه ايراني در افق اين چشم انداز چنين ويژگيهايي خواهد داشت :
• توسعه يافته ، متناسب با مقتضيات فرهنگي ، جغرافيايي و تاريخي خود ، ومتكي بر اصول اخلاقي و ارزشهاي اسلامي ، ملي و انقلابي با تاكيد بر مردم سالاري ديني ، عدالت اجتماعي ، آزاديهاي مشروع ، حفظ كرامت و حقوق انسانها و بهره مند از امنيت اجتمتعي و قضايي
• برخوردار از دانش پيشرفته ، توانا در توليد علم و فناوري ، متكي بر سهم برتر منابع انساني و سرمايه اجتماعي در توليد ملي
• امن ، مستقل و مقتدر با سامان دفاعي مبتني بر بازدارندگي همه جانبه و پيوستگي مردم و حكومت
• برخوردار از سلامت ، رفاه ، امنیت غذایی ، تأمین اجتماعی ، فرصتهای برابر ، توزیع مناسب در آمد ، نهاد مستحکم خانواده ، به دور از فقر ، فساد ، تبعیض و بهره مند از محیط زیست مطلوب .
• فعال ، مسئولیت پذیر ، ایثار گر ، مومن ، رضایت مند ، برخوردار از وجدان کاری ، انضباط ، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی ، متعهد به انقلاب ونظام اسلامی و شکوفایی ایران ومفتخر به ایرانی بودن .
• دست يافته به جايگاه اول اقتصادي ، علمي و فناوري در سطح منطقه ي آسياي جنوب غربي (شامل آسياي ميانه ، قفقاز ، خاورميانه و كشورهاي همسايه ) با تاكيد بر جنبش نرم افزاري و توليد علم ، رشد پر شتاب و مستمر اقتصادي ، ارتقاء نسبي سطح درآمد و رسيدن به اشتغال كامل .
• الهام بخش ، فعال ومؤثر در جهان اسلام با تحکیم الگوی مردم سالاری دینی ، توسعه کارآمد  جامعه اخلاقی ، نواندیشی وپویایی فکری واجتماعی ، تأثیرگذار برهمگرایی اسلامی ومنطقه ای بر اساس تعالیم اسلامی و اندیشه های امام خمینی ( ره).
• دارای تعامل سازنده ومؤثر با جهان بر اساس اصول عزت ، حکمت ومصلحت

سياستهاي اشتغال زنان در جمهوري اسلامي ايران (مصوب شوراي عالي انقلاب فرهنگي)
ماده 1- باتوجه به قداست مقام مادري و تربيت نسل آينده و مديريت خانه  و با عنايت  به اهميت  نقش زنان د رفرايند رشد فرهنگي و توسعه اقتصادي بايد ارزش معنوي و مادي نقش زنان در خانواده و كار آنان در خانه در نظر گرفته شود .
ماده 2-اشتغال بانوان در مشاغل فرهنگي و اجتماعي و اقتصادي و اداري از جمله شرايط و لوازم  تحقق عدالت اجتماعي و تعالي  جامعه است و بايد به آن وقع لازم گذاشته شود.
ماده 3- همكاري و تعاون اعضاي خانواده با يكديگر براي اداره مطلوب امور خانه و به منظور ايفاي هر چه بهتر مسووليتهاي اجتماعي ضروري است .
ماده 4- شرايط و محيط كار اجتماعي بانوان بايد به گونه اي مهيا شود كه زمينه رشد معنوي ، علمي و حرفه اي آنان فراهم شود و ديانت ، منزلت و سلامتي فكري و روحي و جسمي آنان لطمه اي وارد نيايد .
ماده 5-باتوجه به نقش زنان در پيشرفت اجتماعي و توسعه اقتصادي به عنوان نيمي از جمعيت ، بايد تسهيلات لازم براي اشتغال آنان از سوي دستگاههاي اجرايي فراهم آيد و برنامه ريزيهاي  مناسب حسب اولويت صورت گيرد و به علاوه قوانين و امكانات  فوق العاده اي نيز براي اشتغال زنان تا سر حد رفع نياز در رديفهاي الف و ب مشاغل در نظر گرفته شود و در خصوص رديف ج ، زنان نيز مانند مردان قادر باشند بدون تبعيض شغل مطلوب خود را بدست آورند .
