مقالات باروری و ناباروری

 نسخه قابل چاپ

يکي از علل ناباروري در مردان، از بين رفتن سلول هاي زاياي جنسي، در اثر درمان هاي ضد سرطان، نظير شيمي درماني و پرتو درماني است. با توجه به افزايش ميزان بقاي بيماران مبتلا به سرطان پس از درمان، به ويژه کودکان و رسيدن آنها به سن باروري، اهميت درمان ناباروري پس از درمان سرطان، در اين افراد دو چندان مي شود. معمول  ترين روش حفظ باروري در مردان مبتلا به سرطان، انجماد مايع مني و استفاده از اسپرم آنها براي لقاح آزمايشگاهي، پس از درمان سرطان است. به دليل عدم اسپرماتوژنز فعال در کودکان، حفظ بافت بيضه يا سلول هاي زايا، به صورت منجمد، پيش از شروع درمان سرطان در اين دسته از بيماران يک روش درماني مناسب محسوب مي شود. با اين حال، عدم بلوغ اسپرماتوگونيها يکي از مشکلات عمده اين روش درماني است. براي حل اين مشکل، تلاش شده است تا سلول هاي اسپرماتوگوني منجمد به شكل بافت بيضه يا به صورت مجزا، پس از درمان سرطان به بيضه فرد بازگردانده شود تا روند بلوغ سلول هاي اسپرماتوگوني در محيط طبيعي و زنده انجام گيرد. محيط هاي آزمايشگاهي نيز گزينه اي جايگزين براي بلوغ اسپرماتوگوني و توليد اسپرم لازم براي IVF هستند. در اين مقاله مروري، تلاش بر آن است تا با شناخت سلول هاي زايا و علل ناباروري ناشي از درمان سرطان، مروري بر روش هاي حفظ باروري و پيوند سلول هاي زايا انجام شود.

 نسخه قابل چاپ

روش هاي درمان سرطان مي تواند منجر به نارسايي عملکردي تخمدان و ناباروري در زنان مبتلا به سرطان شود. به همين دليل، دستيابي به شيوه اي به منظور حفظ باروري در اين افراد ضروري به نظر مي رسد. در اين مقاله مروري، مقالات منتشر شده در رابطه با روشهاي مختلف حفظ باروري از سال 1976 تا 2009 که امکان دسترسي به مقاله کامل آنها از طريق منابع اطلاعاتي PubMed و Sciencedirect وجود داشت، جمع آوري و مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس بررسي مقالات جهت حفظ قدرت باروري در زنان روش هاي متعددي وجود دارد که شامل جابجايي تخمدان، انجماد تخمك، جنين و کورتکس تخمدان است. روش جابجايي تخمدان در افرادي که از شيمي درماني استفاده مي کنند کارائي چنداني در حفظ باروري ندارد. استفاده از روش انجماد جنين و تخمك مستلزم تاخير در شروع درمان است. به علاوه تخمك هاي متافاز II، سلول هاي بزرگ و تمايز يافته اي هستند که منجمد كردن آنها باعث آسيب هاي سيتوپلاسمي مي شود. محدوديت در تخمك هاي جمع آوري شده، شانس باروري را بسيار کاهش مي دهد. از سويي تحريک تخمدانها و جمع آوري تخمك در بيماران جوان به خصوص كودكان عملي نيست. انجماد جنين علاوه بر محدوديت در تعداد جنين هاي جمع آوري شده و مسايل قانوني و اخلاقي مطرح شده در مورد آن، تنها محدود به افراد بالغ و متاهل مي باشد. روش انجماد کورتکس تخمدان در مقايسه با دو روش قبل مناسب تر به نظر مي رسد، مقاومت بافت تخمدان به روش انجماد، جمع آوري نسبتا آسان بافت تخمدان (با روش لاپاراسکوپي)، امکان استفاده از آن در کودکان و تعداد زياد فوليکول در بافت تخمدان که شانس موفقيت در باروري را افزايش مي دهد از مزاياي اين روش است. به طور کلي انتخاب يکي از روش هاي فوق بستگي به پارامترهاي متعددي از جمله نوع و زمان شروع درمان، نوع سرطان، سن بيمار و وضعيت تاهل فرد دارد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

