عضو هيات علمي پژوهشگاه انديشه سياسي اسلام وابسته به دبيرخانه مجلس خبرگان رهبري در ایران گفت: شبكه وكالت در زمان امام هادي (ع) گسترده‌تر شده و رنگ اجتماعي، سياسي و فرهنگي به خود گرفت.
حجت‌الاسلام ذبيح‌الله نعيميان در گفت‌وگو با خبرنگار شفقنا (پایگاه بین المللی همکاری های خبری شیعه) با اشاره به همزماني امامت امام هادي (ع) با معتصم، واثق، متوكل، منتصر، مستعين و معتز از خلفاي عباسي بيان كرد: در ميان آنها، متوكل بيشتر از بقيه خلافت كرد و ظلم‌هاي بيشتري نيز بر علويان و شيعيان وارد ساخت.
او ادامه داد: در دوره اي كه آن حضرت به سر مي‌بردند، اوضاع بسيار نامناسب بود و حدود نيم قرن 18 قيام و خروج بر حاكم را در آن زمان شاهديم چرا كه عظمت و هيبت خلفاي اموي در اين زمان تزلزل يافته بود و تركان بر دستگاه خلافت تفوق يافته و ظلم و بيدادگري گسترش يافته بود.
نعیمیان بيان كرد: در اين زمان حركت‌هاي علوي گسترش يافته بود هرچند به دليل ضعف رهبري و نداشتن هدف مشخص كه بخشي به نامساعد بودن شرايط بر مي‌گشت، قيام‌هاي متعدد سركوب شدند اما فضا را متغير كرده بودند.
او با اشاره به فضایل امام هادي (ع) نزد شيعيان اظهار کرد: امام علي نقي (ع) در اين فضا تأثیر خاصي داشت به گونه‌اي كه دشمنان از ايشان مي‌ترسيدند و نوك پيكان سخنان و حملات آنها، آن حضرت بود.
نعيميان با اشاره به تغيير رويكرد ائمه (ع) در هدايت شيعيان گفت: از زمان امام صادق (ع) به بعد شاهد تغيير رويكرد ائمه معصومين (ع) هستيم كه از آن تعبير به الگوي دولت در دولت مي‌كنيم به گونه‌اي كه سعي كردند جامعه شيعي را با محوريت علما و فقها و شاگردان خود حفظ كنند.
او متمركز كردن و سامان بخشيدن به وجوهات شرعيه كه مدت‌ها از مردم گرفته نمي‌شد را از ديگر اقدامات امام هادي(ع) دانست و افزود: از زمان امام صادق(ع) بود كه سيستم وكالتي راه‌اندازي شد و در زمان امام هادي(ع) رنگ جدي‌تري به خود گرفت.
عضو هيات علمي پژوهشگاه انديشه سياسي اسلام وابسته به دبيرخانه مجلس خبرگان رهبري اظهار كرد: سيستم وكالت رويكرد سلبي هم داشت به اين طريق كه شيعيان را از مراجعه به دستگاه جور و حكومت نامشروع بني عباس ممنوع كرده و به اين طريق گونه‌اي از حكم حكومتي و حكم ولايي خود را به جامعه اعلام كردند.
او تصريح كرد: وقتي به امام هادي(ع) مي‌رسيم شبكه وكالت به نوعي پررنگ شده همانگونه كه هويت جامعه شيعي پررنگ شده لذا دشمنان به ويژه متوكل در برابر آن حضرت حساسيت نشان داده و پيشواي دهم شيعيان را از مدينه به سامرا منتقل مي كند و فشار و نظارت خاصي را نسبت به آن حضرت شاهد هستيم.
نعيميان با اشاره به زنداني شدن امام هادي در سامرا گفت: هرچند اداره جامعه شيعي از سوي آن حضرت محدود به ارتباط مستقيم نيست اما در برخي موارد شاهديم كه شدت عمل بيشتري نسبت به آن حضرت نشان داده و حتي تلاش مي‌كنند آن حضرت را به شهادت برسانند.
وي ادامه داد: از سوي ديگر متوكل با گروه‌هاي شيعي و علويان برخورد تندي كرده و بسياري از عالمان و دانشمندان و محدثان شيعي را به قتل رساند و حتي مضجع شريف امام حسين(ع) را تخريب كرد و حتي فدك را از شيعيان گرفت هرچند حاكم بعدي سعي كرد با عنايت بيشتري به كربلا به نوعي اين اقدامات و اعمال را جبران كند.
استاد موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) بيان کرد: در مجموع اگر فعاليت‌هاي امام هادي را از نظر فرهنگي ببينيم شاهد خواهيم بود كه شبكه وكالت رنگ فرهنگي، سياسي و اجتماعي در زمان امام هادي(ع) به خود گرفت و اين امام همام با فتنه گروه‌هاي انحرافي چون خلق قرآن مبارزه كردند.
نعيميان در پایان گفت: در اثر اين سيستم شبكه وكالت بود كه كساني چون عبدالعظيم حسني، حسين بن سعيد اهوازي، عثمان بن سعيد اهوازي و... از محضر اين امام همام بهره‌مند شده و به ترويج معارف اسلامي پرداختند و بر اساس گفته شيخ طوسي آن حضرت 128 شاگرد را در طول عمر مبارك خود تربيت كردند.