الف : مشاغلي كه پرداختن بدان از سوي زنان مطلوب شارع است مانند مامايي و رشته هايي از پزشكي و تدريس .
ب : مشاغلي كه با ويژگيهاي با نوان از لحاظ روحي و جسمي متناسب است ، مانند علوم آزمايشگاهي ، مهندسي الكترونيك ، داروسازي ، مددكاري  ، مترجمي .
ج : مشاغلي كه هيچگونه مزيت و برتري در آن براي شا غلان زن و مرد وجود ندارد و يا انتخاب آن به صورت طبيعي صورت مي گيرد و ملاك آن تخصص و تجربه است نه جنسيت (كارگري ساده در ساير رشته هاي فني و خدماتي )
د : مشاغلي كه يا بدليل منع شرعي يا شرايط خشن  كا رو يا بدليل ارزشهاي اعتقادي فرهنگي و اجتماعي ) براي با نوان نا مناسب است ما نند قضا و آتش نشا ني
ماده 6 – تشويق بانوان تحصيلكرده و متخصص با تجربه به احراز سمتهاي مديريت و مشاغل ستادي ، به منظور امكان استفاده از كارايي آنها در سطوح عالي اجرايي .
ماده 7- با توجه با اين كه نيروهاي متخصص و تحصيلكرده در هر جامعه اي ارزشمند ترين  سرمايه هاي آن به شمار  مي آيند و براي آموزش و تربيت علمي آنان سر مايه گذاري هنگفت صورت پذيرفته است  بايد:
اولا" : انتخاب صحيح و تحصيل در رشته هاي متناسب با اشتغال با نوان هر چه كاملتر امكان پذير شود .
 ثانيا": تسهيلات لازم براي استفاده از تواناييهاي زنان كارشناس ، متخصص و تحصيلكرده فراهم آيد به گونه اي كه اهتمام آنان  به ايفاي نقش خود در خا نواده و شرايط زندگي ، منجر به كناره گيري از فعاليت اجتماعي نشود .
ماده 8- دستگاههاي تبليغاتي و رسانه هاي گروهي بايد بر اساس سياستهاي مصوب در زمينه اشتغال  زنان ، به گونه اي تبليغ كنند كه به هيچ وجه هموار كننده پيشرفت هجوم شرق و غرب  به ارزشهاي اعتقادي و اسلامي ما نباشند و در عين حال زمينه ساز جذب زنان در فعاليتهاي فرهنگي ، اجتماعي ، خدماتي و توليدي و اصلاح بينش جامعه نسبت به اشتغال آنان و ضرورت حضور زنان در مرحله رشد و دوران سازندگي كشور  باشد .
ماده 9- در تعيين ارزش كار در شرايط مساوي ، دست كم حق الزحمه و مزاياي مساوي منظور شود .
ماده 10- با توجه به اهميتي كه نظام جمهوري اسلامي ايران  به استحكام بنيان خانواده و نقش تربيتي و سازنده زنان در خا نه قا ئل است ، مقررات و تسهيلات لازم ، به منا سبت شغل  مادرا نه  در نظر گرفته شود ، از قبيل استفاده از مرخصي  با حقوق تقليل ساعت كار ، مزاياي بازنشستكي با سنوات  كمتر خدمت ، امنيت شغلي ، بر خورداري از تامين اجتماعي در مواقع  بيكاري  ، پيري  يا  نا تواني از كار .
ماده 11- امكانات  آموزش هاي  فني و حرفه اي و فرصتهاي شغلي مناسب ، با اولويت براي قشر محروم بانوان نان  آور  خا نواده خود فراهم آيد .
ماده 12- فرصتهاي شغلي مناسب براي مادران خانه دار در محيط خانه و در كنار  فرزندان ، بدون محدوديت وقت و با منظور كردن  مزد در قبال كار و تسهيلات تعاوني ، ايجاد شود
ماده 13- سازمان امور اداري و استخدامي كشور و نيز وزارت كار و امور اجتماعي  موظند با همكاري  شوراي  فرهنگي و  اجتماعي زنان نسبت به تهيه آيين نامه ها و بخشنامه هاي اجريي اين سياستها اقدام  كنند و در تهيه و ابلاغ آيين نامه و بخشنامه هاي آينده خود و اصلاح مصوبات و ابلاغيه هاي قبلي مفاد اين سياستها را مورد توجه قرار دهند و نتيجه را به اطلاع شوراي انقلاب فرهنگي برسا نند .