زمينه و هدف: براي اطمينان از عدم سميت مواد مصرفي که براي کشت جنينها و گامتها استفاده مي شوند از سيستم کنترل کيفي استفاده مي شود. براي حفظ بالاترين استاندارد در آزمايشگاه ART، تمام وسايل مصرفي در آزمايشگاه ART با کمک روش ارزيابي تحرک اسپرم انساني (HuSMA) مورد بررسي قرار گرفت.
روش بررسي: 17 وسيله مورد استفاده در آزمايشگاه ART با روش HuSMA مورد بررسي قرار گرفتند. اين وسايل شامل انواع سرنگ، دستکش، پتري ديش، سر سمپلر، پيپت، ظروف نمونه گيري بودند. در هر دو گروه کنترل و آزمايش بعد از 10 دقيقه، 30 دقيقه، 1، 2، 4 و 24 ساعت مورد بررسي قرار گرفتند و درصد اسپرم هاي در حال تحرک در هر گروه مشخص شد. سپس نسبت درصد اسپرم هاي متحرک گروه تست به گروه کنترل، به عنوان شاخص براي تشخيص سميت در نظر گرفته شد. در صورتي که اين نسبت از 0.85 کمتر بود، وسيله مورد نظر به عنوان وسيله توکسيک در نظر گرفته مي شد. اين آزمون براي هر نمونه سه بار تکرار گرديد.
نتايج: کنترل کيفي با HuSMA نشان داد که 3 نمونه مورد تست شامل دستکش انتقال جنين b و a و دستکش دريافت تخمك a داراي اثر سمي بودند. دستکش انتقال جنين (SMI=0.0) a و دستکش دريافت تخمك (SMI=0.0) a طي 10 دقيقه پس از انکوبه شدن سميت بالايي را نشان دادند؛ و دستکش انتقال جنين (SMI=0.63) b پس از 24 ساعت سمي شناخته شدند (%46 اسپرم با تحرک پيشرونده در مقابل %68 اسپرم پيشرونده در نمونه کنترل). همچنين 2 نمونه ديگر، پتري ديش (SMI=0.42) e و ظرف جمع آوري مايع مني (SMI=0.67) e در مرز قرار داشتند و پس از 24 ساعت و با وجود4 بار تکرار آزمون نتايج متفاوتي بدست آمد (2 بار سمي و 2 بار غير سمي).
نتيجه گيري: مواردي از وسايل مورد استفاده در آزمايشگاه ART ممکن است اثر سمي بر گامت و جنين داشته باشد و لازم است وسايل مصرفي قبل از استفاده از نظر کيفيت مورد ارزيابي قرار گيرند. براي افزايش دقت HuSMA پيشنهاد مي شود براي هر نمونه چندين بار آزمون تکرار گردد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه و هدف: بررسي اثرات سو الکل و سيگار در دستگاه تناسلي به طور عمده روي بافت بيضه و پروستات معطوف بوده است. در حاليکه مطالعات کاملي روي تاثير تجويز الکل، نيکوتين و مصرف همزمان آنها روي کيسه مني توليد كننده %70 از ترشحات مايع مني انجام نشده است. مقاله حاضر تاثير تجويز اين مواد و مصرف همزمان آنها بر ساختار سلولي کيسه مني را بررسي کرده است.
روش بررسي: 50 موش صحرايي نر بالغ Wistar با سن 9 هفته به 5 گروه تقسيم شدند: دست نخورده (بدون هيچ دريافت)، شاهد (سرم فيزيولوژيک %0.09)، اتانل (2gr/kg) %20، نيکوتين (0.1 mg/kg)، اتانل - نيکوتين که اتانل و نيکوتين را با دوزهاي ذکر شده، همزمان دريافت کردند. الکل از طريق گاواژ و نيکوتين به طريق زير جلدي، به مدت 50 روز تجويز شد. خونگيري قبل از پرفيوژن انجام و کيسه مني برداشته و مقاطع برش داده شده با هماتوکسيلين - ائوزين جهت بررسي مورفولوژيک و مورفومتري رنگ آميزي شد. براي بررسي تفاوت هاي آماري بين گروه ها، پس از اطمينان از نرمال بودن يافته ها از آزمون آماري One way ANOVA و تست تعقيبي Tucky استفاده شد. حد معني داري آزمونها P<0.05 در نظر گرفته شد.
نتايج: کاهش معني داري در طول سلول هاي اپيتليوم ترشحي، در گروه اتانلي نسبت به شاهد مشاهده شد (P<0.0001). مطالعه کيفي آسين هاي ترشحي حاکي از کاهش چشمگير ترشحات در فضاي اسيني هاي ترشحي در گروه اتانولي در مقايسه به گروه شاهد بود در دو گروه نيکوتيني و اتانل – نيکوتين کاهش طول سلولي از حيث آماري معني دار نبود. ضمنا تفاوت معني داري در سطح هورمون تستوسترون بين گروهها مشاهده نشد.
نتيجه گيري: تجويز مزمن اتانل بيشترين تاثير را بر ساختار سلولي - بافتي کيسه مني دارد. کاهش تاثير تجويز همزمان الکل و نيکوتين بر کيسه مني را مي توان احتمالا به کاهش جذب الکل به دنبال تجويز نيکوتين نسبت داد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ

زمينه و هدف: ناباروري تجربه عاطفي دردناکي است؛ واکنش زوجين در مقابل اين احساس اندوه به شکل مشکلات روان شناختي از قبيل اضطراب، افسردگي و کاهش در عملکرد شخص بروز مي نمايد. هدف از اين تحقيق تعيين ميزان اضطراب، افسردگي و رضايت از زندگي زناشويي در زنان نابارور مراجعه کننده به مرکز ناباروري وليعصر (عج) و مقايسه آن با زنان بارور شرق تهران بود.
روش بررسي: اين مطالعه از نوع توصيفي ـ مقايسه اي بود که در آن ميزان اضطراب، افسردگي و رضايت از زندگي زناشويي در 60 نفر شامل 30 زن نابارور و 30 زن بارور انتخاب شده به روش نمونه گيري در دسترس، مورد بررسي و مقايسه قرار گرفت. اطلاعات اوليه شامل سن، مدت ناباروري، مدت ازدواج، تعداد فرزندان، شغل و ميزان تحصيلات ثبت شد. گردآوري داده ها با استفاده از پرسشنامه هاي افسردگي بک، اضطراب زانگ و رضايت زناشويي انريچ صورت گرفت. داده ها به وسيله آزمون هاي استنباطي (مجذور کاي، تي مستقل، من ـ ويتني، دقيق فيشر، رگرسيون لجستيک چندگانه) و با استفاده از نرم افزار SPSS ويرايش 18 مورد بررسي قرار گرفت،P  کمتر از %5 معني دار در نظر گرفته شد.
نتايج: اضطراب و افسردگي در زنان نابارور به طور معني داري بيشتر از زنان بارور بود (P<0.05)؛ اما تفاوت معني داري در رضايت زناشويي کلي بين دو گروه مشاهده نشد. اضطراب و افسردگي در هيچ کدام از گروهها با سن و مدت ازدواج ارتباط نداشت؛ اما رضايت جنسي در زنان نابارور با افزايش سن و مدت ازدواج، بيشتر از زنان بارور بود. اضطراب، افسردگي و رضايت زناشويي در هر دو گروه با تحصيلات ارتباط معني داري نشان نداد؛ ولي مدت ناباروري در زنان نابارور عليرغم عدم ارتباط با اضطراب و افسردگي، در رضايت جنسي تاثير داشت. همچنين اضطراب در هيچيک از دو گروه با شغل مرتبط نبود؛ اما شغل، با افسردگي و رضايت زناشويي صرفا در زنان نابارور ارتباط معني دار را نشان داد. افسردگي و روابط جنسي در زنان نابارور خانه دار بيشتر از زنان ناباور شاغل بود.
نتيجه گيري: افراد نابارور نيازمند مراقبت از نظر رواني هستند و دريافت درمان هاي حمايتي در زمينه مسايل رواني کمک قابل توجهي جهت حل مشکل اين گروه مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه و هدف: سندرم پيش از قاعدگي مجموعه اي از علايم رفتاري، جسمي و عاطفي با شدت متفاوت است که باعث به وجود آمدن اختلال در روابط فردي و اجتماعي مي شود. علل اين سندرم پيچيده است و بر اساس آن روش هاي درماني مختلفي از روش هاي حمايتي تا جراحي تخمدان مطرح شده است. رويكرد