روز جهانی مستضعفان

مستضعف، واژه قرآنی

یکی از ویژگی‏های حضرت امام خمینی رحمه‏الله آن بود که ادبیات قرآن را وارد انقلاب اسلامی می‏کرد. بنابراین ادبیات انقلابی امام، ادبیات قرآنی بود. یکی از این واژه‏ها، واژه مستضعفان بود که امام همواره بر آن تأکید داشت. صف‏آرایی مستکبران در مقابل مستضعفان، تقابل عدل و ظلم و رویارویی محرومان و چپاولگران، همواره درکلام و پیام امام موج می‏زد. از این مهم‏تر، عملکرد امام خمینی بود که علاوه بر زبان، با قلم و قدم و با تمام توان، در خدمت مستضعفان و محرومان بود و مبارزه با ظلم و ظالم و مستکبران را خط مشی اصولی خود قرار داده بود.

امام خمینی رحمه‏الله و حمایت از مستضعفان

یکی از ویژگی‏های امام خمینی رحمه‏الله روحیه استکبارستیزی و حمایت از مستضعفان جهان بود. آن فرزانه دوران، حکومت را وسیله‏ای برای تحقق عدالت می‏دانست و معتقد بود تحقق عدالت بدون سرکوب کردن مستکبران و چپاولگران میسّر نخواهد بود. به‏همین‏دلیل، فضای کشور، فضای حمایت از مستضعفان و مبارزه علیه مستکبران بود.

انقلاب اسلامی و جریان توفنده حمایت از مستضعفان

بی‏تردید امام خمینی رحمه‏الله یکی از نوادر روزگار بود. آن بزرگ‏مرد با الهام از آیات قرآن و سنت پیامبراسلام صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم واژه مستضعف را وارد ادبیات انقلاب کرد و همواره بر حمایت از این قشر محروم پای فشرد. با همت امام و پی‏گیری‏های مستمر ایشان این معنا به ادبیات و تفکر عمومی راه یافته، به یک فرهنگ تبدیل شد. در مقابل این جریان توفنده که با حمایت از مستضعفان جهان، ارکان حاکمیت مستکبران را به لرزه درآورد، بسیار طبیعی بود که سران جبهه استکبار دست‏روی‏دست نگذارند و فعالانه به میدان بیایند و چاره‏اندیشی کنند. شدیدترین اقدام علیه انقلاب اسلامی و شخص امام خمینی رحمه‏الله ، تحمیل جنگ هشت‏ساله، تحریم اقتصادی و فشارهای سیاسی بود.

حاکمیت مستضعفان در دوره ظهور حضرت مهدی(عج)

نیمه‏شعبان، این روز فرخنده، را روز جهانی مستضعفان نام‏گذاری نموده‏اند؛ زیرا در حکومتی که خورشید دوازدهم، حضرت ولی‏عصر(عج)، آن را بنیان‏گذاری می‏کند، زمام امور در دست طبقات محروم و مستضعف جامعه می‏باشد. در این نظام مقدس و الهی، طبقه اشراف و مستکبران که همیشه بر اثر خصلت برتری‏جویی و سلطه‏طلبی در برابر قیام‏های الهی پیامبران و اولیای دین ایستاده و از پذیریش عدل در جامعه خودداری کرده‏اند، هیچ‏گونه جایگاهی نخواهند داشت. خداوند در قرآن می‏فرماید: «ما اراده کرده‏ایم که بر مستضعفان منّت نهاده، آنها را پیشوایان و وارثان زمین قرار دهیم». این آیه شریفه به صراحت از امامت و حکمرانی مستضعفان و پابرهنگان در عصر ظهور امام آخرین و پیشوای مستضعفان سخن می‏گوید و پایان دوره ستم و سلطه استکبار را به همگان نوید می‏دهد.

