امنيت واژهاي است که اگر از انسان گرفته شود با تمام قدرت و ثروت بايد با زندگي آرام خداحافظي کند و منتظر اتفاقي غير منتظره باشد و اين يعني توقف کامل در امور روزمره زندگي. امنيت بزرگترين موهبتي است که يک انسان ميتواند داشته باشد چرا که در سايهسار آن ميتواند قدمهاي محکم و استواري در جهت پيشرفت خود بردارد. چندي است که امنيت با تمام خوبيهايش از حوزه سايبري مراکز حساس کشور رخت بر بسته است و هشدارهاي پدافند غيرعامل در مورد ضرورت بازنگري در حوزه امنيت سايبري براي دستگاههاي اجرايي کشور بيشتر معنا پيدا ميکند. متاسفانه خبرهاي خوبي از اين حوزه به گوش نميرسد.
روزي که اين نام بر سر زبانها افتاد، به عنوان اولين جنگ سايبري در حوزه انرژي هستهاي در سطح وسيع نامگذاري شد. در آن زمان همه از شناسايي و مهار آن سخن به ميان آوردند و برخي نيز آن را يک حمله معمولي خواندند اما برخي ديگر اين اقدام را در طي اقدامات خصمانه آمريکا و اسرائيل دانستند که با واکنش بسياري روبهرو شد که چرا اين موضوع را به اين دو کشور نسبت ميدهيد و اين موضوع سياسي نيست. به تازگي روزنامه آمريکايي نيويورک تايمز در گزارشي مفصل به نقل از مقامات سابق و فعلي در آمريکا، اروپا و اسرائيل گفت که طرح حمله سايبري به ايران در سال ۲۰۰۶ با حکم جرج بوش آغاز شده و با حکم باراک اوباما شدت و سرعت گرفته است. اين گفته نيويورک تايمز ابهام در پروژه خصمانه آمريکا و اسرائيل را از بين ميبرد و همچنين در ادامه اين گزارش مواردي ديگر بر هدفگيري دقيق تاسيسات هستهاي ايران توسط اين ويروس بازگو ميشود. نيويورک تايمز پيشتر هم در ديماه سال ۱۳۸۹ در گزارشي مشابه از همکاري آمريکا و اسرائيل براي حمله سايبري به تاسيسات اتمي ايران خبر داده و گفته بود که ويروس استاکسنت ابتدا در کوره اتمي ديموناي اسرائيل آزمايش شده است. به گزارش اين روزنامه، کوره هستهاي ديمونا به مدت دو سال به آزمايشگاهي براي اطمينان از کار کردن بدافزار استاکسنت مبدل شده بود.
بعد از استاکس نت دومين حمله وسيع به وزارت نفت رخ داد. شبکه اينترنت و شبکه داخلي ساختمانهاي اصلي وزارت نفت و شرکت ملي نفت قطع شد، کامپيوترها آسيب ديدند و برخي اطلاعات از دست رفتند. حتي گفته ميشد، اينترنت شرکتهاي تابعه وزارت نفت هم قطع شده است. مناطق عملياتي، نظير پايانه صادراتي خارک، خود را از سيستم اينترنت مرکزي وزارت نفت جدا کردند. سخنگوي وزارت نفت حمله سايبري به اين وزارتخانه را تاييد کرد و در اظهارنظري به سايت خبري وزارت نفت گفت: ''به دليل جداسازي سرورهاي عمومي از سرورهاي اصلي، آسيبي به اطلاعات اساسي وزارت نفت وارد نشده است. ويروس نفوذي، مادربورد را سوزانده و براي پاک کردن اطلاعات اقدام کرده است اما به دليل در دست داشتن نسخه پشتيبان از همه اطلاعات، مشکلي از اين بابت وجود ندارد''.
هنوز چند روزي از حمله به وزارت نفت نگذشته بود که خبري بر روي خروجيها مي رود که دومينوي حملات سايبري ادامه دارد. خبر حمله به وزارت علوم که به فاصله کمي جلوي آن گرفته ميشود و طبق گفته مسئولان به رغم تلاش فراوان هکرها، با توجه به پيشبيني و تمهيد مقدمات و آمادگي کامل اين حمله هيچگونه اثري در دادههاي سيستم موجود در اين وزارت خانه نداشته است.
به گفته محققان شرکت کسپرسکاي ويروس شعله که به تازگي در ايران شناسايي شده، حدود 5 سال است که در حال فعاليت است. اين ويروس که دعوا بر سر ساخت آن بين آمريکا و اسرائيل بالا گرفته است و هر کدام از اين کشورها سعي دارند تا اين ويروس و حمله آن به ايران و برخي از کشورهاي خاورميانه را به نام خود ثبت کنند، بسيار قدرتمندتر از استاکسنت آمريکايي است. ويروسي که هيچ مرزي در شناسايي و جاسوسي نميشناسد. اين ويروس توسط مرکز ماهر شناسايي و خنثي شد اما اين شناسايي کمي دير هنگام بود. هر چند که اين ويروس شناسايي و خنثي شد اما واقعيت آن است که تاثيرات مخرب آن که در هيچ گزارش رسمي بيان نشده است.
آنها که کمي از نرمافزار سر در ميآورند ميدانند حمله سايبري و انتشار ويروس به سرعت قابل جلوگيري نيست و بعد از شناسايي، حذف آن نياز به زمان دارد که در اين مدت کوتاه ميتواند سرقت زياد و خسارات مهمي را برجاي گذارد. طبق گفته رئيس پدافند غيرعامل در اين مدت بيشترين حملات متوجه بخش انرژي بوده است. واقعيت آن است که دشمنان ملت ايران حملات سايبري را بخشي از حلقه تحريمها و نيز مبارزه با کشورمان ميدانند. از اين رو بايد دومينوي حملات سايبري و ويروسي به عنوان موضوع اول حوزه فناوري کشور به شمار آيد. ضعف در حوزه امنيت و مهمتر از آن نبود يک نظام امنيتي ثابت در اين حوزه موضوعي است که بايد به سرعت سروسامان داده شود. دراين بين اهميت اينترانت ملي بيش از پيش مشخص ميشود و راهاندازي اينترنت ملي به عنوان يک بستر و ابزار مناسب براي کاهش اين نوع حملات امري لازم است.
مهدي غيبي