جديد استفاده بيشتر از مکمل هاي غذايي و داروهاي گياهي است. اسانس پوست پرتقال با نام علمي سيتروس ساينسيس داراي ترکيباتي چون ليمونن، فلاندرن وسيترال است که اثرات آرامبخشي، تسکين دهنده سيستم عصبي مرکزي،  مانند فلوكسيتين، و ضد اسپاسمي ضد افسردگي، ضد نفخ براي آن ذکر شده است. فلوکستين از داروهاي موثر بر درمان سندرم پيش از قاعدگي مي باشد. لذا با توجه به تشابه اين دو با هم، پژوهشي با هدف تعيين تاثير اسانس پوست پرتقال بر علايم سندرم پيش ازقاعدگي در دانشجويان ساکن خوابگاه دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي سال 89-1388 انجام شد.
روش بررسي: پژوهش حاضر از نوع کارآزمايي باليني دوسوکور شاهددار است که روي 80 نفر دانشجوي ساکن خوابگاه دانشگاه علوم پزشکي شهيد بهشتي انجام شد. نمونه هاي پژوهش به مدت دو ماه متوالي فرم ثبت وضعيت روزانه آينده نگر را تکميل کردند و پس از تاييد قطعي تشخيص سندرم پيش از قاعدگي به طور تصادفي به دو گروه 40 نفري تقسيم شدند و به مدت دو ماه متوالي با 10 قطره اسانس پوست پرتقال يا دارونما سه بار در روز، حداقل 14 روز قبل از قاعدگي تحت درمان قرار گرفتند. ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه و فرم ثبت وضعيت روزانه علايم بود که جهت اعتبارآن از روش اعتبار محتوا و جهت پايايي آن از روش آلفاي کرونباخ (%80) استفاده شد. آزمون تي زوجي براي تفاوت شدت سندرم پيش از قاعدگي در داخل گروهها، قبل و بعد از مداخله، وتي مستقل براي براي تفاوت شدت علايم بين دو گروه، آزمون كاي اسكوئر براي تمايل به ادامه مصرف و آزمون دقيق فيشر براي وجود عوارض استفاده شد. سطح معني داري براي كليه آزمونها P<0.05 در نظر گرفته شد.
نتايج: هر دو گروه از نظر متغيرهاي زمينه اي نظير سن، سن منارك و نيز شدت علايم قبل از مداخله اختلاف معني دار نداشتند. ميزان کاهش شدت علايم سندرم پيش از قاعدگي بعد از مصرف اسانس پوست پرتقال %46.08 و در گروه دارونما %14.21 بود که بين ميزان کاهش شدت علايم بين دو گروه اختلاف معني داري وجود دارد (P<0.001). همچنين ميزان کاهش شدت علايم جسمي در گروه دارو به ميزان %24.30و در گروه دارونما به ميزان %5 و ميزان کاهش شدت علايم رواني بعد از مصرف دارو %21.78 و در گروه دارونما به ميزان 9.21 درصد بود (P<0.001).
نتيجه گيري: به نظر مي رسد اسانس پوست پرتقال در بهبود علايم جسمي و رواني سندرم پيش از قاعدگي موثر است. پيشنهاد مي شود دارو حداقل به مدت دو ماه در فاز لوتئال جهت درمان استفاده شود.