مستضعفان جهان، وارثان زمین (با تکیه بر دیدگاه امام خمینی)

حضرت امام خمینی رحمه‏الله نیمه شعبان را که روز جهانی مستضعفان نام گرفته است، روزی مبارک دانسته، چنین می‏فرمایند: «چه مبارک است میلاد بزرگ شخصیتی که برپا کننده عدالتی است که بعثت انبیا برای آن بود و چه مبارک است زادروز ابرمردی که جهان را از شرّ ستمگران و دغل‏بازان تطهیر می‏نماید و زمین را پس از آن‏که ظلم و جور آن را فرا گرفته، پر از عدل و داد می‏نماید و مستکبران جهان را سرکوب و مستضعفان جهان را وارثان ارض می‏نماید و چه مسعود و مبارک است روزی که جهان از دغل‏بازی‏ها و فتنه‏انگیزی‏ها پاک شود و حکومت عدل الهی بر سراسر گیتی گسترش یابد و منافقان و حیله‏گران از صحنه خارج شوند و پرچم عدالت و رحمتِ... حق‏تعالی بر بسیط زمین افراشته گردد و تنها قانون عدل اسلامی بر بشریت حاکم شود و کاخ‏های ستم و کنگره‏های بیداد فرو ریزد».

مستضعف در کلام مقام معظم رهبری

«ما منتظریم؛ یعنی این امید را داریم که با تلاش و مجاهدت و پی‏گیری، این دنیایی که به وسیله دشمنان خدا و شیاطین از ظلمات وجور و طغیان و ضعیف‏کشی و نکبت حاکمیت ستمگران و قلدران و زورگویان پر شده است، در سایه تلاش و فعالیت بی‏وقفه ما یک روز به جهانی تبدیل خواهد شد که در آن انسانیت و ارزش‏های انسانی محترم است و ستمگر، زورگو، ظالم، قلدر و متجاوز به حقوقِ انسان‏ها، فرصت و جایی برای اقدام و انجام خواسته و هوا و هوس خود پیدا نخواهد کرد. این روشنایی در دیدگاه ما نسبت به آینده وجود دارد... مسئله امام زمان(عج) یکی از زنده‏ترین مسائل اسلامی است که هم در دوران مبارزه با طاغوت به مبارزین امید می‏داد، و هم امروز که حکومت مستضعفین زمین است، ما را تشویق می‏کند که حرکت خود را تسریع کنیم.»

جمهوری اسلامی و حمایت از مستضعفان

یکی از شعارهای اصلی و اولیه انقلاب اسلامی حمایت از مستضعفان است و جمهوری اسلامی به سبب دفاع از همین شعار قرآنی، فشارهای سیاسی فراوانی را از سوی استکبار در طول سالیان متمادی تحمل نموده است.

اقدامات دشمنان هنگامی مؤثر خواهد بود که انقلاب اسلامی از درون دچار تردید شود و جریان توفنده‏ای که امام خمینی رحمه‏الله در همه زمینه‏ها برای تقویت مستضعفان در برابر مستکبران به راه انداخت، پشتوانه خود را از دست بدهد.

برخورد امام رضا علیه‏السلام با قشرمستضعف

یکی از ویژگی‏های خورشید هشتم شیعیان، حضرت امام رضا علیه‏السلام ، حمایت از مستضعفان و کمک به قشر محروم جامعه بود. آن‏حضرت همواره از بی‏نوایان و مستضعفان دستگیری می‏فرمود و به آنان کمک می‏کرد. آن بزرگوار هرگاه به قشر ضعیف و محروم جامعه چیزی می‏بخشید یا به آنان کمک می‏کرد، تلاش می‏نمود عزّت و آبروی مستضعفان نیازمند را حفظ نماید. در جواب سلیمان که پرسیده بود چرا هنگام کمک به افراد مستضعف صورتش را پنهان می‏کند، فرمود: «نمی‏خواهم ذلّت خواهش را در چهره آنان ببینم».

