وي در سال 1276 در بشرويه از توابع شهرستان طبس متولد شد. پدرش شيخ علي پسر
آخوند ملا محمد حسن قاضي بود که هر دو شاعر، فقيه و طبيب بودند و نسبشان به ملا
احمد توني از علماي عصر شاه عباس اول صفوي مي رسيد .
استاد فروزانفر مقدمات علوم اسلامي را نزد پدر و معلمان زادگاهش فرا گرفت و در
سال 1297 به مشهد عزيمت و از محضر استاد اديب نيشابوري در تلمذ علوم ادبي و منطق
بهره فراوان برد. وي بواسطه سرودن قصيده اي در وصف بهار از قوام السلطنه والي
خراسان لقب بديع الزمان گرفت و پس از آن نام خانوادگي فروزانفر را براي خود انتخاب
نمود .
دکتر فروزانفر پس از مهاجرت به تهران و طي مراحل و مدارج علمي و تدريس در اکثر
مراکز آموزش عالي آن زمان و قبول مسئوليتهايي از قبيل معاونت و رياست دانشکده
معقول و منقول و ادبيات فارسي، نهايتا با درجه استادي ممتاز و پس از 40 سال تدريس،
پژوهش و تاليف در سال 1346 بازنشسته و در سال 1349 بر اثر سکته قلبي دار فاني را
وداع و پيکرش پس از تشييع باشکوه در صحن حضرت عبدالعظيم حسني ( ع ) واقع در شهرري
بخاک سپرده شد .
سالشمار زندگي استاد دکتر بديع الزمان فروزانفر:
1276- تولد در بشرويه از توابع طبس .
1281- شروع به تحصيلات مقدماتي علوم قديمه در بشرويه .
1296- نگارش کتاب خطي با عنوان صرف و نحو عربي، موجود در کتابخانه مرکزي
دانشگاه تهران .
1297- شهريور ماه، پايان تحصيل علوم مقدماتي .
- مهر ماه، عزيمت به مشهد و تلمذ علوم ادبي و منطق نزد استاد اديب نيشابوري .
- تلمذ فقه و منطق نزد حاج شيخ مرتضي آشتياني .
1298- کسب لقب بديع الزمان از احمد قوام، والي خراسان به سبب سرودن قصيده اي
در وصف بهار .
1299- نگارش و تاليف کتاب خطي با عنوان شعر و شاعري، موجود در کتابخانه مرکزي
دانشگاه تهران .
1302- عزيمت به تهران پس از 5 سال اقامت در مشهد .
- آموزش يک دوره شرح اشارات، شفا،
کليات قانون و تمهيد القواعد نزد ميرزا طاهر تنکابني .
- آموزش فقه و حقوق نزد حسين نجم آبادي .
- آموزش و تلمذ دروسي از قبيل تحرير اقليدوس، الهيات و شفا نزد ميرزا مهدي
آشتياني .
- عضويت در شوراي معارف، تشکيل شده توسط سليمان ميرزا وزير معارف وقت .
1305- بهمن ماه، شروع به تدريس فقه و عربي در مدرسه دارلفنون براي اولين بار .
1306- شروع به تدريس منطق در دانشکده حقوق .
- تاليف کتاب در قطع جيبي با عنوان منتخبات شاهنامه .
1307- تدريس زبان عربي و منطق در دارالمعلمين عالي .
1308- شروع به تدريس زبان و ادبيات فارسي در دارالمعلمين عالي .
- تاليف کتاب با موضوع شرح حال و منتخب اشعار شعراي خراسان و ماوراء النهر از
ابتداي قرن سوم تا اواخر قرن ششم در دو جلد با عنوان " سخن و سخنوران " و
تجديد چاپ در سال 1369 توسط انتشارات خوارزمي تهران در يک جلد .
1310- تدريس تفسير قرآن و ادبيات عرب در مدرسه سپهسالار .
1312- کسب سمت استادي ادبيات فارسي و تاريخ ادبيات در دانشسراي عالي .
- شروع به تدريس ادبيات فارسي در مدرسه عالي سپهسالار .
1313- انتصاب بعنوان معاونت دانشکده معقول و منقول .
- شروع به تدريس درس تصوف اسلامي در دانشکده معقول و منقول .
- تدريس درس تاريخ ادبيات فارسي در دانشکده ادبيات .
- تاليف کتاب درسي ويژه سالهاي پنجم و ششم دبستان با عنوان " آيات منتخبه
از کلام الله مجيد " .
- عضويت در مجلس موسسان دوم تا سال 1323 .
1314- خرداد ماه، دريافت گواهي نامه دکتري از هيات مميزه دانشگاه تهران شامل
آقايان سيد نصراله تقوي، علي اکبر دهخدا و دکتر ولي الله نصر .
- شهريور ماه، کسب رتبه 9 استادي در دانشسراي عالي .
- کسب رتبه استادي در دانشکده ادبيات دانشگاه تهران .
- کسب رتبه 9 استادي در دانشکده معقول و منقول .
- عضويت پيوسته در فرهنگستان ايران .
- انتصاب بعنوان مخبر کميسيون فرهنگ زبان فارسي .
1315- شهريور ماه، انتصاب بعنوان رياست موسسه وعظ و خطابه از بدو تاسيس.
- تاليف رساله با موضوع تحقيق احوال زندگاني مولانا جلاالدين محمد مشهور به
مولوي .
- از دست دادن مادرش .