 نسخه قابل چاپ

اهداي جنين يکي از فناوري هاي نويني است که در دهه هاي اخير براي درمان زوج هاي نابارور به کار گرفته شده است. کاربرد اين فناوري همچون ديگر امکانات زيستي و پزشکي جديد، پاره اي دغدغه هاي اخلاقي، ديني، حقوقي و اجتماعي را پديد آورده است. اين مقاله پژوهشي دغدغه هاي فلسفي ـ اخلاقي به کارگيري فناوري اهداي جنين را با در نظر داشتن «چالش هاي اخلاقي کلي در مورد اهداي جنين»، «مسايل اخلاقي در فرايند اهدا» و «مسايل اخلاقي پس از اهدا» طرح و به بررسي و ارزيابي نقادانه آنها مي پردازد. نتيجه آن است که با رعايت برخي قيود اخلاقي و حرفه اي و پيشگيري از سوء استفاده هاي احتمالي، مي توان استفاده از فناوري جنين را به لحاظ اخلاقي موجه شمرد.

 نسخه قابل چاپ

هر ساله در اواخر فصل پاييز و ابتداي زمستان به علت پديده وارونگي دما، شاهد هواي ناسالم به ويژه در شهرهاي صنعتي و پرجمعيت هستيم؛ به گونه اي که در سال جاري تعداد اين روزها از مرز 45 روز گذشت؛ در حالي که سال گذشته حداکثر تعداد اين روزها 42 روز بود. علت اصلي اين پديده را دانشمندان ناشي از اثر گلخانه اي و گرم شدن کره زمين مي دانند. عامل اصلي اين گرم شدن و ايجاد اثر گلخانه اي ناشي از افزايش ميزان آلاينده هاي هوا از جملهCO ، CO₂، NO₂، SO₂، O₃ و ذرات معلق موجود در هوا است. افزايش تعداد روزهاي با هواي ناسالم و وضعيت هشدار در شهرهاي بزرگ، کليه جنبه هاي سلامت شهروندان به ويژه افراد آسيب پذير شامل کودکان، کهنسالان و خانم هاي باردار را تحت تاثير قرار مي دهد.

 نسخه قابل چاپ

زمينه و هدف: سيکلوفسفاميد (CP) يک داروي ضد سرطان است که بعد از متابوليسم در کبد به عنوان يک عامل آلکيلاسيون عمل مي کند. اين دارو عليرغم کاربردهاي کلينيکي فراوان در درمان سرطان، داراي اثرات سمي بر ياخته هاي بدن به ويژه در ارگان هاي جنسي مي باشد. يکي از مهمترين عوارض جانبي آن، تغيير عملکرد سيستم تناسلي در جنس نر است که ممکن است منجر به ناباروري گردد. هدف از اين مطالعه بررسي اثرات آنتي اکسيدانتي عصاره گياه جنسينگ و ويتامين E به تنهايي و همراه هم بر سميت القا شده توسط داروي سيکلوفسفاميد در دستگاه تناسلي موش هاي بزرگ سفيد آزمايشگاهي نر مي باشد.
روش بررسي: موش هاي نر بالغ نژاد ويستار با وزن 220±30g به طور تصادفي در هشت گروه هفت تايي تقسيم شدند. حيوانات گروه اول جهت حذف اثر استرس گاواژ به عنوان گروه کنترل در نظر گرفته شد که فقط آب و غذا دريافت کردند. گروه دوم حلال دارو را به صورت گاواژ و گروه سوم 6.1 mg/kg سيکلوفسفاميد به صورت تزريق داخل صفاقي دريافت نمودند. گروه چهارم 500 mg/kg عصاره جينسينگ و گروه پنجم 100 mg/kg ويتامين E به صورت گاواژ دريافت کردند. گروه ششم دوزهاي موثر جينسينگ و سيکلوفسفاميد و گروه هفتم، دوزهاي موثر ويتامين E و سيکلوفسفاميد را همزمان و به فاصله 1 ساعت از هم دريافت کردند. گروه هشتم نيز هر دو آنتي اکسيدانت را همزمان با هم و يک ساعت قبل از تزريق سيکلوفسفاميد دريافت کردند. تيمار به صورت روزانه و به مدت 50 روز ادامه داشت. يک روز بعد از پايان دوره تيمار، حيوانات کشته شده و بعد از اندازه گيري وزن بدن و بيضه ها، نمونه برداري از بافت ها انجام و تعداد موش هاي ماده آبستن شده، تعداد زاده ها، ميزان باروري در موش هاي نر و برخي از پارامترهاي اسپرم بررسي شد. داده ها توسط نرم افزار آماريGB STAT  و بر اساس آزمون آماري آناليز واريانس يکطرفه تحليل شد. مقادير p<0.05 و p<0.01 معني دار تلقي شد.
نتايج: در گروه هايي که در معرض سيکلوفسفاميد قرار داشتند تعداد اسپرم، تعداد اسپرم هاي زنده کاهش معني دار و تعداد اسپرم هاي بد شکل و ناهنجار افزايش معني دار نشان دادند (P<0.01). به علاوه ميزان باروري در موش هاي نر، تعداد ماده هاي آبستن و تعداد نوزادان متولد شده در اين گروه کاهش يافتند. در حاليکه مصرف آنتي اکسيدانتها اختلالات فوق را به طور معني دار کاهش داد.
نتيجه گيري: شيمي درماني کيفيت زندگي بيماران مبتلا به سرطان را بهبود مي بخشد. اما عليرغم اين موفقيتها، اکثر داروهاي ضد سرطان باعث ايجاد آسيب هاي ناخواسته مي شود. با توجه به عوارض جانبي کمتر اين ترکيبات، به نظر مي رسد که به کارگيري محصولات آنتي اکسيدانتي مانند عصاره برخي از گياهان و يا ويتامينها عملکرد مناسبي در کاهش سميت سيکلوفسفاميد داشته باشند.