خدمت به مستضعف در نگاه امام جواد علیه‏السلام

نقل شده است که روزی شخصی با خوش‏حالی فراوان به محضر امام جواد علیه‏السلام شرف‏یاب شد. امام علیه‏السلام سبب خوش‏حالی او را سؤال کرد. آن مرد گفت: ای فرزند رسول‏اللّه‏، از پدرم شنیدم که می‏گفت: روزی که خداوند توفیق خدمت به انسان محروم و مستضعفی را نصیبت کند، روز خوش‏حالی و نشاط است. و من امروز موفق شدم که به برادران دینی‏ام خدمت کنم. امام جواد علیه‏السلام در پاسخ، به جا ن شریف خود قسم یاد کرد و فرمود: «چنین کاری جای شادمانی دارد، به شرط آن‏که آن را با منّت از بین نبری».

امام علی علیه‏السلام و خدمت به مستضعفان

امام علی علیه‏السلام پیشوای بزرگ مستضعفان و محرومان بود. آن حضرت هیچ‏گاه این قشر را از یاد نمی‏بردند و همواره کارگزاران خویش را برای خدمت به محرومان و مستضعفان سفارش و ترغیب می‏کردند. مقام معظم رهبری حضرت آیت‏اللّه‏ خامنه‏ای، مدّظلّه‏العالی، دراین‏باره می‏فرمایند: «امیرالمؤمنین علیه‏السلام برای خدا و در راه او کار می‏کرد. به درد مردم می‏رسید. مردم را دوست می‏داشت و خدمت به آنها را وظیفه خود می‏دانست. با این‏که حکومت او در جهت خدمت به مستضعفان بود، به این اکتفا نمی‏کرد؛ شب‏ها هم، تنها و به صورت فردی، به کمک یکایک مستضعفان می‏رفت».

پیشوای مستضعفان

سلام بر نیمه‏شعبان، روز جهانی مستضعفان و روز طلوع خورشید یگانه دوران، حجت حق و صاحب‏العصروالزمان. سلام بر پیشوای مستضعفان و محرومان جهان حضرت قائم علیه‏السلام . مهدی‏جان! ای موعود مستضعفان! اینک بشر مستضعف و سیه‏روز در آتش ظلم استکبار می‏سوزد. ستم و بیداد و تباهی، دنیا را فرا گرفته است و ما همه چشم‏انتظار توایم. مولای ما، می‏دانیم گرفتاری و ناراحتی دوستان و شیعیانت، بلکه گرفتاری و ناراحتی تمامی انسان‏های دربند و محروم و مستضعف، قلب مقدس و نازنینت را می‏فشارد و تو را در اندوه فرو می‏برد؟ ای ذخیره الهی، اینک مستضعفان جهان، تشنه و خواهان تویند. پس بیا و محرومان جهان را از چنگ نااهلان و ستمگران رهایی ده.

امام حسن علیه‏السلام و کمک به مستضعفان دردمند

فریادرسی بیچارگان و کمک به مستضعفانِ دردمند، در وجود پیامبر صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم و امامان ما به خوبی متجلّی است. امام حسن‏مجتبی علیه‏السلام در رسیدگی به درماندگان و مستضعفان و بذل و بخشش‏های فراوان و بی‏سابقه، نمونه بود. آن‏حضرت نقطه امید درماندگان، آرام‏بخش دل‏های دردمندان و پناهگاه مستضعفان و مستمندان بود. هیچ‏گاه نشد که فقیری آزرده‏دل یا حاجتمندی درمانده و ضعیف، به حضور آن بزرگ برود و دست خالی برگردد، امام مجتبی علیه‏السلام تا بدان‏جا در رفع گرفتاری‏ها می‏کوشید که گاه پیش از اظهار مستمندان و پیش از آن‏که عرق شرم بر گونه‏های آنان بنشیند، نیازشان را بر می‏آورد و نمی‏گذاشت که سختی درخواست را تحمّل کنند.