1317- تاليف کتاب با عنوان " مباحثي از تاريخ ادبيات ايران، از سانانيان
تا سلجوقيان" .
- ازدواج با خانم رخشنده گل گلاب ( تولد 3 دخترش بنام هاي نوشين، فرانک و
شيرين که شيرين در سن 5 سالگي فوت كرد ) .
1318- تيرماه، کسب رتبه 10 استادي و تکميل روش انتقادي در محضر استاد وحيد
قزويني .
- تاليف و تصويب کتاب با عنوان " واژه هاي نو فرهنگستان " با همکاري
اعضاء فرهنگستان ايران .
1319- تاليف و تدوين جلد اول فرهنگ عربي به فارسي .
1321- انتشار خلاصه مثنوي به انضمام تعليقات و حواشي .
1322- عضويت در شوراي کتابخانه ملي در 21 آذر ماه .
1323- خرداد ماه، انتصاب بعنوان رييس دانشکده معقول و منقول بموجب آراء قاطع
شوراي استادان و ادامه تا مهرماه 1346 .
1325- عضويت در هيات رئيسه انجمن روابط فرهنگي ايران و شوروي سابق .
1327- نگارش و تاليف کتابي شامل 621 مورد از اشعار مثنوي متضمن آيات قرآني به
اشارات يا تضمين .
1328- تصحيح و اصلاح کتاب ديوان اشرفي غزنوي ملقب به اشرف با همکاري دهخدا .
- تاليف کتاب دستور زبان فارسي براي مدارس با همکاري چهار تن از دانشمندان با
نام دستور پنج استاد .
- انتصاب بعنوان نماينده مجلس سنا و پس از آن مجلس موسسان تا سال 1331 .
1330- انتشار کتاب فيه مافيه، از گفتار مولانا جلال الدين محمد توسط انتشارات
دانشگاه تهران .
1333- انتشار کتاب چهار جلدي شامل مجموعه مواعظ و سخنان سلطان العلماء
بهاالدين محمد بن حسين خطيبي مشهور به بهاءولد با نام " معارف " تا سال 1338
.
1334- ترجمه کتاب حي بن يقظان با نام " زنده بيدار " .
- تاليف کتاب با عنوان " احاديث مثنوي " .
1335- تاليف کتاب درسي براي سال اول دبيرستان بنام " قرائت فارسي و دستور
زبان " بهمراه 4 تن از اساتيد.
- تاليف کتاب درسي براي سال سوم دبيرستان بنام " قرائت فارسي و دستور
زبان " .
- فوت پدرش، آقا شيخ علي احمدي .
1336- تاليف کتاب درسي براي سال چهارم دبيرستان بنام " قرائت فارسي و
دستور زبان "
- شروع به تصحيح و انتشار کتاب 10 جلدي کليات شمس يا ديوان کبير با مشارکت
امير حسين يزدگردي و حسين کريميان تا سال 1348 .
1338- سرودن قصيده اي 23 بيتي در مدح امام رضا ( ع ) با عنوان " باغ
رضوان " .
1339- انتشار کتاب با عنوان " معارف " شامل مجموعه مواعظ و کلمات
سيد برهان الدين محقق ترمذي بهمراه تفسير سوره حمد و فتح .
- تاليف و انتشار کتاب شرح احوال و نقد و تحليل آثار شيخ فريدالدين عطار
نيشابوري .
1342- دريافت عاليترين نشان علمي دولت مراکش .
1343- ترجمه کامل قرآن مجيد ( در اختيار اداره کل نگارش سابق بوده و به چاپ
نرسيد ) .
1345- انتشار ترجمه رساله قشيريه .
1346- شرح مثنوي شريف مشتمل بر شرح ابيات از 1 تا 3012 .
- بازنشستگي در 19 آبانماه پس از 40 سال خدمات فرهنگي و دانشگاهي .
- ارتقاء به مرتبه استادي ممتاز .
- انتصاب بعنوان رييس کتابخانه سلطنتي .
- شروع به تدريس در دوره هاي فوق ليسانس و دکتراي زبان و ادبيات فارسي .
1349- فوت بر اثر سکته قلبي در 16 ارديبهشت ماه، بيمارستان مهر تهران .
- تشييع و تدفين پيکرش در شهرري، آستان مبارک و مقدس حضرت عبدالعظيم حسني ( ع )
.
1351- انتشار مجموعه مقالات و اشعار استاد بديع الزمان فروزانفر با مقدمه
عبدالحسين زرين کوب و به کوشش عنايت الله مجيدي .
1354- به کوشش عنايت الله مجيدي، انتشار جلد دوم کتاب " مباحثي از تاريخ
ادبيات ايران، از طاهريان تا سلجوقيان" . و جلد سوم کتاب " مباحثي از
تاريخ ادبيات ايران، از بعد از اسلام تا تيموريان" .
1368- انتشار مجموعه اشعار استاد بديع الزمان فروزانفر با مقدمه دکتر محمدرضا
شفيعي کدکني و به کوشش عنايت الله مجيدي .
1374- انتشار فرهنگ فروزانفر به کوشش عنايت الله مجيدي و با گفتاري از دکتر حسينعلي
هروي .
1382- انتشار مجموعه مقالات و اشعار استاد بديع الزمان فروزانفر با افزودن 28
مقاله جديد و به کوشش عنايت الله مجيدي .
1384- انتشار تقريرات کلاسي استاد به کوشش عنايت الله مجيدي و با گفتاري از
حسينعلي هروي با نام " از خاطر و خط استاد " .