 نسخه قابل چاپ

زمينه و هدف: آپلازي رحم و فقدان دو سوم فوقاني واژن (سندرم مايرـ راکي تانسکي) به دليل عدم توانايي انجام مقاربت، موجب اضطراب و مشکلات رواني مي شود و واژينوپلاستي (بازسازي واژن)، باعث توانايي مقاربت و بهبود کيفيت زندگي مي گردد. اين مطالعه به منظور بررسي و مقايسه عملکرد جنسي بيماران فاقد واژن به دليل سندروم مايرـ راکي تانسکي که تحت عمل واژينوپلاستي بدون گرافت قرار گرفته اند، با زنان گروه کنترل سالم، انجام شد.
روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي تحليلي که در سال 1387-1383 در درمانگاه بيماري هاي زنان بيمارستان امام خميني انجام شد، 19 مورد زناني که سابقه انجام واژينوپلاستي به روش گذاشتن مولد بدون گرافت داشتند با زنان سالم بدون سابقه اختلالات و آنومالي دستگاه تناسلي از نظر عملکرد جنسي مقايسه شدند. جهت بررسي اختلالات جنسي اين افراد با استفاده از پرسشنامه عملکرد جنسي خانمها اختلالات جنسي افراد بررسي و در دو گروه مقايسه گرديد. اطلاعات با نرم افزار SPSS v.15 آناليز شد و در آناليز توصيفي از ميانگين، انحراف از معيار و درصد فراواني و در آناليز تحليلي از تست هاي Chi square، T-test،Mann-Whitney  استفاده گرديد و سطح معني داري کمتر از 0.05 در نظر گرفته شد.
نتايج: ميانگين سني بيماران 6.11±29.57 سال بود. در مقايسه ميل جنسي، در افراد با سابقه واژينوپلاستي ميانگين نمره کسب شده، 2.5±22.84 بود و در گروه شاهد، 2.94±24.63 که ميل جنسي در گروه شاهد بيشتر بود (p=0.033). ميانگين نمره برانگيختگي زناني که سابقه واژينوپلاستي داشتند، 2.47±13.89 و گروه شاهد 3.41±15.27 بود که با وجود بيشتر بودن نمره در گروه شاهد اين تفاوت معني دار نبود. همچنين در مقايسه لوبريکاسيون، ارگاسم، رضايت جنسي و درد تفاوتي ميان دو گروه مشاهده نشد.
نتيجه گيري: به نظر مي رسد روش واژينو پلاستي بدون گرافت، يک روش نسبتا کم عارضه تر و قابل قبول در مقايسه با روش هاي واژينوپلاستي با گرافت مي باشد.

 نسخه قابل چاپ

 نسخه قابل چاپ