مسئولیت ثروتمندان در قبال مستضعفان

ثروت چیزی است که اگر به دست افرادی ضعیف‏النفس و ناباب بیفتد، آنها را به گم‏راهی می‏کشاند؛ اما همین ثروت اگر در اختیار کسانی باشد که احساس‏مسئولیت در وجودشان زنده و پویاست، از آن چون عاملی برای خدمت به خلق مستضعف، و در راه اعتلای جامعه و ریشه‏کن‏کردن محرومیت و نابه‏سامانی‏ها بهره می‏گیرند. در اسلام، ثروتمندان در قبال تهی‏دستان و قشرمستضعف جامعه مسئولند، و به انگیزه پیوند برادری و برابری که مسلمانان را به همدیگر ارتباط می‏دهد، می‏بایستی همواره در راه تأمین نیازهای مستضعفان و توده محروم اجتماع، کوشنده باشند. این ویژگی خدمت به مستضعفان، در وجود امام حسن علیه‏السلام به خوبی جلوه‏گر بود. آن‏حضرت در طول عمر خویش، دوبار ثروت خود را به تمامی در راه خدا و خدمت به خلق محروم خدا خرج کرد و سه‏بار نیز دارایی خویش را به دو قسمت تقسیم کرد و نصف آن را برای خود برداشت و نصف دیگر را در راه خدا و خدمت به مستضعفان و محرومان صرف کرد.

آمریکا، دشمن مستضعفان

فرزانه‏ترین فریاد تاریخ و ماندگارترین یادِ زمانه، حضرت امام خمینی رحمه‏الله ، آمریکا را دشمن مستضعفان جهان دانسته، خطاب به مسلمانان و مستضعفان تحت‏سلطه ستمگران چنین می‏فرمایند: «هان ای مسلمانان جهان و مستضعفان تحت سلطه ستمگران! بپاخیزید و دست اتحاد به هم دهید و از اسلام و مقدّرات خود دفاع کنید و از هیاهوی قدرتمندان نهراسید که این قرن به خواست خداوند قادر، قرن غلبه مستضعفان بر مستکبران و حق بر باطل است. جهان باید بداند که ایران راه خدا را پیدا کرده است و تا قطع منافع آمریکای جهان‏خوار، این دشمنِ کینه‏توزِ مستضعفین جهان، با آن مبارزه‏ای آشتی‏ناپذیر دارد».

وظیفه مسلمانان در قبال مستضعفان فلسطین

امروزه ملّت مظلوم فلسطین مصداق بارز «مستضعف»اند. بنابراین بر همه مسلمانان جهان است که به یاری جوانان مظلوم، اما غیور، فلسطین بشتابند و آنان را در مسیر رسیدن به آرمان بلندشان یاری رسانند. امام خمینی، این پیشوای مظلومان و مستضعفان جهان، در این‏باره چنین می‏فرمایند: «اکنون که مسلمانان انقلابی و شجاع فلسطین با همتی عالی و با آوای الهی از معراجگاه رسول ختمی‏مرتبت، صلّی‏اللّه‏علیه‏وآله‏وسلّم، خروش برآورده و مسلمانان را به قیام و وحدت دعوت نموده‏اند و در مقابل کفرجهانی نهضت نموده‏اند، با کدام عذر در مقابل خداوند قادر و وجدان بیدار انسانی می‏توان در این امر اسلامی بی‏تفاوت بود؟ اکنون که خون جوانان عزیز فلسطین دیوارهای مسجدقدس را رنگین کرده است و در مقابل مطالبه حق مشروعشان از مشتی دغل‏باز با مسلسل جواب شنیده‏اند، برای مسلمانان غیرتمند عار نیست که به ندای مظلومانه آنان جواب ندهند و هم‏دردی خود را با آنان اظهار نکنند؟»